Kontentke ótiw

Pax Britannica

Wikipedia, erkin enciklopediya

Pax Britannica (latınshadan Paks Britanika - «Britaniya dúnyası») - Britaniya imperiyasınıń teńizde hám xalıq aralıq qatnaslarda húkimranlıq qılıw dáwiri 1815-jılģı Vaterloo urısıdan baslap Birinshi jáhán urısına shekem (1914-1918). Britaniya qudıretiniń apogeyası Viktoriya dáwirinde (1837-1901) júz bergen.

Ullı Britaniyanıń belgilengen (qızǵılt reń) jerlerı menen 1886-jılģı dúnya kartası

Sawda erkinligı hám qullıqtı bıykarlaw baǵdarın járiyalaw, Britaniya flotınıń strategiyalıq teńiz jolları ústinen qadaǵalawı hám "eki mámleket standartı", dúnya boylap anglichan tili, parlamentarizm, texnologiyalar, nızamshılıq normalari, Britaniya ólshew hám salmaqlar sisteması hám basqalar tarqalıwı menen táriplengen.

1871-jılda Germaniya birleskeninen keyin, Germaniya imperiyası dúnyadaǵı Britaniya gegemoniyasına qarsı shıqtı, bul bolsa ayırım avtorlarǵa Pax Germanica ģa ótiw haqqında sóylewge múmkinshilik berdi. Britaniya gegemoniyası jáhán urıslarınıń baslanıwı hám Ullı Britaniyadan AQSHģa jetekshi global sanaat, sawda hám áskeriy kúsh mártebesiniń ótiwi menen ótken zamanda qaldı.