Aliye Berger
| Aliye Berger | |
|---|---|
.jpg) | |
| Tuwılǵan sánesi | 1903-jıl 24-dekabr |
| Qaytıs bolǵan sánesi | 1974-jıl 9-avgust |
| Qaytıs bolǵan jeri | Buyukada, Istanbul, Túrkiya |
| Milleti | Túrk |
| Kásibi | Súwretshilik, naǵıs oyıwshılıq |
Aliye Berger(1903-jıl 24-dekabr — 1974-jıl 9-avgust) — túrk súwretshisi, naǵıs oyıwshı hám súwretlew óneri oqıtıwshısı. Berger Túrkiya Respublikasınıń birinshi gravyura (grafik kórkem-óner túri) larınan biri bolıp tabıladı. Ol ekspressionistik gravyuraları hám 1954-jılda Yapı Kredi Bankınıń súwret tańlawında jeńimpaz bolǵanı menen ataqlı[1].
Ómiri
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Berger 1903-jıl 24-dekabrde Túrkiya respublikasınıń Istanbul qalası Buyukada qalasında tuwılǵan[2]. Onıń ákesi Kabaagachli Shakir Pasha hám anası Giritli Sare Ismoil Xanim edi[3]. Onıń sińlisi súwretshi Fehrelnissa Zeid jáne onıń ajaǵası avtor Jevat Shakir Kabaaǵachli bolǵan.
Berger dáslep Notre Dame de Sion liceyinde oqıp atırǵanda súwret hám pianino sabaqların úyrengen[4]. 1947-jılda ol muzıka oqıtıwshı Karl Bergerge turmısqa shıqtı, biraq Berger altı ay ótken soń qaytıs boladı[1].
Keyin Berger sińlisin gúzetip, Londonǵa bardı hám onda súwretshi Jan Baklend-Raytnıń ustazlıǵı basshılıǵında gravyura hám músinshilikti úyreniwdi basladı. 1951-jılda Túrkiyaǵa qaytıp kelgeninde Berger Istanbulda 100 den artıq shıǵarmasın kórsetken birinshi kórgizbesin ótkerdi. Onıń Güneşin Doǵushu(«Quyash kóteriliwi») maylı súwreti 1954-jılda xalıqaralıq tańlawda jeńimpaz boldı hám keyingi jılı 2-Tegeran Biennalesında ekinshi orındı iyeledi[5]. Berger keyingi on jıllıqlarda nátiyjeli isledi[1].
Aliye Berger 1974-jıl 9-avgustta Istanbuldıń Buyukada qalasında qaytıs boladı[6]. Ol Istanbul, Shahzada atawlarındaǵı Buyukada áwliyesine jerlenedi.
Estelik
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]1975-jılda Istanbul súwretlew óneri akademiyasında Berger qaytıs bolǵannan keyingi retrospektivası bolıp ótti[7]. Taǵı bir kórgezbe 1988-jılda Yapı Kredi Bank tárepinen islengen. Bergerniń tórt shıǵarması Istanbul súwret hám músinshilik muzeyinde, úshewi Albertina muzeyinde kórsetilgen[5]. Onıń 1960-jılǵı shıǵarması «Atsız darveshler» Nyu-Yorkdaǵı Metropoliten muzeyinde saqlanadı[8].
Aliye Berger 2020-jıl 24-dekabrde 117 jasqa tolıwı múnásebeti menen Google Doodleda oǵan arnalǵan tańlaw ótkerildi[5][7].
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „A Selection from the Collection - İstanbul Modern“. 27-may 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-avgust 2022-jıl.
- ↑ „Necmi Sönmez, Berger 100 Yaşına Bastı, Radikal gazetesi 24.12.2003“.
- ↑ com/pages/lsd. aspx? lang=TR§ionID=5&articleID=489&bhcp=1 „Lebriz Sanal Dergi - Aşk, Kórkem oner Tarihine Bir İsim Kazandırdı: Aliye Berger“. lebriz. com.
- ↑ hurriyet. com. tr/ „Hürriyet - Haber, San Dakika Haberler, Güncel Gazete Haberleri“ (turkcha). Hürriyet. Qaraldı: 24-dekabr 2020-jıl.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 „Aliye Berger kimdir? Sanatçı Aliye Berger Google'da doodle oldu! İşte Aliye Berger'e ilişkin bilgiler“ (turkcha). www.hurriyet.com.tr. Qaraldı: 24-dekabr 2020-jıl.
- ↑ „Aliye Berger: Google honors Turkish artist on her 117th birthday | Entertainment“ (inglizshe). Devdiscourse. Qaraldı: 24-dekabr 2020-jıl.
- ↑ 7,0 7,1 com/doodles/aliye-bergers-117 th-birthday „Aliye Berger's 117 th Birthday“ (inglizshe). www.google. com. Qaraldı: 24-dekabr 2020 -jıl.
- ↑ metmuseum. org/art/collection/search/733907 „Untitled Dervishes ca. 1960 Aliye Berger“. www. metmuseum. org. Qaraldı: 24-dekabr 2020-jıl.