Xalıq ráwiyatları

Qaraqalpaq xalqı awızeki ádebiyatqa oǵada bay

Tórebek xanım hám basqalar.

Xalıq arasında usı kúnge shekem ótkendegi ataqlı

adamlar haqqında ráwiyatlar saqlanıp keledi. Mısalı,

Iskender Zulqarnayn, Shıńǵısxan, Ámir Temur,

Nawayı, Hákim Ulıqpan t.b. tuwralı da dóretilgen

Kóp ǵana ráwiyatlar ataqlı biyler, batırlar, jıraw,

baqsı, shayırlar tuwralı da dóretilgen. Mısalı, Maman biy, Aydos biy, Erejep biy, Ernazar biy, Tóre

biy, Turım biy, Amanbay batır, Ótesh batır, Soppaslı

Sıpıra jıraw, Nurabılla jıraw, Berdaq shayır hám taǵı

basqalar haqqında. Usı atamadaǵı ráwiyatlardıń hámmesinde de haqıyqat tariyxta bolǵan, jasaǵan tariyxiy

tulǵalardıń atlarına baylanıslı kórkem etip dóretilgen

áńgimelerdi bayqaymız.

Solay etip, xalıq arasında dóregen ráwiyatlardıń

birewleri bir xalıqtıń arasında keń taraǵan bolsa, al

birewleri pútkil dúnya xalıqları arasında da tarawı

múmkin.

Ráwiyatlar qanshelli dárejede qıyal hám kóterińkilik

penen dóretiliwine qaramastan ózleriniń tariyxıylıǵı

menen ayırılıp turadı. Mısalı, qaraqalpaq xalqınıń

tariyxında jasap ótken Maman biy, Turım biy, Erejep

biy sıyaqlı taǵı basqa da ataqlı biyleri haqqında,

olardıń ómir jolındaǵı ayırım tariyxıy haqıyqatlıqlar

kórkemlik penen bayanlanıp, qızıqlı ráwiyatlar dóregen.

Bul ráwiyatlarda da olar tereń aqıl-oy, tapqırlıq,

dilwar, sózge sheshenlik, batırlıq, sóz jarısında albırap

saspaytuǵın sabırlılıq sıyaqlı qásiyetlerdi óz boyına

jámlegen adamlar bolǵanlıǵı haqıyqatlıq penen sóz

etiledi.