Sharaf Rashidov
| Sharaf Rashidov | |
|---|---|
ózbekshe Sharof Rashidov | |
 | |
|
Wákillik dáwiri 1959-jil 15-mart — 1983-jıl 31-oktyabr | |
| Aldınǵı isker | Sabır Kamalov |
| Keyingi isker | Inamjan Usmanxojaev |
.svg) | |
|
Wákillik dáwiri 1950-jıl 21-avgust — 1959-jıl 24-mart | |
| Aldınǵı isker | Amin Niyazov |
| Keyingi isker | Yadgar Nasriddinova |
| Jeke maǵlıwmatları | |
| Tuwılǵan sáne | 6-noyabr 1917-jılı |
| Tuwılǵan jeri | Jizzax, Sırdárya wálayatı, Rossiya Imperiyası |
| Qaytıs bolǵan sáne | 31-oktyabr 1983-jılı (65 jasta) |
| Qaytıs bolǵan jeri |
Ellikqala rayonı,  QQASSR,  SSRA |
| Milleti | ózbek |
Sharaf Rashidovich Rashidov (1917-jıl 6-noyabr (24-oktyabr eski esap boyınsha) — 1983-jıl 31-oktyabr) — sovet partiya hám mámleket ǵayratkeri, ózbek jazıwshısı, Socialistik Miynet Qaharmanı (1974), Ózbekstan SSR Kommunistlik partiyası basshısı. 1939-jıldan KPSS aǵzası. Jizzax pedagogika texnikumın (1935), Samarqand mámleketlik universitetiniń filologiya fakultetin tamamlaǵan (1941). Samarqand wálayatı gazetasında juwapker xatker, redaktor orınbasarı hám redaktor (1937-41, 1943). Ekinshi jáhán urısı qatnasıwshısı (1941-jıl noyabr — 1942). Ózbekstan KP Samarqand wálayatı komiteti xatkeri (1944-1947), „Qızıl Ózbekstan“ gazeta redaktorı (1947-1949), Ózbekstan Jazıwshılar Awqamı baslıǵı (1949-1950). Ózbekstan Joqarı Soveti Prezidiumı baslıǵı (1950-1959). Ózbekstan KP MK sekretarı (1959-1983). KPSS MK Siyasiy byurosı (Prezidiumı) talabanlıǵına kandidat (1961-1983). 2 ret Miynet Qaharmanı (1974, 1977).
Ómiri hám dóretiwshiligi[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Rashidov ádebiyatqa shayır sıpatında kirip kelip, onıń 1 iri shıǵarması — „Shegarashı“ dástanı 1937-jılda baspadan shıqtı. Fashizmǵa qarsı gúres sezimleri menen suwǵarılǵan „Qaxrim“ qosıqlar toplamı 1945-jılda basıp shıǵarıladı. Ol dáwirdiń zárúrli máselelerinen biri — qorǵaw hám boz jerlerdi ózlestiriw temasında „Jeńimpazlar“ shıǵarmasın (1953) jazdı. Ekinshi jáhán urısı jıllarında front arqasında qaharmanlarsha miynet etken xalıq turmısına arnalǵan „Dúbeleyden kúshli“ (1958) hám „Qúdiretli tolqın“ (1964), „Jeńimpazlar“ (1972) romanların jarattı. Rashidov xalıq hám mámleket turmısında júz bergen waqıyalardı mámleket hám partiya ǵayratkeri retinde baqlap otırıp, ádebiyattıń kórkemlik kriteryalarına qaraǵanda, ideologiyalıq principke kóbirek itibar berdi. Hind xalıq ańızı tiykarında jazılǵan „Kashmir qosıǵı“ lirik shıǵarması (1956 ) Rashidovtıń dóretiwshiliginde bólek orın iyeleydi.
Ózbekstan Respublikasınıń birinshi prezidenti Islam Karimov basshılıǵında Sharaf Rashidov tuwılǵanınıń 75 jıllıǵı bayramlandı. Rashidov Tashkenttegi Xalıqlar doslıǵı sarayınıń arxitekturalıq kompleksi ushın qurılıs ideyasınıń avtorı hám dóretiwshilik basshısı retinde qaytıs bolǵannan keyin Alisher Nawayı atındaǵı Ózbekstan Mámleketlik sıylıǵı menen sıylıqlanǵan (1994). Sirdárya wálayatındaǵı rayon, Tashkent hám Jizzax qalasındaǵı kósheler, mektepler, máhállelerge onıń atı berilgen. Jizzaxta Rashidov háykeli hám muzeyi bar[1].
Shańaraǵı[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Qızı — Sayora Rashidova, Ózbekstan milliy universiteti qasındaǵı Polimerlar ximiyası hám fizikasi ilimiy-izertlew orayı direktorı[2], ximiya pánleri doktorı, Ózbekstan Respublikası Ilimler Akademiyası akademigi. 1993—jılda „Ózbekstan Respublikasında xızmet kórsetken ilim-pán ǵayratkeri“ húrmetli ataǵı, 1997—jılda „Ózbekstan belgisi“ kókirek nıshanı, 1999-jılda "Doslıq ordeni", 2003-jılda “El-jurt húrmeti" ordeni iyesi boladı. 1995-2015-jıllarda Oliy Majlistiń insan huqıqları boyınsha wákili lawazımında islegen. 100 den artıq ilimiy maqalalar jazǵan.
Qızı — Rashidova Gulnora Sharafovna, táriyx pánleri kandidatı. Ómirlik joldası — Abdulaziz Kamalov, diplomat, Ózbekstannıń 1994-2003 hám 2012-2022-jıllardaǵı sırtqı isler ministri.
Qızı — Rashidova Svetlana Sharafovna (1952-2021), táriyx pánleri kandidatı. Ómirlik joldası — Alisher Vahidov, diplomat, 1994-2007-jıllarda Ózbekstannıń BMShdaǵı turaqlı wákili bolǵan[3].
Balası — Rashidov Ilham Sharafovich.
Yadı[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- Tashkent qalasınıń Ǵárezsizlik maydanı janındaǵı kóshege Rashidov kóshesi atı berildi.
- 2016-jıl 23-dekabrde Oliy Majlis Nızamshılıq palatası sheshimi menen Jizzax wálayatınıń Jizzax rayonına „Sharaf Rashidov rayonı“ atı berildi[4].
- 2017-jıl 27-mart kúni Ózbekstan Prezidenti Shavkat Mirziyoyevtıń „Sharaf Rashidov tuwılǵan kúniniń 100 jıllıǵın keń túrde bayramlaw haqqında“ǵı sheshimi qabıllandı[5]. Sol jıldıń 6-oktyabrinde Jizzax qalasında Sharaf Rashidovtıń háykeli ashıldı[6].
Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Tashkent, 2000-jıl
- ↑ http://uchildiz.uz/akademik-sayyora-rashidova-oʻzmu-faxri/[sayt islemeydi]
- ↑ AQShda Svetlana Rashidova — Sharof Rashidovning qizi vafot etdi
- ↑ https://daryo.uz/2016/12/23/jizzax-tumani-sharof-rashidov-nomi-bilan-ataladi/
- ↑ http://oz.sputniknews-uz.com/society/20170328/5068046/Sharof-Rashidov-Tavalludining-100yilligi.html
- ↑ Sharof Rashidov haykali ochildi