Albert Saksen-Koburg-Gotalı
 | Bul maqala Wikipedia qaǵıyda hám talaplarına say bolıwı ushın wikilestiriliwi kerek. |
| Albert Saksen-Koburg-Gotalı | |
|---|---|
 1859-jıl | |
| Ullı Britaniya shahzada-konsortı | |
|
Wákillik dáwiri 1840-jıl 10-fevral — 1861-jıl 14-dekabr | |
| Aldınǵı isker | Adelaida Saksen-Meyningenlı |
| Keyingi isker |
Aleksandra Daniyalı (xanzada-konsort retinde) |
| Jeke maǵlıwmatları | |
| Tuwılǵandaǵı atı | Franc Albert Avgust Emmanuil Saksen-Koburg-Gotalı |
| Tuwılǵan sáne | 1819-jıl 26-avgust |
| Tuwılǵan jeri | Rozenau sarayı, Koburg, Germaniya awqamı |
| Qaytıs bolǵan sáne | 1861-jıl 14-dekabr |
| Qaytıs bolǵan jeri | Vindzor qorǵanı, Ullı Britaniya |
| Dinastiyası | Saksen-Koburg-Gota dinastiyası |
| Ómirlik joldası | Viktoriya |
| Balaları | Viktoriya, Eduard VII, Alisa, Alfred, Elena, Luiza, Artur, Leopold, Beatrisa |
| Anası | Luiza Saksen-Koburg-Altenburglı |
| Ákesi | Ernst I Saksen-Koburg-Gotalı |
| Tálim ornı | Bonn universitetı |
| Qolı |  |
Albert Saksen-Koburg-Gotalı (inglisshe Albert of Saxe-Coburg and Gotha, nemecshe Albert von Sachsen-Coburg und Gotha; 1819-jıl 26-avgust, Rozenau sarayı — 1861-jıl 14-dekabr, Vindzor qorǵanı) — Saksen-Koburg-Gota dinastiyasınan Sakson shahzadası, Ullı Britaniya xanzadası Viktoriyanıń ómirlik joldası hám konsortı (1840 baslap).
Albert Evropanıń kóplegen dinastiyaları menen baylanıslı bolǵan sakson shańaraǵınan shıqqan. 20 jasında shahzada óziniń atalas aǵayini, Ullı Britaniyanıń húkimlik etiwshi xanzadası Viktoriyaǵa úylendi, onıń menen toǵız perzent kórdi. Nekeniń dáslepki jıllarında Albert xanzadanıń ómirlik joldası retinde óz poziciyasine iye edi. Aktiv tábiyatı retinde ol zárúrli huqıqlarǵa da, minnetlemelerge de iye edi. Waqıt ótiwi menen shahzada bilimlendiriw reforması hám dúnya boylap abolicionizm tárepdarı reputaciyasın iyelep aldı. Xanzada, sonıń menen birge, kúyewine patsha sarayın basqarıwdı isenip tapsırǵan, saray xızmetlerin hám múlki menen. Albert 1851-jılǵı Jáhán kórgizbesin shólkemlestiriwde aktiv qatnastı, bul bolsa úlken tabısqa alıp keldi.
Viktoriya barǵan sayın kóbirek onıń qollap-quwatlawı hám baslıqlıǵına baylanıslı edi. Albert Ullı Britaniyada konstituciyalıq monarxiyanıń rawajlanıwına járdem berip, hayalın parlament penen qatnaslarda kemirek partiyalıq bóliwge isendirdi, Lord Palmerston sırtqı isler ministri lawazımında bolǵanında alıp barılǵan intervencionistik sırtqı siyasatı menen aktiv túrde razı bolmasa da. 1857-jılda Albertke rásmiy túrde «Shahzada-konsort» ataǵı berildi.
Albert 42 jasında qaytıs boldı. 1901-jılda Viktoriya qaytıs bolǵanında, onıń hám Alberttiń úlken balası Eduard VII taxtqa otırdı, ol Saksen-Koburg-Gota (keyinirek Vindzorlar) dinastiyasınıń Britaniya taxtında birinshi wákili boldı.