Teleintervyu

Wikipedia, erkin enciklopediya

Teleintervyu - informatsiyalıq janr bolıp, onda telejurnalistikanın' o'zine ta'nligi da'rhal ko'rinedi. Teleintervyudın' du'zilisi eki bo'limnen turadı: jurnalisttin' komponent shaxsqa berip atırg'an sorawları ha'm bul sorawlarg'a alıng'an juwapları, intervyu alıp atırg'an jurnalisttin' tiykarg'ı maqseti – intervyu berip atırg'an shaxstan ilajı barınsha ko'birek mag'lıwmat alıw ha'm teletamashagoylerge tu'sinikli etip jetkerip beriw.

Teleintervyudın' gazetadag'ı intervyudan ayırmashılıg'ı gazetada jurnalist intervyudı o'zi bayan etedi, yag'nıy sorawlardı ha'm alg'an juwaplardı qa'legen ta'rtip ja'ne bag'darda bere aladı. Televideniede bolsa intervyu alıp atırg'an payıtta teletamashagoy ta'repinen qabıl etiledi, gazetadag'ı jurnalist intervyu alıng'annan keyin g'ana ol u'stinde jumıs alıp baradı. Telejurnalist bolsa, kerisinshe, intervyu alıw ushın aldın tayarlanadı. İntervyu bergen shaxstın' juwapların, oy-pikirlerin gazetashı-jurnalist tuwrılap, du'zetip beriwi mu'mkin, televideniede bolsa bul juwaplardı du'zetip, durıslap bolmaydı. Olar qalayınsha tasmag'a jazılg'an bolsa, yamasa tuwrıdan-tuwrı efirden berilgen bolsa, televizor ko'riwshiler ta'repinen solayınsha qabıl etiledi.

İntervyu da g'a'rezsiz ko'rsetiw sıpatında da basqa ko'rsetiwler quramında beriliwi mu'mkin. G'a'rezsiz ko'rsetiw sıpatında teleintervyu kompozitsion ha'm mazmunlıq jaqtan tamamlanıwı menen ajıralıp turadı. Basqa janrlarda paydalanatug'ın intervyu bolsa eki funktsiyanı orınlawı mu'mkin:

  1. Sıpat funktsiyası intervyu ko'riwshini intervyu berip atırg'an adamnın' pikiri, ko'z-qarasları menen tanıstıradı, ishki du'nyasın ashıp beredi.
  2. Mug'dar funktsiyası - intervyu barısında so'z etilip atırg'an waqıya haqqındag'ı ayırım konkret da'liller, ma'limlemelerge anıqlıq kirgiziledi.

Teleintervyuda jurnalist sorawlardın' avtorı, atqarıwshı, sho'lkemlestiriwshi ha'm ma'lim da'rejede ko'rsetiwdin' rejisserı rolin atqaradı. Sonın' ushın komponent shaxslar menen so'ylesiwge tayarlang'an waqıtta, ol to'mendegi talaplarg'a juwap beriwi lazım:

  • intervyu qaharmanın jaqsı biliwi sha'rt, sonda berip atırg'an sorawları anıq ha'm mazmunlı bolıp shıg'adı;
  • intervyudın' maqseti ha'm redaktsiyanın' wazıypaları haqqında umıtpaw kerek;
  • intervyu alıp barıp atırg'anda teletamashagoylerdin' talap ha'm qızıg'ıwshılıqların esapqa alıw za'ru'r;
  • jaqsı qoyılg'an, jag'ımlı hawaz iyesi ja'ne tartımlı bolıw lazım.

İntervyu aldınan bir neshe minut, mu'mkinshiligi bolg'ansha intervyu beriwshi menen ra'smiy emes formada so'ylesip alıw, onı tasmag'a jazıp alıwg'a tayarlaw kerek. Onda jurnalisttin' sa'wbetlesi intervyudın' maqseti ha'm tayarlang'an sorawları menen tanısıp shıqsa maqsetke muwapıq boladı. İntervyu bolatug'ın ornında ashıq kewil, doslıqlarsha ortalıqtı ju'zege keltiriw za'ru'r. Eger tayarlıq jaqsı alıp barılsa, intervyu beriwshi mu'layım boladı, pikiri so'z etilip atırg'an sorawlarg'a qaratılg'an, basqa so'z benen aytqanda, ha'r ta'repleme intervyu ushın tayar boladı ha'm hesh bir tele texnikag'a jaltaq bolmay, berilgen sorawlarg'a ta'biyiy ja'ne isenimli juwap bere aladı.

İntervyu alıp atırg'an waqıtta telejurnalist te o'zin erkin sezse, onın' sa'wbetlesi de o'zin biyma'lel, erkin tutadı.

İntervyu qaharmanına beriletug'ın sorawlar anıq ja'ne a'piwayı bolıwı kerek. Beriletug'ın sorawlar a'piwayı ja'ne konkret formada g'ana, paydalı ma'limleme alıw mu'mkin.

Teleintervyu jurnalisttin' yaki sonın' sa'wbetlesinin' monologına aynalıp qalmawı kerek. Ha'dden tısqarı berilgen sorawlar da intervyudın' kompozitsiyasın buzıp jiberedi. Jurnalist a'depli, o'tkir zeyinli, ju'da' sheberlik penen so'ylesiwdi alıp barıwı lazım.

İntervyu alıwda telejurnalistke mınaday a'meliy qag'ıyda ha'm usıllarg'a a'mel etiw usınıladı:

  • provokatsion sorawlardı bermewlikke umtılıw;
  • bir waqıttın' o'zinde eki soraw bermewge umtılıw;
  • juwabı birdey bolg'an sorawlardı du'zbew;
  • intervyu beriwshinin' so'ylewine mu'mkinshilik beriw, onı son'ına shekem esitiw, ga'pin orınsız bo'lmewge umtılıw;
  • intervyu beriwshinin' juwap beriwden qashıwg'a jol qoymaw;
  • intervyu berip atırg'an shaxstın' ko'rinisi ha'm so'ylewi jaqsı shıg'ıwına ko'meklesiw.