Telesholıw

Wikipedia, erkin enciklopediya

Telesholıw - telejurnalistikanın' a'hmiyetli janrlarınan biri bolıp, turmısımızdın' ha'zirgi ku'ninde bolıp atırg'an ha'diyselerdi ha'm waqıyalardı tu'sindiriw ja'ne talqılaw wazıypaların o'z aldına wazıypa etip qoyadı.

Sholıwda barlıq waqıtta sebep bolıwı kerek. Onın' tiykarg'ı maqseti – faktlerdi tuwrı ha'm sheberlik penen tan'lang'an ja'ne salıstırılg'an jag'dayda teletamashago'yler sanasında waqıyalar, ja'miyetlik awhal tuwralı ma'lim ha'm anıq ta'sir qalıdırıw bolıp esaplanadı.

Aktuallıq telesholıwdın' za'ru'r ta'replerinin' biri ku'nnin' a'hmiyetli mashqalalarına mu'na'siybetin bildiriw-telesholıwdın' barlıq waqıtta dıqqat orayında turadı.

Telesholıwdın' ja'ne bir za'ru'r qa'siyeti - onın' tezliginde boladı. Ju'z bergen waqıya haqqında xabar beriw ha'm onın' izinen da'rhal bul waqıyanı teletamashago'ylerge tu'sindirip, sholıp beriw, telesholıwdın' ayırmashılıqlarının' biri esaplanadı. Bul o'z na'wbetinde telesholıwshıdan u'lken juwapkershilikti talap etedi. Waqıyalar qa'nshelli tez talqılanıp, sholıw islense, teleauditoriyag'a sonshelli ta'sir ko'rsetedi. Keshigip berilgen sholıwg'a, teletamashago'yler bahası tu'sken na'rsedey qaraydı.

Telesholıwdın' za'ru'r elementlerinen biri onın' argumentatsiyası, yag'nıy da'lil keltiriwi bolıp esaplanadı. Da'liller sıpatında telejurnalist ma'lim faktler, sanlar, tsitatalar, hu'jjetler ha'm jazıwlardı keltiriwi mu'mkin.

Telesholıwda bazı za'ru'r, dıqqatqa ılayıq bolg'an fakt ha'm tiykarg'ı pikirler qaytarılıwı lazım. Sonday-aq, telesholıwshı so'z ustası, jag'ımlı hawaz iyesi, tartımlı ko'riniske iye bolıwı da'rkar. Ol tu'sinikli, ko'rinislik ra'wishte, erkin, janlı ha'm isenimli so'ylewi lazım.

Teması boyınsha telesholıwlar mınaday tu'rlerge bo'linedi;

  • sırtqı siyasiy;
  • ishki siyasiy.

Ko'lemi ta'repinen telesholıwlardı qısqa, jıldam (waqıyalı), ku'nlik ha'm ha'ptelik (aylıq) sholıwlarg'a ajıratıw mu'mkin:

a) qısqa jıldam sholıwlar (2-3 minutlı), a'dette, xabar izinen beriledi. Olar teletamashago'ylerdin' itibarın waqıyanın' en' za'ru'r ha'm a'hmiyetli ta'replerine qaratıwdı maqset etip qoyadı;

b) ku'ndelikli sholıw ku'n dawamında en' qızıq ha'm a'hmiyetli waqıyalardı ha'r ta'repleme ta'riplewge ha'm olardın' ma'nisin tu'sindiriwge umtıladı. Onın' efir ko'lemi 3 minuttan 6 minutqa shekem bolıp, efirge arnawlı rubrikalar astında jiberiledi;

v) ha'ptelik (aylıq) sholıwlar menen bir waqıt (ha'pte, ay) ishinde bolıp, o'tken waqıyalardı talqılaw ha'm bahalaw wazıypasın atqaradı. Bul sholıwlarda a'hmiyetli waqıyalardın' usılları belgilenip, olarda ulıwmalılıq da'rejesi basqa sholıwlarg'a qarag'anda joqarılaw boladı. Efirde dawam etiw waqtı 10-15 minut.

Sholıwlardın' toparında baspaso'z, yag'nıy gazeta sholıwı ayrıqsha orın tutadı. Bazar ekonomikasında qag'az bahasının' joqarılap ketiwi, gazetalardın' tirajı keskin qısqarıwı teleradioefirde baspaso'z sholıwlarının' ko'beyiwine alıp keledi. Telesholıwlar payda bolıwı menen gazetada basılg'an ma'limlemeni xalıqqa jetkeriw mashqalası birotala sheshildi.