Tolıqlawısh

Is-ha'reketti zatlıq mánide túsindiretuǵın ekinshi dárejeli aǵzaǵa tolıqlawısh delinedi.

Tolıqlawıshlar, kóbinese bayanlawısh penen baylanısadı.

Olar zatlıq mánidegi tabıs hám qıya seplik qosımtalı,

tirkewishli sózlerge qoyılatuǵın sorawlarǵa juwap beredi. M ı s a l ı : 1. Aspandı tunjıraǵan bult bastı. (M. D.)

2. Shopanlarǵa oǵada qolaylı sharayat dúzildi. (J. A.)

3. Biziń úyde jolawshılar ushın hámmesi tayar bolǵan

edi. 4. Búgin Oksana óziniń aǵası menen Ukrainaǵa

ketedi. (M. K.)

Tolıqlawıshlar tómendegi sóz shaqapları arqalı bildi�riledi:

1. Tolıqlawısh, kóbinese zatlıq mánidegi seplik

qosımtalı atawısh sózlerden boladı: 1. Danalar ilimdi

mal-dúnyadan abzal kóredi. 2. Kim de kim kitapqa

kóp qarasa, kitap onıń zeynin ashadı. Kitap ótmishten

de, keleshekten de xabar beredi. («Atalar sózi») 3. Ana,

saǵan minnetdarman. (S. X.) 4. Jaqsıǵa aytsań bir gápti,

aldıńda basın iyedi. Jamanǵa bir is tapsırsań, pitkenshe

ishiń kúyedi. 5. Aqıllıǵa gáp aytsań, kóp keshikpey pitedi.

(Naqıl) 6. Olar ósip-órlewdi, bekkemleniwdi biledi. (J. A.)

7. Bilegi juwan birdi jıǵadı, bilimi kúshli mıńdı jıǵadı.

Ayaǵı úlken sıyǵanın kiyedi, ayaǵı kishkene súygenin

kiyedi. (Q.n.m.)

2. Atawısh sózlerge haqqında, tuwralı, jóninde, me�nen, ushın tirkewishleriniń dizbeklesiwinen de boladı.

M ı s a l ı : 1. Men Tórtkúlde júrip, usı shaydı siz ushın

aldım. (T. Q.) 2. Sánem qızı tuwralı kóp oylanatuǵın

boldı. (T. Q.) 3. Inkamal apay okeandaǵı Ceylon atawı

jóninde oqıwshılarǵa sóylep berip atır. (Sh.A.) 4. Bárimiz

de mal menen adambız. (T. Q.)

Tolıqlawısh grammatikalıq bildiriliw hám mánisine

qaray tuwra tolıqlawısh hám qıya tolıqlawısh bolıp ekige bo'linedi.