Shopen

Frederik Francishek Shopen

Polshalı ullı kompazitor hám pianinashı Frederik Francishek Shopen 1810-jılı 1-martta Polsha paytaxtı Varshava qalasında tuwılǵan. Ákesi Nikolya Shopen fransuz, al anası bolsa Yustina Kshijanovskaya polyak bolǵan. Shopenniń joqarı talant iyesi ekenligi Jaslıǵınan belgili edi. Ol dáslebinde eń birinshi ustazı bolshan ajapası Lyadvika menen duetler dóretken. Shopen 7 jasqa tolǵanında, ákesi muzikalıq sawat ashıwı ushın fortopiano boyınsha tájriybeli ustaz qolına beredi. Shopen 10 jasında knyaz Konstantinge arnalǵan marsh jarattı hám bul shıǵarma áskeriy orkestr tárepinen bir neshe ret sazǵa salındı. Shopenniń bunday qızıǵıwshılıǵınan keyin ustazları onnan ullı kompozitor shıǵıwına isener edi. Jas Shopen talantı, qızıǵıwshılıǵı, miynetsúygishligi sebepli «Polyak Mocartı» atın aladı. Ol 12 jasqa tolǵanda onıń qábileti bársheni tań qaldırdı. Ózinen de ozıp ketken shágirtine basqa hesh nárse bere almaytuǵının sezgen ustazı Jivniy oǵan sabaq beriwden waz keshedi.

1829-jıldan Shopen óz aldına dóretiwshilik ete baslaydı. Ol Vena, Krakov sıyaqlı qalalarda gastrol saparlarında bolıp, óz talantın kórsetedi. Mocart, Betxovenler Venanı ózine qaratqanınday Shopen de pútkil Parijdi ózine ashıq etedi. Shopen kóp koncertler shólkemlestirip turatuǵın edi, hám sol koncertlerinde ózi jazǵan muzikaların shertetuǵın edi. Koncertleriniń birinde ol Mocarttıń «Don Juan» shıǵarmasın jańasha usılla shertti. Frederik Francishek Shopen kóp ǵana qıyınshılıqlardı basınan keshirdi. Ol 1848-jıllıń gúzinde Polshalı dosları jámiyettiń paydası ushın shólkemlestirilip atırǵan qayırqomlıq koncertinde qatnastı hám bul bolsa onıń sońǵı koncerti ekenligin heshkim oylamaǵan edi. Ol ballada, etyud hám prelyudiya janrların óz aldına tolıq dárejege kóterip, bir qansha shıǵarmalar dóretedi.