Samarqand mámleketlik medicina universiteti

Samarqand mámleketlik medicina universiteti
Samarqand mámleketlik medicina universiteti
	Fayl:Logo of Samarkand State Medical University.png
Negizgi atı	Samarqand mámleketlik medicina universiteti
Rektor	Rizayev Jasur Alimdjanovich
Bakalavriat	10 ta yoʻnalish

Koordinatları: 39°39′14.400000000012″N 66°57′32.400000000011″E / 39.65400000000000347°N 66.95900000000000318°E^G O{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page

Samarqand mámleketlik medicina universiteti^[1]. (2022-jıl 1-aprelge shekem Samarqand mámleket medicina institutı) — Oraylıq Aziyada eń eski medicinalıq joqarı oqıw ornılardan biri esaplanadı. Universitet dúnyaǵa hawazası tarqalǵan hám ásirler dawamında ilim hám bilim orayı bolıp kelgen Samarqand qalasında jaylasqan.

Respublika húkimetiniń sheshimi menen Samarqand mámleket medicina universiteti 1930-jılda, bunnan 90 jıl burın islengen. Universitetimiz óziniń dańqlı tariyxı dawamında tek ǵana Ózbekstan, bálkim pútkil Oraylıq Aziya aymaǵındaǵı jetekshi medicina joqarı oqıw orınlarınan birine aylanıw jolında uzaq joldı basıp ótti.

1930 -jılda Ózbekstan Xalıq Komissarları Keńesiniń 1930-jıl 7-maydaǵı 80-sanlı sheshimi menen Samarqand qalasında Ózbekstan Mámleket Medicina institutı (O'zDTI) dúzildi. Bul Oraylıq Aziya xalqı ushın úlken waqıya boldı, sebebi bul aymaqta ǵárezsiz medicina joqarı tálim shólkemi joq edi.

Respublika ǵárezsizlikke eriskennen keyin, Samarqand mámleketlik medicina institutı (2022-jıl aprel ayınan baslap - Universitet) bólek rawajlandı. 1997-jılda mámleketimizde „Kadrlar tayarlaw milliy programması“, 1998-jılda den sawlıqtı saqlawdı reformalaw mámleketlik programması qabıllandı, onıń nátiyjesinde 1999-jılda Joqarı miyirbiykelik jumısı fakulteti dúzildi. 2001-jılda bólim ashıldı hám 2005-jıldan baslap, medicinalıq pedagogika fakulteti, keyingi jıllarda stomatologiya, medicinalıq profilaktika, medicinalıq biologiya, farmacevtika fakultetleri hám 2020-jıldan baslap studentler jańa jónelis „Xalıq shıpakerlik kásibi“ baǵdarı boyınsha oqıtılıp atır.

2020 -jılda COVID-19 koronavirus pandemiyası dúnyanıń derlik barlıq mámleketlerindegi barlıq turmıs tarawlarına túpten tásir kórsetti. Hátte, ózgerisler oǵada tereń boldı, sanitariya-epidemiologiya talaplarına turaqlı ámel qılıw mánisinde olarǵa iykemlesiwimiz kerek degen pikirler de bar.

Pandemiya - tálim hám tárbiyaǵa da úlken tásir kórsetti. Biziń universitetimiz, respublikanıń barlıq tálim mákemeleri sıyaqlı, pandemiyanıń birinshi kúnlerinen-aq aralıqtan oqıwǵa ótti. 2013-jıldan baslap, óziniń elektron tálim platforması jaratıldı hám oqıw jılınıń aprel ayınan pútkil oqıw procesi aqırına shekem tabıslı iskerlik kórsetti.

Universitetimizdiń ayrıqsha qásiyetleri hám kadrlar potencialınıń tiykarǵı súyenishin medicina xızmetkerleri quraǵan bolıp, karantin engiziliwiniń basınan baslap olar aralıqtan oqıtıw talapları tiykarında barlıq islerdi demde qayta qurıwǵa eristi. 2020 -2021-oqıw jılı basınan onlayn sabaq ótiw ushın instituttıń ulıwma jańa elektron platforması jumıs basladı, barlıq tiykarǵı oqıw materialları elektron formatqa ótkerildi hám arnawlı jaratılǵan virtual resurs bazalarına jayǵastırıldı, olarǵa barlıq oqıtıwshı hám studentler kirisiw múmkinshiligine iye.

2021-jıl 24-dekabr kúni Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen joqarı tálim sistemasında „Mámleket joqarı tálim mákemeleriniń oqıw-stilistik hám basqarıw ǵárezsizligin támiyinlewge tiyisli qosımsha ilajlar tuwrısında“ǵı hám „Mámleket joqarı tálim mákemeleriniń finanslıq ǵárezsizligin támiyinlew ilajları tuwrısında“ǵı eki zárúrli hújjetke qol qoyıldı.

