Bülent Ecevit
Mustafo Bulent Ejevit(túrkshe: Mustafa Bülent Ecevit; 1925-jıl 28-may, Istanbul— 2006-jıl 5-noyabr,Ankara) — shayır, jurnalist, publitsist, partiya baslıǵı, bas ministr hám siyasatshı[1].
Haqqında[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Kastamonida tuwılǵan Ahmad Faxri Ajavit, ákesi tiykarı qublası-shıǵıstan kóship kelgen kurd oqıtıwshınıń balası, Ankara yuridikalıq fakulteti professorı bolǵan[2][3]. Onıń anası Fatma Nazlı (milleti Bosniyalıq) súwretshi edi. 1944-jılda Robert kolledjin tamamlaǵan. Bulent Ajavit[4] óz jumısın sol jılı Baspasóz Bas basqarmasında awdarmashı retinde basladı. 1946-jılda ol klaslası Rahshan (Aral) Ecevitǵa úylendi.
Ol túrli waqıtlarda Ankara, Zonguldag hám Istanbuldan parlament aǵzası bolǵan. Ol wákiller jıynalısınıń aǵzası, Respublikashılar Xalıq partiyası hám Demokratiyalıq shep partiyanıń baslıǵı etip saylandı. Ol Túrkiyanıń Miynet ministri, Mámleket ministri, Bas ministrdiń járdemshisi hám Bas ministr lawazımlarında islegen. Joqarı maǵlıwmatqa iye bolmaǵanlıǵı sebepli ol Túrkiya prezidentligine kandidatin qoyalmadı.
1974-jıldan 2002-jılǵa shekem tórt ret Túrkiyanıń túrli waqıtlarda bas ministri bolıp islegen[4]. 1972-1980-jıllarda Respublikashılar Xalıq partiyasınıń baslıǵı, 1987-2004-jıllarda Demokratiyalıq shep partiyanıń baslıǵı bolǵan. 1961-1965-jıllar arasında ol Ismet Inyonu tárepinen islengen húkimetlerdegi miynet ministri retinde qatnastı. Ol túrk siyasiy ómiriniń eń zárúrli shaxslarınan birine aylandı. Ecevit, 1974-jılda «Ayse demalısqa shıqsın» parol menen Kipr operatsiyasın ámelge asırdı. 1999-jılda ol PKK jetekshisi Abdulla Ócalannıń Keniyada qolǵa alınıp, Túrkiyaǵa alıp keliniwin támiyinledi. Ol Madinada Harem Shayıq Hoji Emin Poshodan miyraslar bolıp qalǵan úlken miyraslardı 2005-jılda túrk ziyaratshılarınan payda alıw shárti menen diniy jumıslar baslıqlıǵına mámlekettı tapsırdı.
12-sentyabr awdarıspaǵınan keyin, Ecevit basqa barlıq partiyalardıń belgili shaxsları qatarında 10-jılǵa siyasattan shetlestirildi. Onıń siyasiy qadaǵalaw dawam etar eken, Demokratiyalıq shep partiyası onıń zayıpı Raxsan Ecevit baslıqlıǵına islengen. 1987-jılda bolıp ótken referendum menen siyasiy tıyım biykar etilgende, ol DSP baslıǵı boldı. Ol 1987-jılǵı Túrkiyada bolıp ótken ulıwma saylawlarda partiyası deputatlıq ornı ala almaǵan soń, aktiv siyasat hám prezidentlik lawazımınan ketiwin járiyaladı. Biraq, ol 1989-jılda aktiv siyasatqa qayttı. 1999-jılda islengen DSP-MHP-ANAP koalitsiyasida taǵı bas ministr boldı. 2000-jılǵı prezidentlik saylawlarında ol joqarı maǵlıwmatqa iye bolmaǵanlıǵı sebepli prezidentlikke kandidatin qoyılmadı hám koalitsiya partiyalarınıń bul qaǵıydanı ózgertiw tuwrısındaǵı usınısın hám prezidentlik usınısın biykar etti. Ol 2004-jılda bolıp ótken 6-ápiwayı Kongress penen aktiv siyasatti tárk etti. 2006-jıl 5-noyabr, ekshembi kúni qan aylanıwı hám dem jetispewshiligi nátiyjesinde dúnyadan ótti.
Derekler[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
- ↑ „Bülent Ecevit Biyografi.info.“.
- ↑ Yeni Safak Online : Ecevitʼin Soyağacı : 'Kürtzade Ecevitʼ Arxivlendi 2013-11-07 Wayback Machine saytında.
- ↑ Hürriyet gazetesi web arşivi : Meğer Ecevit Kürt kökenli imiş
- ↑ 4,0 4,1 „Bülent Ecevit Kimdir ? - Bülent Ecevit Hayatı ve Biyografisi“.