Xabarovsk

Xabarovsk (1893-jılǵa shekem Xabarovka) — Rossiya Federatsiyasındaǵı qala. (1880-j.dan), Xabarovsk úlkesi orayı, Amur dáryasınıń oń jaǵasındaǵı port. Uzaq shıǵıstıń áhmiyetli transport jolları túyini. Temir jol stansiyası. Aeroport bar. Xalqı sanı 583,1 mıń adam (2002). qala 1858-jıldan Xabarovka áskeriy postı tiykarında payda bolǵan, 1880 jıldan Primorye wálayatınıń administrativ orayı. 1884-jıldan Priamurye general-gubernatorlıǵı orayı. 1893-jıldan worıs sayaxatshısı Ye.P.Xabarov sharapına X. dep atalǵan. 1902-jılda Xabarovskda "Arsenal" áskeriy zavodı qurılǵan. 1904 jıldan Amur áskeriy flotınıń bazası. 20-a. baslarında X. Uzaq shıǵıstıń iri sawda orayına aylandı. 1926—38 jıllarda Uzaq shıǵıs úlkesı orayı. Mashinasazlıq hám metallsazlıq (stanoksazlıq, kemasazlıq hám keme ońlaw, kabel hám b. zavodlar), neftdi qayta islew, jenil, azıq-awqat sanaatı kárxanaları bar; qurılıs materialları islep shıǵarıladı, ximiyafarmatsevtika zavodı xizmet kórsetedi. 8 joqarı oqıw jurtı, 7 ún-t institut, 3 teatr, úlketanıw, ádebiyat, muzeyler, teleoray bar. qala átirapinda 3 sanatoriya, dem alıw orayı bar.