Qabıl etilgen hújjetler mámleket joqarı oqıw orınların rawajlandırıwda jańa jol ashtı.Usı hújjetlerge muwapıq joqarı tálim mákemeleri jáne onıń filialları ushın óz jobası tiykarında oqıw-stilistik hám basqa oqıw-stilistik ádebiyatlar jaratılıwı hám baspa etiliwi sıyaqlı huqıq hám múmkinshiliklerge; tálim sapasın ishki baqlaw mexanizmlerin jaratıw hám engiziw; tálim, pán, onıń nátiyjelerin ámeliyatqa engiziw hám kommerciyalastırıw, mámleketlik emes strukturalar, kommerciya hám kommerciyalıq bolmaǵan shólkemlerin jaratıw menen baylanıslı tiykarǵı iskerlikti ámelge asırıw; joqarı tálim mákemeleri ushın belgilengen standartlarǵa qaramastan, shólkem dúzilisin tastıyıqlaw hám kadrlardı anıqlaw; miynet bazarı mútajliklerine tiykarlanǵan jańa jónelis hám qánigelikler ashıw, ámeldegi tarawdıń hám qánigeliklerdi tamamlaw; professor -oqıtıwshılar hám basqa xızmetkerlerdi qabıllaw, bosatıw hám ishki rotaciya qılıw tártip-dástúrlerin engiziw; shet el puqaralardı is haqı tólenetuǵın tiykarlarda qabıllaw hám aralıqtan oqıtıwdı shólkemlestiriw huqıqına iye boladı. Universitet rektori bul hújjetler tek ǵana huqıq hám ǵárezsizlikti támiyinlew, bálkim olardıń ámelge asırılıwı ushın universitet xızmetkerleri moynına bólek juwapkershilik júklewin aytıp ótdi.

Usı hújjetlerge muwapıq, mámleket joqarı tálim mákemeleri dizimine Samarqand mámleket medicina universiteti 2022-jıl 1-yanvardan baslap, finanslıq ǵárezsizlikke eriskenligi sebepli quramına kiritilgenligi tastıyıqlandı. Universitetlerge is haqı tólenetuǵın kontrakt tiykarında oqıtıw ǵárejetlerin belgilew, studentler tárepinen tólenetuǵın kontrakt boyınsha tólew-kontrakt shártlerin belgilew hám uzaytırıw, shártnama tiykarında jergilikli hám shet el professor -oqıtıwshılardı hám qánigelerdi oqıw procesine zamanagóy pedagogikalıq texnologiyalardı qollanıw hám ilimiy-izertlew jumısların alıp barıw, oqıw-stilistik hám ilimiy processler menen shuǵıllanatuǵın, professor -oqıtıwshılardıń tolıq waqıtlı birliklerin engiziw boyınsha standartlardı islep shıǵıw, shet el joqarı maman qánigelerge mıynet haqı, studentler ushın stipendiyalar hám grantlardı óz qarjları esabınan ajıratıw, avtorlıq huqıqına iye bolǵan óndiriwshilerden shet mámleketlerden oqıw hám ilimiy ádebiyatlar, oqıw-stilistik qóllanbalar hám oqıw-metodikalıq qollanbalardı tuwrıdan-tuwrı satıp alıw, bos orın hám imaratlarda is haqı tólenetuǵın xızmetler kórsetiw rejimin belgilew, avtotransport qurallarınıń jıllıq kilometr shegarasın hám olardı remontlawǵa qoyılatuǵın talaplardı belgilew boyınsha ǵárezsiz túrde qarar qabıllaw kepilligi beriledi.

2022-2023-oqıw jılınan baslap, oqıw -stilistik tarawda dizimge kiritilgen universitetlerge oqıw jobaları hám jobaların, sonıń menen birge ilmiy tájriybe talapların tastıyıqlaw kepilligi beriledi; tálim tili hám formasın anıqlaw ; doktorantlar hám talabanlar tárepinen ilimiy baslıqlıǵın ámelge asırıw rejimin tastıyıqlaydı; magistraturada sırtqı, keshki, tálimdi engiziw; joqarı oqıw orınları ushın sabaqlıqlar hám basqa oqıw-stilistik hám ilimiy ádebiyatlardı islep shıǵıw hám baspa etiw; tálim sapasın ishki qadaǵalawdı belgilew hám ámelge asırıw; bakalavriat hám magistraturada oqıw shártlerin belgileydi. Sonıń menen birge, olar sırt el puqaraların shet el joqarı oqıw orınlarınan kóshiriw tuwrısında qarar qabıllawları, imtixanlar ótkeriw tártibi hám bahalaw kriteryaların tastıyıqlawları múmkin.

