Tropik toǵaylar
Tropik toǵaylar túrler sanı kópligi menen ajıralıp turadı. Bul toǵaylardı temperatura hám jıllıq jawın muǵdarı joqarı dárejede bolǵan, ósimliklerdiń ósiwi hám rawajlanıwı ushın barlıq sharayat jeterli bolǵan aymaqlarda(Túslik Amerika arqası, Oraylıq Amerika, Arqa Afrika, Hind hám Tınısh okeandaǵı atawlar) ushıratıw mumkin.Ortasha jıllıq jawın muǵdarı 2000-2500 mm. Ósimlik túrleri de júdá kóp.Terekler yarus boylap tıǵız jaylasqan. Tamırları topıraqqa jetip barmaytuǵın,tereklerde ósetuǵın epifitler, tamırı topıraqlarda bolıp, ózi tereklerge shırmasıp olardıń eń joqarı bólimlerine jetip barıwshı lianalar kóp ushıraydı. Tropik toǵaylar haywan túrlerine bay bolıp, sút emiziwshiler (maymıllar, jalqawlar),quslar (totı, kolibri), jer bawırlawshılar, jer suw haywanları hám shıbın shirkeylerdi kóp ushıratıw múmkin.Tropikalıq toǵaylarda qatarma-qatar ósiwshi bir túrge tiyisli ósimliklerdi ushıratıw qıyın. Ádette bul toǵaylarda hár qıylı túrge tiyisli ósimlikler birge ósedi. Házirgi kúnde toǵay biogeocenozları keskin azayıp barmaqta. Bul bolsa óz náwbetinde biosferaǵa sezilerli tásir kórsetedi.