Beruniy rayonı

Beruniy rayonı Qaraqalpaqstan Respublikasindag'ı rayon. Arqa Batıstan Taxtakópir, Batısdan Nókis rayonı ha'm shıg'ıs ha'm qubla shıg'ısdan To'rtku'l, Ellikqala rayonları menen shegaralas. Mayd. 3,94 mın' km². Xalqı sanı 94,7 mın' (2000). Rayonda 1 qala (Beruniy) ha'm 11 awıl puqaralar jıyını (Beruniy, Biybazar, Doslıq, Nawayı, azat, altinsay, Sarkop, Tınshlıq, Shabbaz, Shimom, Qızılqala) bar. Rayon orayı — Beruniy qalası.

Tabiyatı. rayonın' arqasında Qızılqum sho'li, batısında Baday tog'ay qorıxanası ha'm Sultan wayıs tawı bar. Yanvardın' ortasha t-rasi —5°, —10°, iyuldiki 28°. Jılına 100–200 mm jawın jawadı. Vegetatsiya da'wrı 200—220 ku'n. Rayon qublasınan Ámiwdárya ag'ıp o'tedi. Rayonda Aqshako'l, A'mirabat ko'llerı bar. Ámiwdáryadan Qazaqjap, Bestam, Nayman kanalları shıg'arılg'an. Nayman kanalınan Qattıag'ar, Suwqumjarg'an japları suw aladı. Rayonda Nayman—Bestam nasoz stansiyası islep turıptı. Topraqları shorlı, qumlaq, boz topraqlı. Jabayı haywanlardan, sag'al, borsıq, qoyan, tasbaqa, pa'rrendelerdan qırg'awıl ha'm b. Jasaydı. Rayon aymag'ında Badaytog'ay ma'mleketlik qorıqxanası jaylasqan.

Xalqı tiykarınan. o'zbekler; qaraqalpaq, qazaq, tu'rkmen, tatar, worıs ha'm b. millet wa'killeri ha'm jasaydı. 1 km² g'a 27,5 adam tuwri keledi. qala xalqı 50,9 mın' adam, awıl xalqı 42,8 mın' adam (2000).

Awıl Xojalıg'ı rayonın' ekonomikasının' negızın paxtashılıq quraydı, sol sebeplı rayon sanaatı ha'm paxtanı qayta islewge mo'njelengen. Paxta tazalaw, payta mayı zavodları, temirbıton, gerbish ha'm asfalt zavodları bar. Sharwashılıq, jipekshılık, bag'shılıq, palizshılıq ha'm rawajlang'an.