Salıstırmalı psixologiya

Salıstırmalı psixologiya — psixologiya tarawı. Psixikanıń filogenetik (kelip shıǵıw), ontogenetik (insan ómirine tiyisli) halatlar hám olardıń formaların izertleydi. Salıstırmalı psixologiyada haywanlar psixologiyası adamlardiki menen salıstırlanadı, olardıń minez-qulqındaǵı uqsaslıqlar hám ayırmashılıqlardıń sebepleri tekseriledi, háreketleniwshi biologiyalıq hám tábiyiy, belgiler anıqlanadı. Zoopsixologiya salıstırmalı psixologiyanıń tiykarǵı bólimi (strukturalıq bólimi) nen ibarat bolıp, ol túrli gruppalarǵa, túrlerge tiyisli haywanatlar, janıwarlar psixikasın, olardıń háreketlerin úyrenedi.

Etologiya-biologiyalıq hám psixologiyalıq iskerlik tarawları qarısmasınan ibarat bolıp, haywanlardıń háreketindegi tuwma belgiler, mexanizmler insandiki menen ulıwmalıq negizge iye ekenligin úyreniwshi taraw. Salıstırmalı psixologiya insanda ańnıń júzege keliwi menen baylanıslı bolǵan psixologiyalıq mashqalalardı qorshap aladı. Sonday-aq, ol insan háreketiniń biologik, social, turmısta arttırılǵan iskerlikti izertlewshi psixologiyalıq tarmaǵı. Insanda miynet iskerliginiń júzege keliwi hám rawajlanıwı, jámiyettiń rawajlanıwı, adamlar arasında óz-ara múnásibet quralı sıpatında sóylewdiń payda bolıwı social psixologiyalıq faktorlar, shárt-sharayatında túrkimin shólkemestiredi. Insanda ańnıń payda bolıwı, rawajlanıwı hám ózin ózi ańlawın anıqlawshı psixologiyalıq faktorlardı esapqa alıw, bala kamalatı tuwrısındaǵı nızamlıqlarǵa tiykarlanıw salıstırmalı analizdiń jemisi bolıp esaplanadı.