Talqılaw:Ullı jipek jolı
VIII-X a'sirlerde Ullı Jipek jolının' a'hmiyeti ja'ne de ku'sheygen. Qıtay menen Vizantiya ha'm Arablar menen baylanıslar ornatılg'an.Ullı jipek jolı boyınsha tek tovarlar g'ana emes, al azıq-awqat o'nimleri alıp shıg'ılg'an. Hindstannan tek paxta gezlemeleri emes, sonın' menen birge paxta tuxımları da sırtqa shıg'arılg'an. Usıg'an baylanıslı Buxara, Samarqandtan baslap Tashkent, Fergana alabına shekem Ka'rwan jolı o'z da'wirinin' ulıwma adamzatlıq nızamlar menen jasadı, sonın' menen birge o'zinin' nızamların ha'm da'stu'rlerin payda etti. Ka'rwanlarg'a xızmet etken ha'r qıylı sotsiallıq qatlam wa'killeri boldı. Ka'rwan jollarda diniy topardın' wa'killeri de boldı. Olar haqıyqıy ma'nisinde dindi tarqatıwg'a xızmet etti. Ka'rwan jipek jolının' boylarında buddizm dini ken' tarqalg'an. Termez, Dalvarzinto'be a'tiraplarında arxeologlar ta'repinen Buddag'a bag'ıshlang'an xramlar ko'pleJipek jolının' ta'g'dirine sol da'wirdegi siyasiy awhalda o'zinin' ta'sirin tiygizgen. Ma'mleketler arasındag'ı urıslar sawda jolının' bag'darın o'zgertip turg'an. Ma'selen, Qıtay tariyxshısı Pey Tszyuya joldın' arqa bo'limin bayan ete otırıp shıg'ıs Tu'rkistan ha'm Sogdı orayların Qara ten'iz boyları ha'm Vizantiya menen baylanıstırg'an a'yyemgi ka'rwan joldın' qayta tiklengenligin jazıp qaldırg'an. Bul jol boyınsha ha'rekettin' qayta tikleniwi Ullı jipek jolı boyınsha siyasiy jag'daydın' o'zgeriwi menen baylanıslı boldı. Sasaniyler İranının' jipek sawda jolın jawıp taslawı, aylanıp o'tetug'ın joldı talap etti. Na'tiyjede Tu'rk, Sogdı elshileri ta'repinen bunday jol tabıldı. Ol Tu'rk qag'anı jaylasqan Sogdıdan Sırda'rya arqalı Aral ten'izin shetlep o'tip, Emba ha'm Ural da'ryaların boylap, Volga ha'm Alanlar arqalı ha'zirgi Turkiyanın' aymag'ındag'ı Trapezuntqa shekem barıp jetken.p tabılmaqta. Qıtaydın' qolına, birese Mong'olıstang'a o'tip turdı. A'lbette, ju'z jıldan aslam dawam etken bul urıs sawdagerlerdin' din'kesin qurıtadı. 1499-jılı Kumul Qıtay qolına o'tip qalıwına qaramastan, Batıs ha'm Shıg'ıs Tu'rkistan sawdagerleri Mong'olıstan xanı Axmedxandı, qolg'a tu'sken Qıtay ha'meldarların Qıtayg'a qaytarıp berip, pitim du'ziwge ma'jbu'r etti. Bunda Tashkent ha'kimi Maxmudxannın' Qıtay xanına jazg'an xatı a'hmiyetke iye boldı ha'm belgili bir mu'ddette sawda qatnasıqların jaqsılawg'a erisildi.
Ullı jipek jolı haqqında talqılawdı baslaw
Talqılaw betlerin paydalanıwshılar Wikipedia saytındaǵı kontentti ilajı barınsha eń jaqsı kóriniske alıp keliw ushın pikir almasıw maydanı sıpatında qollanadı. Siz bul talqılaw betin Ullı jipek jolı maqalasın qalay rawajlandırıw haqqında basqalar menen dodalawdı baslaw ushın qollana alasız.
