Vashington konferenciyası
Vashington konferenciyası. Uzaq Shıǵıs hám Tınısh okeanındaǵı
tartıslı mashqalardı sheshiw hám teńizdegi qurallardı sheklew maqsetinde 1921-jıl 12-noya brden 1922-jıl 6-fevralǵa shekem toǵız mámleket wákilleri qatnasında Vashington konferenciyası bolıp ótt i. Konferenciya da tiykarǵı roldi AQSh, Ullı Britaniya hám Yaponiya atqardı. 1921-jıl dekabrde Vashington konferenciyasında tórt mámleket – AQSh, Ullı Britaniya, Franciya hám Yaponiya órtasında shártnamaǵa qol qoyılıp, bul mámleketlerdiń Tınısh okeanı baseynindegi óz atawlarına iyelik etiw huqıqlarına kepillik berildi.
1923-jılı Lozanna tınıshlıq shártnamasına qol qoyılıp, onda Turkiyanıń urıstan keyingi shegaraları belgilenip berildi hám ǵárezsizligi tán alındı.
Ol Birinshi Jáhán urısınan keyin júzege kelgen aymaqlıq ózgerislerge nızamlı tús berilgen sońǵı iri shártnama boldı.
1919 – 1923-jılları qol qoyılǵan shártnamalar hám jáhándeǵi kúsh lerdiń jańa qatnası xalıqaralıq qatnasıqlardıń Versal-Vashington sisteması atın aldı. Versal-Vashington sisteması bir topar mámleketlerdiń dúnyaǵa húkimdarlıǵın ornattı dúnya siyasatında AQSh tásiriniń sezilerli kúsheygenligin kórsetti.