Social psixologiya

Wikipedia, erkin enciklopediya

Social psixologiya - adamlardıń social toparlarǵa qosılıwın, toparlıq xarakteristikanı, shaxstıń ruwxıy iskerligi hám minez-qulqın, social psixologiyalıq nızamlıqlar, jaǵdaylar, hádiyseler, social ornatılıw sıyaqlılardı izertlewshi psixologiya tarawı. Ilgeri social psixologiyada waqıyalıq filosofiyalıq kóz qarastan úyrenilip kelingen, lekin shaxs, topar, jámiyet múnásebetleri qamtıp alınbaǵan. Social psixologiya pánine ulıwma psixologiya, sociologiya, antropologiya, etiologiya, kriminologiya, filosofiya sıyaqlı pánler tiykar bolıp xızmet etken. XIX ásirdiń ekinshi yarımında social psixologiyanı pán retinde rawajlandırıwǵa dáslepki háreketler baslanǵan. Jáhán jámiyetshiligi tárepinen social psixologiya 1908-jıldan pán retinde tán alınǵan. Ekinshi jáhán urısınan keyingi jıllarda AQSh hám basqa mámleketlerde psixologiya máseleleri boyınsha izertlewler ótkerile baslandı. Ásirese, AQShda Kotordıń ótkergen tájiriybesi, E.Meyonıń izertlewleri social psixologiya tariyxında áhmiyetli ról oynadı. Bul izertlewlerge kishi toparlar tiykarǵı obyekt etip alınǵan tájiriybeler ótkerilgen. Social psixologiya pán retinde baylanıs, qarım-qatnas nızamlıqları, shaxslar ortasındaǵı múnásebet, individual hám toparlıq óz-ara tásir, toparlardıń ishki hám sırtqı dúzilisi, olardıń túrleri, klassifikaciyası, ǵalabalıq jaǵdaylar hám háreketler, social hám milliy sana, mentalitet, milliy tús, xarakter, talǵam, dástúr, úrp-ádet hám basqalardı tekseredi. Social psixologiya bir neshe tarawlardı óz ishine aladı: etnopsixologiya, din psixologiyası, shańaraq psixologiyası, basqarıw (menejment) hám marketing psixologiyası, kishi hám úlken topar psixologiyası, modalar psixologiyası, reklama psixologiyası, insandı insan tárepinen qabıl etiw psixologiyası, ámeliy-social psixologiya sıyaqlılar. Ózbekstanda social psixologiya baǵdarındaǵı izertlewler tiykarınan ǵárezsizlik dáwirinde jolǵa qoyıla baslandı. Bul jumıslar nátiyjesinde social psixologiya tarawlarınan biri — "Shańaraq psixologiyası" ilimiy mektebi payda boldı. Ózbek shańaraǵınıń social, psixologiyalıq, etnopsixologiyalıq qásiyetleri haqqındaǵı maǵlıwmatlardı ózinde sáwlelendirgen "Shańaraq psixologiyası" sabaqlıǵı jaratıldı. Mámlekette "Respublika shańaraq psixologiyası" ilimiy-ámeliy orayı iskerlik kórsete basladı.

Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]