Paydalanıwshı:Dawletxoja Arazov

Wikipedia, erkin enciklopediya

Boyan[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Jalańash boyan - Glycyrrhiza glabra

Boyan - (lat. Glycyrrhiza, ру. Солодка, Лакрица, ққ. боян) Sobıqlılar (Fabaceae) [[1]] tuqımlasına tiyisli kóp jıllıq, tamırpaqallı ósimlikler tuwısı. Tuwıs wákilleri derlik kosmopolit ósimlikler bolıp, Evraaziya hám Amerikanıń turaqlı hám subtropikalıq aymaqlarında, jáne de Arqa Amerika hám Avstraliyada tarqalǵan.

Botanikalıq táriypi;[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Kóp jıllıq, qalın tamırǵa iye. Japıraqları taq pár tárizli. Gúlleri solqım topgúlde jaylasqan. Miywesi - 1 - 8 dana tuqımnan ibarat sobıq miywe.

Áhmiyeti[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Jalańash boyan ( Glycyrrhiza glabra ) medicinada dem alıw jolları keselliklerin emlewde paydalanıladı. Jótelge qarsı hám mukolitikalıq ( qaqırıq túsiriwshi ) tásirge iye. Boyan ósimligi tromb payda bolıwın kúsheytiw hám antikoagulyantlardıń tásirin tómenletiwshi qásiyetine iye.

Túrleri;[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Bul tuwısqa 20 átirapinda túr kiredi. Mısalı;

* Glycyrrhiza acanthocarpa (Lindl.) J.M.Black

* Glycyrrhiza anthocarpa (Lindl.) J.M.Black

* Glycyrrhiza aspera Pall. — Солодка шершавая

* Glycyrrhiza astragalina Hook. & Arn.

* Glycyrrhiza bucharica Regel — Солодка бухарская

* Glycyrrhiza echinata L. typus[7] — Солодка щетинистая

* Glycyrrhiza eglandulosa X.Y.Li

* Glycyrrhiza eurycarpa P.C.Li

* Glycyrrhiza foetida Desf. Glycyrrhiza foetidissima Tausch

* Glycyrrhiza glabra L. — Лакрица, или Солодка голая

*Glycyrrhiza gontscharovii Maslenn. — Солодка Гончарова

* Glycyrrhiza iconica Hub.-Mor.

* Glycyrrhiza inflata Batalin

* Glycyrrhiza korshinskyi Grig. — Солодка Коржинского

* Glycyrrhiza lepidota Pursh

* Glycyrrhiza macedonica Boiss. & Orphanides — Солодка македонская

* Glycyrrhiza pallidiflora Maxim.

* Glycyrrhiza squamulosa Franch.

* Glycyrrhiza triphylla Fisch. & C.A.Mey. — Солодка трёхлистная

* Glycyrrhiza uralensis Fisch. ex DC. — Солодка уральская

Qaraqalpaqstanda 3 túri, Rossiyada 7 túri ushıraydı. Tiykarınan Jalańash boyan ( Glycyrrhiza glabra ) túri keń tarqalǵan.