Qaraqalpaqstan jasları gazetası
Qaraqalpaqstan jasları gazetası uzaq tariyxiy shejiresine iye. Gazeta 1931-jılı 13-fevraldan baslap "Qaraqalpaq komsomolları" degen at penen shıg'a basladı. Ko'pshilik gazeta oqıwshılarının' tilek-o'tinishleri menen sol jıllardın' oktyabr ayında "Jas Leninshi" dep atalg'an. Ekinshi jer ju'zilik urıstın' baslanıwı menen 1941-jıldın' 20-avgustında VKP (b) Oraylıq Komitetinin' qararı menen "Jas Leninshi" gazetasının' shıg'ıwı waqtınsha toqtatıldı. "Jas Leninshi" gazetası 1959-jılı 12-iyulinen baslap qayta shıg'ıp turdı.
Qaraqalpaqstang'a miyneti sin'gen ma'deniyat xızmetkeri marxum İsmayıl ag'a Sultanov Qaraqalpaqstan baspa so'z tariyxındag'ı ornı girewli. Ol gazetanın' 50-jıllıq merekesinde gazetanın' birinshi sanına qalay verstka jasag'anlıg'ın jazıp "Bu'gingidey yadımda" degen maqalasında qaraqalpaqstan jurnalistikası tariyxın u'yreniwshiler ushın bahalı mag'lıwmatlar beredi. Maqalanın' mazmunı: 1930-jılı tamamlanayın dep turg'an waqıt. Baspaxana isshiları arasında "Jan'a jıldan baslap komsomol gazetası shıg'adı eken" degen so'z taraldı. Menin' sol waqıtlar ha'rip teriw tsexında u'yreniwshilikti tamamlap, jan'a g'ana miynetine qaray haqı alıw jumısına o'tken waqtım edi. Jan'a jıldan baslap, komsomol gazetasının' originalları ha'rip teriw tsexına birimlep kele basladı. Ol waqıtta original jin'ishke uzın qag'azg'a qol menen jazılatug'ın edi. Mashinka degennin' atı-zatı joq.
Birinshi sanda birneshe ku'n verstka jasaw menen, a'ytewir "Qaraqalpaqstan komsomolları" gazetasının' birinshi sanı fevral ayında jarıqqa shıqtı.
Demek "Qaraqalpaqstan jasları" gazetasının' da'slepki sanı 1931-jılı 13-fevralda "Qaraqalpaqstan komsomolları" degen at penen at shıqqan ha'm og'an İ. Fazılov redaktor etip belgilengen. Gazetanın' da'slepki verstkalawshısı, son'g'ılıg'ında bo'lim baslıg'ı, juwaplı xatshısı İsmayıl Sultanov bolg'an.
İzbasar Fazılov "Qaraqalpaqstan jasları" gazetasının' birinshi redaktorı.
Bunnan son'g'ı jılları gazetag'a Ru'stem Dawletmuratov, Ken'esbay Reymov, Shınargu'l Paxratdinova, Dariyxa U'bbiniyazova, Joldasbay Ta'jetdinov, Dawletbay Bekbawliev ha'm bu'gingi ku'ni İdiris Qosnazarov redaktorlıq wazıypasın atqarıp kelmekte.
A'lbette ha'r bir gazeta, o'z da'wirinin', ondag'ı alda turg'an wazıypalardın', bolıp o'tken tariyxtın' shejiresi, sol da'wirlerdin' aynası bolıp tabıladı. "Qaraqalpaqstan jasları" gazetasının' tariyxı da Qaraqalpaqstan u'lkesinin' tariyxı menen bekkem baylanısıp ketken. Gazeta ozinin' ıntıqtırıp ku'tken birinshi sanınan baslap-aq, o'z da'wirinin' maqset wazıypalarınan kelip shıg'ıp xalıqqa xızmet etti. Sol ushın da bul gazetanı respublika ko'leminde shıg'ıp turg'an en' u'lken gazetalar "Erkin Qaraqalpaqstan", "Vesti Karakalpakstana" menen birgelikte tilge alsaq arzıydı. Gazetanın' bay tariyxında respublikamız ma'deniyatın, a'debiyatın rawajlandırıwda ko'zge tu'sken ko'p g'ana belgili adamlar usı gazeta arqalı turmısqa qa'dem qoydı.
1936-jılı gazetanın' bes jıllıg'ına arnalıp jazılg'an "Jas Leninshinin' bes jıllıg'ı" atlı maqalada (avtorı ko'rsetilmegen ha'm 1936-jıl M.degen belgi qoyılg'an) mınaday mag'lıwmatlar bar: "10-mart ku'ni keshki saat jetide Respo klubında oblastlıq komsomol komitetinin' organı "Jas Leninshi" gazetasının' bes jılg'a tolg'an jıynalısı boldı. Jıynalısqa obkom, komsomol, prokuror mekemelerinin' basshı xızmetkerleri, To'rtku'l qalasının' ha'm qalanın' jaqın jerlerdegi jas xabarshılarımız ha'm mektep oraylarındag'ı diywalı gazetalardın' redaktorları qatnastı. Jıynalıstı ha'zirgi waqıtsha redaktorı joldas Japaq ulı ashtı. Prezidiumg'a Kulen ulı, Kemal ulı, Fazıl ulı, Achıl ulı, Japaq ulı, Dosımbet qızı ha'm Begjan qızları saylandı.
Birinshi ma'sele boyınsha "Jas Leninshi" gazetasının' bes jıllıq isi haqqında joldas Fazıl ulı bayanlama jasadı. Joldas Fazıl ulı o'zinin' bayanlamasın bir yarım saat shamasında so'yledi.
Ekinshi ma'sele boyınsha "Jas Leninshi" gazetin sho'lkemlestiriwin bekkemlewde miyneti sin'gen "Jas Leninshi" xızmetkerleri ha'm bir qatar jas xabarshılardı sıylıqlaw haqqında oblastlıq komsomol komitetinin' qararın J. Dosımbetova oqıp esittirdi.
Gazetada 1935-jılı K. Jaytawov, 1936-jılı Nawrız Japaqov, 1937-1938 jılları Sapar Qurbanov, 1939-1941 jılları Murzek Qa'limbetovlar redaktorlıq qılg'an.
K. Jaytawov redaktorlıq qılg'an 1935-jılları S. Allanazar ulı gazetanın' juwaplı xatkeri bolg'an. 1936-jılı Naurız Japaqov redaktor bolıp islegen jılları İsmayıl Sag'ıytov juwaplı xatker bolıp islegen.
Bul gazetada Qaraqalpaqstan Respublikası jaslarının' miyneti ha'm gu'res jolların korsetetug'ın u'lken shejire. Redaktsiya jumıslarının' durıs sholkemlestiriliwinde redaktsiya ja'ma'a'tinin', qala berdi redaktordın' u'lken ornı bar.
