Isaac Newton
Isaac Newton | |
---|---|
![]() Isaac Newton portreti, 1689 | |
Tuwılǵan sánesi | 25 dekabr 1642 (4-yanvar 1643) |
Qaytıs bolǵan sánesi | 20 (31) mart 1727[1][2] (84 jasta) |
Qaytıs bolǵan jeri | Kensington, London, Ullı Britaniya Korolligi |
Puqaralıǵı | Britaniya imperiyası |
Milleti | ingiliz |
Ilimiy tarawı | Fizika, matematika, din, astronomiya, teologiya, filosofiya, ximiya |
Jumıs orınları | Kembridj universiteti Royal Society |
Bilim alǵan jeri | Trinty kolledji (Kembridj, Angliya) |
Qol úlgisi | |
![]() | |
Amerikalı astorfizik hám jazıwshı Michael H. Harttıń 1978-jılı shıǵarǵan «[[The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History|Dúnya tariyxındaǵı eń áhmiyetli 100 insan]]» kitabında Isaak Nyuton Islam payǵambarı Muxammedden keyin 2-orında kelgen. |
Sir Isaac Newton (aytılıwı: Ser Isaak Nyuto; 1643–1727) — angliyalı fizik, matematik, astronom, tábiyiy filosof, alximik, teolog hám adamzat tariyxinda eń áhmiyetli insanlardiń biri[3]. Onıń 1687-jılı basılıp shiqqan Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Tabiyiy filosofiyanıń matematikalıq printsipleri) kitabı ilim tariyxında eń áhmiyetli kitap esaplanadı. Bul kitabında Newton dunya-júzlik tartılısıw (gravitatsiya) hám qozǵalıstıń úsh nizamın sipatlap berdi. Bul jumisı menen ol zamanaǵoy injener isiniń tiykarı hám kelesi úsh ásir dawamında fizikalıq dúnyaǵa ilimiy kóz qarastı belgilep bergen klassik mexanikanıń tiykarın saldı. Newton jerdegi ob'ektlerdiń hám aspan deneleriniń háreketleri birdey tábiyiy nızamlarǵa boysınatuǵınlıǵın óziniń gravitatsiya teoriyası menen Keplerdiń planetar qozǵalıs nizamları sáykesligin dálillewi menen kórsetip berdi. Bul arqali ol geliotsentrizm haqqındaǵi aqırǵı isenbewshiliklerdi joq etti hám ilimiy revolyutsuyanı tezletti.
2005-jılı Patsha jámiyetinde ótkerilgen dawıs beriw juwmaǵında Newton Albert Einsteinge qaraǵanda kóbirek úles qostı dep tabıldı.
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Siltewler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
![]() | Shaxsiyat tuwrali bul maqala shala. Siz onı bayıtıp, joybarǵa járdem beriwińiz múmkin. |
- Alfavit boyınsha shaxslar
- 4-yanvarda tuwılǵanlar
- 1643-jılı tuwılǵanlar
- 31-martta qaytıs bolǵanlar
- 1727-jılı qaytıs bolǵanlar
- MGP identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- NCL identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- Nuqsonli NLP identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- RSL identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- Nuqsonli SBN identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- Semantic Scholar author identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- 32 elements boyınsha sırtqı siltemeler
- Ilimpazlar
- Matematikler
- Angliya
- Barlıq shala maqalalar
- Shaxsiyatlar haqqındaǵı shala maqalalar