Jarshı
Jarshı – Qaraqalpaq xalqında házirgi dáwirde kóp tilge alına bermeytuǵın kásip iyesi. Jarshı degen jańalıqtı xabarlawshı uǵımǵa iye mamanlıq túri. Bunı jar salıw dep ataymız. Burınları telefon, telegraf hám internet baylanısları joq waqıtta jergilikli hákimliktiń, basqarıw organlarınıń hám ayırım jeke adamlardıń xabarın jetkeriwshiler jarshılar bolǵan. Jarshılar ádette úlken, kishi bazarlarda bolıp, hákimliktiń, basqarıw organlarınıń xalıqqa tiyisli qararların yamasa basqa xabarların shar bazardı aralap júrip, bálent dawıs penen xalıqqa xabarlaytuǵın bolǵan. Sonday aq, jarshılar jeke adamlardıń mútájliklerine baylanıslı xabarlardı da jetkerip otırǵan. Bunday xabar túrlerine: mal joyıtıw, bir zatlarıń satıw, joǵalǵan zatları hám basqa da usılarǵa uqsaǵan xabar túrlerin jetkeriwshi bolǵan. Jar salıwdıń áhmiyetliligi xalıqtıń bolıp atırǵan jańalıqtan waqtında xabarlı bolıp turıwı bolıp tabıladı.
El ishinde pálenshe jarshı, tólenshe jarshı degen atqa iye bolıp, jar salatuǵın adamlardıń ózine ılayıq xızmeti, ornı bar bolǵan. Joqarıda aytıp ótilgenlerden kelip shıǵatuǵın juwmaq--jarshılıq kásip túri dep aytıwǵa boladı.
Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- Qaraqalpaq tariyxı etnografiyası mádeniyatı