Python (Programmalastırıw tili)

Guido van Rossum

Python (pʌɪθ(ə)n - payton, piton) — bul túrli tarawlar ushın joqarı dárejedegi ulıwma maqsetli programmalastırıw tili esaplanadı. Onıń dizayn filosofiyası zárúrli sheginiwden paydalanǵan halda kodtıń oqılıwına pát beredi. Onıń til konstruksiyaları hám obiektke baǵdarlanǵan jantasıwshı programmistlerge kishi hám iri joybarlar ushın anıq, logikalıq kod jazıwda járdem beriwge qaratılǵan. Sonıń menen birge Python jasalma intellekt hám de maǵlıwmatlar injenerligi tarawlarınıń tili esaplanadı. Python derlik barlıq platformalarda isley aladı, atap aytqanda Windows, Linux, Mac OS X, Palm OS, Mac OS hám basqalar. Python Microsoft.NET platforması ushın jazılǵan realizatsiyası da ámeldegi bolıp, onıń atı — IronPython programmalastırıw ortalıǵı bolıp tabıladı. Guido van Rossum 1980-jıllardıń aqırında ABC programmalastırıw tiliniń dawamshısı retinde Python ústinde isley basladı hám birinshi ret 1991-jılda Python 0.9.0 versiyasın járiyaladı. Python programmalastırıw tiline bolǵan talap jıldan jılǵa asıp barıp atır. CodingDojo portalınıń izertlewlerine kóre, 2020-2021-jıllarda Python tilinde programmalastırıwshı qánigelerge eń kóp talap bolǵan.

Sintaksisi

Ol Lua tiline uqsap, bir waqtıniń ózinde bir neshe ózgeriwshige baha beriw múmkin. Sonıń menen birge, jańa ózgeriwshi kiritpesten turıp, eki ózgeriwshiniń bahaların almastırıw múmkin:

 x, y = y, x

Jáne onı funksiyalarınan da sonday túrde qaytarıwıńız múmkin:

def function():
    x = "Jimbo"
    y = "Wales"
    return x, y

Sálem, dúnya

print("Sálem, dúnya!")

Web programmalastırıw

• Zope — CMS jaratıw ushın server hám web programmalar qılıw ushın programma.
• Django — web jaratıw qılıw ushın programma.
• Turbogears — web jaratıw qılıw ushın programma.
• CherryPy — web jaratıw qılıw ushın programma.
• Plone — sayttı qorǵaw ushın programma.
• Mailman — „Rassilka“ jaratıw ushın programma
• MoinMoin — wiki — dvijok internet hám intranet ushın
• PlanetPlanet — RSS aǵımın sindikaciyalaw

Derekler

1. „General Python FAQ — Python 3.9.2 documentation“
2. Narzullayev Anvar. Pythonda dasturlash asoslari. — T.: “Akademnashr”, 2021. — B. 6.
3. Kuhlman, Dave. "A Python Book: Beginning Python, Advanced Python, and Python Exercises"
4. Rossum, Guido Van (20-yanvar 2009-yil). "The History of Python: A Brief Timeline of Python"