Kontentke ótiw

Pát

Wikipedia, erkin enciklopediya

Pát — sózdiń qurılısındaǵı buwınlardıń birewiniń basqalarına salıstırǵanda kúshli aytılıwı, yamasa gáplerdegi ayırım aǵzalardıń, sóylew aǵımındaǵı ayırım frazalardıń arnawlı túrde kóterińki aytılıwı.Qaraqalpaq tilinde sózlik pát sózdiń aqırǵı buwınına túsedi, sózlerge qosımta qosılsa pát qosımtaǵa túsedi. Páttiń jaylasıw tártibine qaray eki túri bar: erkin pát, turaqlı pát. Qaraqalpaq tilinde pát turaqlı, barlıq waqıtta sózdiń aqırǵı buwınına túsedi. Qaraqalpaq tiliniń sózlik quramına orıs, arab, parsı tillerinen kirgen sózlerde

pát sózdiń aldınǵı hám ortańǵı buwınlarına da túsedi. Mısalı: student, studentler, studentlerge. Sóylew payıtında pát kulminativ,delimitativ, ekspressivlik hám signifikativ xızmet atqaradı. Sózdiń qurılısındaǵı buwın hám buwın quraytuǵın seslerdi aytılıwı jaǵınan birlestirip, páttiń sózdi shólkemlestiriw xızmeti — kulminativ xızmeti esaplanadı. Páttiń delimitativ xızmeti — sóylew barısında sózlerdi bir-birinen ajıratıw xızmeti. Yaǵnıy, sóylew payıtında sózler bir-birinen ajıralmaǵan túrde úzliksiz izbe-iz aytılmaydı. Delimitativ xızmet — sózdi sóz dizbegindegi basqa sózlerden ajıratıp aytıwdıń ólshemi. Hárbir sózde bir pát bolatuǵını sebepli páttiń sanına qaray sóz dizbegindegi sózlerdiń neshew ekenligin biliwge boladı.