Ibn al-Asir
| Ibn al-Asir | |
|---|---|
| Tuwılǵan sánesi | 12-may 1160 или 12-may 1160 |
| Qaytıs bolǵan sánesi | 1-iyun 1233 (73 jasta) |
Ibn al-Asir Izzuddin Abulhúsen Ali (1160, Jáziyrat ibn Umar, Siriya — 1234, Mosul) — arab[1][2] shıǵıslı tariyxshısı[3], Iraqtıń Mosul hám Baǵdat qalaları medreselerinde tálim alǵan, keyin ilim talabında Sham (Siriya)ǵa sapar etken.
Ómiri
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Ataqlı aǵa-inilerden ortanshısı Ali Ibn al-Asir házirgi Túrkiyanıń qubla-shıǵısında Jizra[4] (Jazirat ibn Umar) qalasında 1160-jılı tuwılǵan[5], ilimiy ómiriniń kópshilik bólegin Mosulda, biraq Baǵdadqa tez-tez barıp turgan. Bir waqıt Salahiddin Ayyubiy áskerleri menen Siriyada bolǵan, keyin Halab hám Damashqta jasaǵan.
Shıǵarmaları
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Siriyadan qayqannan keyin, pútkil ómirin ońashada tariyxqa tiyisli dóretpeler jazıw menen ótkergen. Eń iri hám áhmiyetli shıǵarması — «Alkomil fittárix» («Tariyx boyınsha jetilisken shıǵarma») bolıp, ol 12 tomnan ibarat. Onda Islam áleminde insaniyat tariyxınıń dáslepki dáwirlerinen 1230-jılǵa shekem bolǵan waqıyalar, atap aytqanda, Xorasan hám Mawarawnnaxrdıń 12-ásir hám 13-ásirdiń 1-sheregindegi tariyxı jıl boyınsha izbe-izlikte bayan etilgen. Shıǵarmanıń monǵollar basqınshılıǵına arnalǵan sońǵı tomları biybaha derek esaplanadı. Bul shıǵarmanıń sın kózqarastan teksti Leyden (1851-76 ) hám Mısır (1873) da baspadan shıǵarılǵan. Ogahiy onı ózbek tiline awdarmalaǵan. Ibn al-Asir «Tariyx atabikat al-Mavsil» («Mosul atabekleri tariyxı»), «Usd ulgʻoba fiy maʼrifat ahvol is-sahoba» («Sahobalar jaǵdayın biliw jónindegi toǵay arıslanları yańlı qúdiretli kitap») atlı dóretpelerdi de dóretken.
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ÓzME, Birinshi tom, Tashkent, 2000-jıl
- ↑ 1. Encyclopaedia Britannica, 2014. Ibn al-Athīr (Wayback Machine saytında 23-5-2015 sánesinde arxivlengen)
- ↑ «İslam Ansiklopedisi, "İBNÜ’l-ESÎR, İzzeddin" Cilt: 21; Sayfa: 26». 30-iyun 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-iyun 2016-jıl.
- ↑ «Ibn al-Athīr». Encyclopædia Britannica. 24-oktyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2016-jıl.
- ↑ «Arxiv nusqa». 11-oktyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-oktyabr 2008-jıl.
- ↑ Yāqūt: K. Muʿǧam al-buldān. (Geographisches Wörterbuch) Ferdinand Wüstenfeld, Leipzig 1866-1870. s.n. Ǧazīrat Ibn ʿUmar
Sırtqı siltemeler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- http://www.britannica.com/eb/article-9041903(Wayback Machine saytında 7-2-2006 sánesinde arxivlengen)
- Watson, William «Ibn al-Athīr's Accounts of the Rūs: A Commentary and Translation» Canadian/American Slavic Studies [1]
- http://www.bogvaerker.dk/Bookwright/rijal.html(Wayback Machine saytında 7-1-2019 sánesinde arxivlengen)
- Carl Brockelmann: Geschichte der arabischen Litteratur. Zweite den Supplementbänden angepasste Auflage. 1-tom, 422-423 b. Brill, Leiden 1943.
- Heribert Busse:Arabische Historiographie und Geographie. In: Helmut Gätje (hrsg.): Grundriß der Arabischen Philologie. Band II:Literaturwissenschaft. Wiesbaden 1987. 272 b.
- The Encyclopaedia of Islam. New Edition. 3-tom, 723 b. Brill, Leiden
Sırtqı siltemeler  |
|
|---|