RSS

RSS (RDF sayt juwmaǵı yamasa haqıyqattan da ápiwayı birlespe) paydalanıwshılarǵa hám qosımshalarǵa standartlastırılgan, kompyuterde oqılatuǵın formatda veb-saytlarǵa kirisiw jańalanishlariga kirisiw imkaniyatın beretuǵın web-kanal bolıp tabıladı. RSS qayıslarına jazılıw bolıw paydalanıwshına birdey jańalıqlar agregatorida kóplegen túrli veb-saytlardı gúzetip barıw imkaniyatın beredi, bul saytlardı turaqlı túrde jańa kontentni gúzetip baradı hám paydalanıwshı basıw arqalı olardı qolda tekseriw zárúriyatın alıp taslaydı. Jańalıq agregatorlari (yamasa "RSS oqıwshıları") brauzerge ornatılıwı, jumıs stoli kompyuterine ornatılıwı yamasa mobil apparatqa ornatılıwı múmkin.

Web-saytlar ádetde RSS qayıslarınan blog jazıwları, jańalıqlar bas betları, audio hám video ceriyalar epizodlari yamasa podkastlarni tarqatıw sıyaqlı tez-tez jańalanıp turatuǵın maǵlıwmatlardı baspa etiw ushın paydalanadı. RSS hújjeti ("qayıs", "web qayıs" yamasa "kanal" dep ataladı ) tolıq yamasa ulıwmalastırılǵan tekstti hám baspa etilgen sáne hám avtordıń atı sıyaqlı metama'lumotlarni óz ishine aladı. RSS formatları ulıwma XML faylı járdeminde belgilenedi.

RSS formatları 1999 - jıldıń mart ayınan baslap rawajlanǵan bolsa -de, RSS keń qollanılǵanda, 2005-2006 jıllar aralıǵinda bolǵan hám ("") belgisi bir neshe iri veb-brauzerler tárepinen belgilep qoyılǵan. RSS qayısı maǵlıwmatları jaqsısı paydalanıwshılarǵa jańalıqlar yig'uvchisi dep atalatuǵın programmalıq támiynat hám veb-sindikatsiya dep atalatuǵın kontentning uzatılıwın usınıs etdi. Paydalanıwshılar qayıstıń URI kodın oqıwshına kirgiziw yamasa brauzerdiń qayıs belgisin basıw arqalı teginish qayıslarına jazılıw boladılar. RSS oqıwshı jańa maǵlıwmatlar ushın paydalanıwshı qayısların úzliksiz tekseredi hám eger bul funksiya qosılǵan bolsa, avtomatikalıq túrde iytni júklep alıwı múmkin.