Shibliy ata mavzoleyi
Shibliy ata mavzoleyi (yamasa Shibliy ata mavzoleyi ) — házirgi Qaraqalpaqstan Respublikası Kegeyli rayonı, Xalqabad elatında „Jalpaq jap“ hám „Qumshungil“ awıl puqaralar jıyını aymaǵında jaylasqan maqbara. Mavzoleyi eramızǵa shekemgi 945-jılı 87 jasında qaytıs bolǵan ataqlı ulama Shayıq Shibliy húrmetine qurılǵan bolıp, obyekt dáwiri X—XIV, XVIII—XIX,XX ásirlerdi óz ishine aladı.
Shibliy ata mazarı Ózbekstan Respublikası Ministrler Keńesiniń sheshimi menen 2019 -jıl 4-oktyabrde Materiallıq mádeniy miyraslardıń kóshpes múlk obiektleri milliy dizimine kiritilgen hám mámleket qáwipsizligine alınǵan[1]. Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniy miyraslar basqarması operativ basqarıw huqıqı tiykarında mámleket múlkine tiyisli hám „vaqf“ qayırqomlıq jámiyetlik fondına biypul paydalanıw shártnaması tiykarında biriktirilgen[2].
Shayx Shibliy shaxsı hám mavzoleyi
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Tariyxıy dereklerde keltirilgen maǵlıwmatlarǵa kóre, Abiw Bakir ash-Shibiliy eramizǵa shekemgi 858-jılı tuwılǵan. Shayıqtıń tuwılǵan jayı tuwrısında maǵlıwmatlar joq. Shıǵıstı izertlewshi ilimpazlardıń atap ótiwinshe, Shayıq Shibiliy 912-jılı [[Bag'dad] qalasındaǵı belgili úsh shayıqtan biri ekeni, sonıń menen birge, ákesi menen birge Bag'dad xalifası sarayında xızmet etken belgili alım retinde tilge alınǵan. Mansur Xallaj 922-jılda „Áne al-Haq“ (yaǵnıy Men Qudayman) degenligi sebepli Bag'dad xalifası bolǵan [[Al] Muqtadir]] tárepinen ólim jazasına húkim etiledi. Onıń tárepdarları bolǵan kópshilik ulama hám muridler „Biz onıń ne dep atırǵanına túsinbedik“ dep, Mansur Xallajdıń óltiriliwine razılıq bermegen. Qarsılıqlarǵa qaramay xalifa pármanı menen Mansur Xallaj darǵa ildirilgen jáne onıń tárepdarları quwǵınǵa dus kelgen. Bul waqıtta Shayıq Shibliy da gúman astına alınǵanlar qatarında Bag'dadtan ketiwge májbúr bolǵan[3].
Basqa dereklerge kóre Shibliy sufizm táliymatın jayıw maqseti menen sawda jolı orqalı X ásirdiń birinshi yarımında qubla aral boylarına keledi. Shamalawlarǵa kóre bul waqıtta Shayx Shibliy 60 jaslarda bolǵan hám búgingi Qaraqalpaqstan aymaqlarına kelip, jergilikli xalıqqa xizmet qılǵan hám olar arasında abıroy iyelegen . Shayx Shibliy 945-jılı 87 jasında házirgi Kegeyli rayonı aymaǵında qaytıs bolǵan hám usı jerge kómilgen[4].
Jáne qarań
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Vayangan bobo maqbarasi
Poyanda maqbarasi
Yusuf Hamadoniy maqbarasi
Shamun-Nabi maqbarasi
Tugʻon Turk maqbarasi
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ „Тарихий, бадиий ёки ўзга маданий қимматлилиги туфайли гаров ва ипотека қўлланилиши мумкин бўлмаган объектлар рўйхати (ЎзР ВМ 05.12.2014 й. 335-сон қарорига илова) | Majburiyatlar va shartnomalar toʻgʻrisidagi umumiy qoidalar | Oʻz kuchini yoʻqotgan hujjatlar | Fuqarolik va oila qonunchiligi | OʻzR KonunchiligiMaʼlumotlar tizimi „Tarixiy, badiiy yoki oʻzga madaniy qimmatliligi tufayli garov va ipoteka qoʻllanilishi mumkin boʻlmagan obʼektlar roʻyxati (OʻzR VM 05.12.2014 y. 335-son qaroriga ilova)“ | NRM.uz“. nrm.uz. Qaraldı: 30-oktyabr 2023-jıl.
- ↑ „846-сон 04.10.2019. Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida“ (uz-Latn-UZ). lex.uz. Qaraldı: 30-oktyabr 2023-jıl.
- ↑ „Beshigida avliyolar yotgan elim - Страница 7 - uForum.uz“. uforum.uz. Qaraldı: 28-oktyabr 2023-jıl.
- ↑ „Qoraqalpog'iston Respublikasi | Uzbekistan Travel“ (uz). Qaraldı: 28-oktyabr 2023-jıl.