Mańǵıt qalası
Mańǵıt | |
qala | |
| 42°07′0″N 60°04′0″E / 42.11667°N 60.06667°E G OKoordinatları: 42°07′0″N 60°04′0″E / 42.11667°N 60.06667°E G O | |
| Mámleket | Ózbekstan |
|---|---|
| Respublika | Qaraqalpaqstan |
| Rayon | Ámiwdárya rayonı |
| Xalıq sanı | 36 000 (2019) adam |
| Rásmiy tilleri | ózbek, qaraqalpaq |
| Waqıt zonası | UTC+5 |
| Telefon kodı | +998 |
  Mańǵıt Mańǵıt Ózbekstan kartasında | |
 Mańǵıt Mańǵıt Qaraqalpaqstan kartasında | |
Manǵıt — Qaraqalpaqstandaǵı qala (1957-jıl 18-dekabrden). Ámiwdárya rayonınıń orayı. Rayonnıń qubla-batısında, Ámiwdáryanıń shep jaǵasında. Nókis qalasınan 85 km uzaqlıqta jaylasqan. Xalqı 36 mıń adam (2019). Manǵıtta paxta tazalaw zavodı, xojalıq xızmeti, sabaq-iyiriw hám tigiwshilik kombinatları, Manǵıt GES, rayonlıq gazeta baspaxanası, ulıwma bilim beriw mektepleri, kitapxanalar, klub hám mádeniyat úyleri, emlewxana hám basqa medicinalıq mákemeler bar[1].
Manǵıt 1873-jıldaǵı Rossiya armiyasınıń Xiywa júrisleri waqtındaǵı sawashlar ornı bolǵan. Birinshi urıs 1873-jıl 20-may kúni azanda general Nikolay Aleksandrovich Veryovkin basshılıǵındaǵı orıs áskerleri yawmıt túrkmen áskerlerine hújim etkende, Manǵıttan azmaz arqa tárepte bolǵan. Bir neshe ayawsız atıspalardan keyin orıslar Manǵıt tárepke arqaǵa sheginip atırǵan túrkmen atlıqların atıp jiberedi. Rossiya kúshleri yawmıtlar ketkenligin biliw ushın saat 3 te Manǵıt qalasına kiredi. Orıs áskerleri qalǵan bir qansha ózbek xalqın óltiredi hám qala ishindegi úylerge bastırıp kirip ot qoyadı. „Manǵıt“ Sovet Birlespesi rásmiy túrde 1957-jıl 18-dekabrde shólkemlestirilgan hám 1973-jılda qala mártebesine iye bolǵan. Ekonomikada paxtanı jetistiriw hám qayta islewge tiykarlanǵan. Paxta tazalaw zavodı, xojalıq xizmet kórsetiw, jip iyiriw hám tigiwshilik cexları, Manǵıt GES, gaz hám printerler tiykarǵı jumıs beriwshiler esaplanadı. Manǵıtta ulıwma bilim beriw mektepleri, kitapxanalar, klublar hám mádeniy oraylar, emlewxanalar hám basqa da medicina mákemeleri bar.