2022-2023-oqıw jılınan universitetlerde tálim, pán, sonıń menen birge, izertlew nátiyjelerin ámeliyatqa engiziw hám kommerciyalastırıw salasındaǵı iskerlik penen shuǵıllanatuǵın strukturalıq birlikler múmkinshiligi jaratıladı. Sonıń menen birge, universitetler ishki qaǵıydaların, atap aytqanda kiyiniw mádeniyatın ǵárezsiz túrde belgileydi. Qadaǵalaw-baqlaw komissiyası dúziledi, ol jaǵdayda universitet bólimleri hám ministrlikleri basshıları, sonıń menen birge, xalıq wákilleri qatnasadı. Universitet iskerliginde keń huqıq hám kepilliklerge iye boladı. Qararlarǵa kóre, studentler, izertlewshilerdiń hám oqıtıwshılar xalıq aralıq maǵlıwmatlar bazalarına biypul kirisiw múmkinshiligine iye boladı.Universitet kitapxanalarındaǵı ádebiyatlar nomerlestiriledi hám Ózbekstan Respublikası Joqarı bilimlendiriw Ministirliginiń „Elektron kitapxana“ platformasında baspadan shıǵarıladı. Universitetlerdegi barlıq esabatlar onlayn formatqa ótkeriledi hám sol maqsette Joqarı bilimlendiriw Ministirligi Jáhán banki menen birgelikte basqıshpa-basqısh joqarı tálim processlerin basqarıw informaciya sistemasın ámelde qollaydı. Sonıń menen birge, 2024-jılǵa shekem oqıw-stilistik, ilimiy-laboratoriya hám arnawlı texnika, oqıw-stilistik ádebiyatlar, importı boyınsha bajıxana bajlarınan azat etiw, universitettiń materiallıq-texnikalıq bazası hám potencialın jáne de bekkemlewge xızmet etedi.

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoyevtıń 2022-jıl 1-apreldegi „Samarqand mámleket medicina universitetin shólkemlestiriw hám kadrlar tayarlaw sistemasın jáne de jetilistiriw tuwrısında“ǵı sheshimi Samarqand mámleket medicina institutı bazasında mámleketimiz hám xalıq aralıq tájiriybelerdiń eń aldıńǵı jetiskenliklerin ózgeshe sáwlelendirip, zamanagóy medicina universitetin jaratıw mánisin ańlatadı. Universitetimiz onıń ushın zárúr bolǵan barlıq zatqa iye, atap aytqanda kúshli ilimiy-pedagogikalıq potensial, bay materiallıq-texnikalıq baza hám maman medicina xızmetkerlerin tayarlawdıń uzaq waqıttan berli úrp-ádetleri bar. Prezident pármanına qaray, oqıw procesin ámeliy kónlikpelerdi qáliplestiriwge báǵdarlaw, aldıńǵı pedagogikalıq texnologiyalar, oqıw programmaları hám innovciyalıq materiallardı xalıq aralıq tálim standartları tiykarında keń engiziw, klinika hám oqıw -stilistik bazada teoriyalıq bilimler hám ámeliyattıń kombinaciyasın támiyinlew ushın zárúr shárt-shárayatlar jaratıw, sırt el universitetleri menen sheriklik sheńberinde studentler, professor -oqıtıwshılar hám izertlewshiler ushın akademikalıq mobillik programmaların islep shıǵıw, medicina joqarı oqıw orınları medicina ámeliyatındaǵı orın alǵan mashqalalardı sheshiw boyınsha fundamental, ámeliy hám innovciyalıq izertlewler alıp barıw, „Universitet 3. 0“ konsepsiyasın basqıshpa-basqısh engiziw, bul medicina tálimi, pán, ámeliy den-sawlıqtı saqlawdı ekonomikanıń real sektorları menen tıǵız baylanıslılıǵın támiyinleydi.

Bul qararda universitettiń ámeliy baǵdarın rawajlandırıwǵa, atap aytqanda, Samarqand wálayatı den sawlıqtı saqlaw ilimiy-izertlew emlewxanası negizinde ilimiy-izertlew reabilitaciyasi hám sport medicinası institutı, balalar xirurgiya klinikasınıń birinshi hám ekinshi klinikaları negizinde universitettiń kóp tarmaqlı klinikası, L. M. Isayev atındaǵı epidemiologiya, mikrobiologiya, juqpalı hám parazitar kesellikler ilimiy-ámeliy medicina orayı hám L. M. Isayev atındaǵı klinikası filial tiykarında qánigelestirilgen Mikrobiologiya, virusologiya, juqpalı hám parazitar kesellikler ilimiy-tekseriw institutı jáne onıń klinikaları, Neyroxirurgiya hám neyroreabilitaciyańa qánigelestirilgen ilimiy-ámeliy orayı, immunologiya, allergologiya hám insan genomikasi ilimiy orayına bólek itibar qaratılıp atır.

