Sıńsıw

Sıńsıw ― Ótken dáwirdegi qaraqalpaq qızları tezsizlik ómirge zamanǵa narazı bolıp qálegen adamına emes, malǵa satılıp qálemegen adamına baratırǵanda muń-sherin aytıp, sıńsıp qosıq aytqan:

Atamdı náyleyin dúnyaǵa qızǵan,
Baxıtımdı náyleyin jamanǵa sızǵan,

dep óz muńın shaǵadı.

Qız uzatılıp ketiw aldında qız tárepinen aytılǵan. Máselen, háwjar qosıǵı uzatılıwshı qızdıń dosları, qurdasları menen yaki kópshilik bolıp xor menen aytılsa, sıńsıw uzatılıwshı qızdıń jeke ózi tárepinen atqarıladı. Qızlar uzatılıp ketip baratırǵanda óz tuwılıp ósken úyi, ata-anası, tuwǵan-tuwısqanları, awıl-eli menen xoshlasıp sıńsıp qosıq aytqan. Mısalı:

Kerilip ósken keregem,
Buralıp ósken bosaǵam,
Shayqalıp ósken shańlaǵam,
Shayıljıǵan el-atım,
Tórden de shıǵıp baraman,
Esikten orın alaman,
Atası basqa jat elde,
Ne qılıp kele bolaman.

Solay etip sıńsıw (nalısh) qosıǵında qız endigi baratuǵın úydiń adamlarınıń minez qulqın, jaǵday tártibin bilmegenlikten qıynalıp nalısh etedi, jáne de sıńsıw qosıǵında óziniń jaqın adamaları menen jılap xoshlasadı.

Sıńsıw qosıqları házirgi zamanımızda aytılmaǵan menen burınǵı dáwirdegi xalqımızdıń qız uzatıw toyında uzatılıwshı qız tárepinen ishki muńın, debdiwin shıǵarıp aytıwı dástúr bolǵan. Sonlıqtan sıńsıw qosıqları biybaha miyrasımız sıpatında sıńsıw qosıqları búgingi kunimizge jetip otır.