Shanxay

Shanxay — (qıt. 上海), pinyin: Shànghǎi, [zãhe], Zånhae) - Qıtaydın' en' iri qalası. Xalıq sanı boyınsha du'nyanın' en' iri qalası.

Qıtay ku'nshıg'ısında, Yantszi da'ryası deltasında ornalasqan.

Xalıq sanı 23 800 000 adam (2012).

Du'nyanın' en' u'lken portı. Qıtay Xalıq Respublikasının' a'hmiyetli ma'deniy ha'm ekonomikalıq bo'legi.

XXI a'sırdin' basında shanxay kishi balıqshı qaladan top du'nyanın sanaat orayına aylandı.

Qala atı[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Qıtaysha qala atı eki ierolif penen jazıladı. Birinshi ieroglif - "janında", ekinshi - "den'iz" degen so'z. Solay etip tu'rli awdarmalarg'a qaramastan shanxay mag'ınası - "ten'iz janında" qala.

Qıtay tilinde Shanxay "Hu" (沪) bolıp jazıladı.

Tarix[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Qala bolg'anga shekem Suntszan wa'layatına kirgen.

Sun dinastiyası da'wirinen berli (960 jıldan) Shanxay iri portg'a aylandı.

XV a'sirden Lutszagen - Yantszı jılg'asının' en' iri portı. Son'ıraq ol o'z a'hmiyetin jog'altqan.

1553 jıldan Shanxayda qala diywalı du'ziledi ha'm ol qala statusın aladı.

XIX a'sirde - Birinsh afyun sog'ısı waqıtında Ullı Britaniya Shanxaydı basıp aladı.

1842 jılda Nankin kelisiwi - afyun sog'ısı tamamlanadı.

1843 jılda - Vansan sha'rtnaması na'tiyjesinde Shanxay ku'nbatıs eller ushın ashıladı.

1853 jıl - Taypin ko'terilisi.

1863 jılda - Ullı Britaniya ha'm AQSH Xuanlu jılg'asında ornasqan awılları Shanxay xalıqara settlementin du'ziledi.

1894-1895 jılg'ı Yaponiya-Qıtay sog'ısı na'tiyjesinde Shanxayda yapon shirketleri kelip shıg'adı.

1932 jılda - Yaponiya a'skerleri shanxay qalasın wotqa tutadı.

1937 - Yaponiya Shanxaydı basıp aladı ha'm qurırshaq ha'kimiyatan ornastıradı.

Ekinshi Ja'han urısında Shanxayg'a sog'ıstan qashqan muxajırlar keledi.

1949 jılda kommunistler Shanxay qalasın basıp aladı.

1992 jıldan elekke Shanxay meri Tszyan Tsze Min qalada salımlardı kimeta ha'm qala iqtisadı 9-15% o'siwin bir jılda ko'rsetedi.

Galleriya[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Nankin ko'shesi
"Jan'a du'nya" kompleksi
Pudun rayonı ko'rinisi
Xuanpu jılg'ası
Shanxay ja'han sanaat orayı
Tszin Mao
Tszin Mao
Pudun rayonı
Xuanpu jılg'ası
Yeski ko'she
Shanxay politex mu'zeyi
Rossiya konsullıg'ı
Stadion
Shanxay avtodromı