Kontentke ótiw

Georg I (Greciya patshası)

Wikipedia, erkin enciklopediya
Georg I
grekshe Γεώργιος Αʹ
 Greciya patshası
Wákillik dáwiri
1863-jıl 30-mart — 1913-jıl 18-mart
Aldınǵı isker Otton I
Keyingi isker Konstantin I
Jeke maǵlıwmatları
Tuwılǵan sáne1845-jıl 24-dekabr
Tuwılǵan jeriKopengagen, Daniya
Qaytıs bolǵan sáne1913-jıl 18-mart
Qaytıs bolǵan jeriSaloniki, Greciya
DinastiyasıGlyuksburglar
Ómirlik joldasıOlga Konstantinovna
BalalarıKonstantin I, Georg, Nikolay, Andrey Greciyalıq, Xristofor, Aleksandra, Mariya, Olga
AnasıLuiza Gessen-Kasselsklıq
ÁkesiKristian IX
Qolı

Georg I (grekshe Γεώργιος Αʹ; 1845-jıl 24-dekabr, Kopengagen — 1913-jıl 18-mart, Saloniki) — ellinlar patshası (grekshe Βασιλεύς των Ελλήνων) 1863-1913-jıllarda, 1862-jılǵı Greciyadaǵı referendum nátiyjelerine kóre Otton I nıń grek taxtına miyrasxorı, grek Glyuksburglar dinastiyasınıń tiykarshısı.

Daniya patshası Kristian IX nıń ekinshi balası. Tuwılǵan waqtındaǵı atı Daniya shahzadası Kristian-Vilgelm-Ferdinand-Adolf-Georg Shlesvig-Golshteyn-Zonderburg-Glyuksburg. 1863-jıl 30-martda 17 jasında Greciya taxtına saylanǵan hám 241 202 dawıstan tek 6 dawıs toplaǵan hám de 18-orındı iyelegen[1]}} (kóbirek dawıs alǵan basqa kandidatlar túrli sebeplerge kóre mámleketti basqarıwdan bas tartǵan).

Georg I áskeriy kiyimde, shama menen 1880-1890 jıllar

Bolajaq Antanta mámleketlerine sezim-sezimlerge iye edi. Greciya korollıq shańaraǵı Britaniya hám Rossiya dinastiyaları menen jaqın baylanısda bolǵan: Georg I nıń ajapa-qarındasları Ullı Britaniya xanzadası Aleksandra, Eduard VII nıń zayıbı hám Georg V nıń anası, sonıń menen birge Rossiya imperatorı Mariya Fyodorovna, Aleksandr III nıń zayıbı hám Nikolay II nıń anası edi. Georgtıń ózi Aleksandr II nıń jiyeni Olga Konstantinovna menen turmıs qurǵan. Korollıq shańaraǵınıń bes balası hám eki qızı bar edi. Patshanıń ush perzenti -Aleksandra, Nikolay hám Mariya da Romanovlar úyi wákilleri menen turmıs qurǵan. Nekeler Greciya hám Rossiya arasındaǵı diplomatik qatnaslardı bekkemledi, eki húkimran úydi jaqınlastirdi, patsha sarayında rusofil partiyasın kúsheytirdi.

1896-jılda Georg I húkimranlıǵı dáwirinde Greciya Afina qalasında ótken zamanagóy I Olimpiada oyınlarına miymanlıq etdi. Usınıń menen birge, ol bul oyınlardı ózi ashtı.

1867-jıl 4-maydan Rossiya armiyasınıń Neva polkinıń baslıǵı bolǵan.

Patsha Georg I 1913-jıl 18-martda Salonikada anarxist Aleksandros Shinas tárepinen Turkiyaǵa qarsı áskeriy háreketler waqtında óltirilgen (tergew waqtında Shinas óz janına qas etken hám qaslıq buyırtpashıları belgisiz bolıp qalǵan). 25-mart kúni onıń óligi Afinaǵa alıp ketildi, ol jerda patsha 3 aprel kúni soborda biykarlaw etildi; 50 dana arxierey sıyınıw etdi[2]. Grek patshalarınıń burınǵı qala sırtındaǵı sarayında hám Tata patsha shańaraǵı aǵzaları jerlengen orında jerlengen.

Georgnıń uzaq hám tabıslı húkimranlıǵı 60 jıldan artıq waqıt dawamında Greciyanı táqip etken keyingi patshalıqlar, turaqlı urıslar hám tónkeriwlerdıń biyqararlıǵı dáwirine tuwrı keldi.

  1. In 1862, a Danish prince with only 0.00002% of the vote was elected King Arxivlendi 2015-02-14 Wayback Machine saytında.(ing.)
  2. «Правительственный Вѣстникъ». 21 марта (3 апреля) 1913, № 65, стр. 4.