Arsha aǵashı mıywesi
Arsha aǵashı mıywesi - hár túrlı túrdegi arsha aǵashlar payda etetuǵın gúmbez. Bul haqıyqıy mıywe emes, bálki naádetiy etli hám birlestirilgen máwsimlerge iye bolǵan konus bolıp, bul oǵan maydaǵa uqsas kórinis beredi. Ayırım arsha aǵashı túrleriniń mıywesi mısalı, Juniperus communis tatımlıq retinde, Evropa asxanasında ginga ayriqsha dám beriw ushın qollanıladı. Arsha aǵashı miyweleri ignabargli tereklerden alınǵan birden-bir tatımlıq esaplanadı.
Ximiya
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Arsha aǵashı miywelerinde hár qıylı fitokimyoviy elementlar, atap aytqanda, shama menen 2% efir moyi, flavonoid, qatronlar (shama menen 10% kólem), beloklar, sirke, alma hám qumırsqa kislotalar bar. Maydalar ekstraktidan may kislotaları, terpenlar, aromatik birikpeler hám uglevodorodlar, mısalı, pinen, sabinen, terpinen-4-al, limonen hám mirsen ajıratıp alınǵan.
Toksiklik
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Qospa Shtatlarda ádetde qawipsiz dep klassifikaciyalanǵan bolsa da, arsha aǵashı maydaları klinikalıq sınaqlarda sınap kórilmegen hár qıylı orınsız tásirinlerge ıyelewi múmkin. Tiykarınan, hámledarlar ushın qáwipli, kishi dozalarda da, arsha aǵashı maydaların tutınıw qılıw hámledar yamasa emizikli áyellerge, diabetke shalınǵanlarǵa, qan ketiwiniń aynıwı yamasa operatsiyadan keyin zıyanlı tásir etiwi múmkin. Dástúriy medicinada, arsha aǵashı maydaları hayal tuwıwdı baqlaw ushın paydalı dep esaplanǵan.
Paydalanadı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Ayırım arsha aǵashı túrleriniń miyweleri zirabor retinde isletiw ushın júdá ashshı esaplanadı. Bunnan tısqarı, J. communis hám J. drupacea, jeyiletuǵın túrlerge J. fenikiya, J. deppeana hám J. californika.
Maydalardıń sırtqı máwsimleri salıstırǵanda ta'msiz bolıp tabıladı, sol sebepli maydalar tatımlıq retinde isletiwden aldın derlik mudamı keminde jeńil eziladi. Miyweler de jańa, da qurıtılǵan halda qollanıladı, biraq olardıń ta'mi hám hidi júdá kúshli.
Mádeniyat
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Arsha aǵashı maydaları, atap aytqanda Juniperus phoenicea hám J. oxycedrus, bir neshe jerlerde áyyemgi Egipet qábirlerinde tapilan. J. oxycedrus Egipette óspeydi. Egipetke alıp kelińan maydalar Greciyadan keltirilgen bo'lis múmkin. Grekler ózleriniń kóplegen Olimpiada oyınlarında maydalardan paydalanıwǵan, sebebi olar maydalar sportshılardıń fizikalıq shıdamlılıǵın asıradı dep esaplawgam. Rimlikler Indiyadan alıp kelińan qımbat qara qálempir hám uzın qálempir ornına arzan jergilikli islep shıǵarılǵan arsha aǵashı maydalarınan paydalanǵanlar.