Universitet tariyxı[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

Samarqand Mámleket medicina universiteti tariyxı uzaq 1930 -jıldıń may ayınan baslanadı^[2], sol jıldı 7-mayda Ózbekstan Xalıq Komissarlari Keńesiniń 80-san Qararına qaray Ózbek Mámleket medicina institutına tiykar salınǵan. Universitet házirgi kúnge shekem 40 mıńnan zıyat maman shıpakerlerdi tayarlap bergen. Dúzilgen kúnden baslap universitet rektorlari

Nemtsovich, Lev Solomonovich (1930—1935)
Nedosekov, Yulius Solomonovich (1935—1942)
Zaxidov, Xakim Zaxidovich (1943—1945) professor
Abdullayev, Rauf Abdullayevich (1945—1951) professor OʻzRda xizmet kórsetken ilim piadyısı
Odilov, Aziz Qudratovich (1951—1955) dotsent
Mirzamuhamedov, Mannap Atamatovich (1955—1961) professor. Oʻzbekistonnıń jetekshi pediatrı, Oʻzbekstanda xızmet kórsetken ilim pidayisı
Xaitov, Musa Nazarovich (1961—1966) docent. Oʻzbekstan SSR Joqarı Keńesiniń deputatı, KP Samarqand qalası bóliminiń birinshi xatkeri Uz.
Vaxabova, Oʻktam Karimovna (1966—1981) professor, OʻzRda xizmet kórsetken ilim pidayısı, SSR Joqarı Keńesiniń deputatı.
Aripov, Subxankul Aripovich (1981—1986) professor, OʻzRda xizmet kórsetken ilim pidayısı, Oʻz.R.da xızmet kórsetken shıpaker.
Kamalov, Nuriddin Mirzayevich (1986—1995) docent.
Moʻminov, Akram Ibragimovich (1995—2000) professor, Oʻz.R.da xızmet kórsetken ilim pidayısı.
Sobirov, Bahodir Urdushovich (2000—2004) professor.
Shamsiyev, Azamat Muxitdinovich^[3] (2004—2020) professor. Nyu-York Pánler akademiyasınıń aǵzası.
Rizayev, Jasur Alimdjanovich (2020-jıldan) professor.^[4]

Fakultetler[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

Házirgi kúnde universitette bakalavriattıń 9 baǵdarı boyınsha 9 fakultette oqıtıw jumısları ámelge asırılıp atır:

Fakultetler:

„Emlew fakulteti“;

„Pediatriya fakulteti“;

„Medicinalıq pedagogika fakulteti“;

„Joqarı miyirbiykelik jumısı fakulteti“;

„Stomatologiya fakulteti“;

„Farmatsiya fakulteti“;

„Medicinalıq profilaktika, den sawlıqtı saqlaw hám medicinalıq biologiya fakulteti“;

„Xalıq aralıq fakultet“;

„Joqarı oqıw jurtınan keyingi tálim fakulteti“

Bakalavr taʼlim jónelisi qániygeligi:

„Ulıwma medicina (emlew jumısı ) “- 1930 -jılda islengen;

„Pediatriya ishi“- 1963-jılda ;

„Kasiplik tálimi (emlew jumısı ) “- 2005-jılda ;

„Stomatologiya“- 2009 -jılda ;

„Medicinalıq profilaktika“ (2016 ),

„Farmatsiya“ (2018),

„Farmaciya“ (2018),

„Xalıq shıpakerlik kásibi“ (2020 )

2020-jıldan baslap institutta 6 dana qospa taʼlim baǵdarı hám „MBBS“ xalıq aralıq dástúri óz iskerligin basladı.

„Davolash isi“

„Pediatriya isi“

„Stomatologiya“

„Joqarı miyirbiykelik isi“

„Klinikalıq psixologiya“

„Menejment: Den sawlıqtı saqlaw salasında menejment“

„MBBS“

Bul fakultetler óz iskerligin 74 kafedra tiykarında alıp barmaqta. Olarda 1190 oqıw bólmeleri, zamanagóy kompyuterler hám 75 multimedia auditoriyaları menen úskenelestirilgen. Samarqand medicina institutında akademikalıq licey de iskerlik kórsetip atır.