Nazlı Ejevit
| Nazlı Ejevit | |
|---|---|
| Nazlı Ecevit | |
| Tuwılǵan sánesi | 4-yanvar 1900-jıl |
| Qaytıs bolǵan sánesi | 1985-jılı |
| Qaytıs bolǵan jeri | Ankara, Túrkiya |
| Milleti | Túrk |
| Kásibi | súwretshilik, oqıtıwshılıq |
| Qostarı | Fahri Ejevit |
Fatma Nazlı Ejevit (1900-jıl 4-yanvar — 1985-jıl 14-avgust) — túrk mektep oqıtıwshı hám realist-impressionist súwretshi. Ol Túrkiyanıń bas ministri Bulent Ejevittiń anası bolǵan.
Jaslıǵı[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Fatma Nazlı 1900-jıl 4-yanvarda sol waqıttaǵı Osmanlılar imperiyasınıń paytaxtı Istanbulda tuwılǵan[1]. Onıń ákesi Emin Sargut, polkovnik, ákesi tárepinen babası Sawaplı Posho, general-mayor (túrkshe: Ferik) hám anası tárepinen babası Kirat posho,Osmanlı sultanınıń járdemshisi bolǵan[2]. Ol bosniyalıqlardan edi[3][4].
Chapa qızlar mektepti (túrkshe: Çapa İnas Dar-ül muǵallımat) 1915-jılda birinshi túrk hayal súwretshilerinen biri Mihri Mushfik onı súwretshishilik boyınsha oqıwdı dawam ettiriwge undaydı. Qızlar súwretlew óneri mektebinde oqıwdı dawam ettirdi (túrkshe: İnas Sanayi-i Nefise Mektebi) 1915—1922-jıllar aralıǵında onda Ómer Odildan sabaq alǵan hám Feyhaman Duran ustaxanasına qosılǵan. Qızlar súwretlew óneri mektebiniń pitkeriw imtixanları Túrkiyanıń ǵárezsizlik urısı sebepli biykar etilgenligi sebepli ol oqıtıwshılıq gúwalıǵın aldı.
Oqıtıwshı retinde[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Nazlı Besiktas orta qızlar mektepte súwret oqıtıwshısı bolıp islegen. Keyin atasına erip Anadoluda Kastamonuga barıp, 25 jılǵa shekem súwretshilik iskerligin toqtattı. Ol dáslep Kastamonuda, keyin Bolu hám Izmitte sabaq bergen.
1924-jılda turmısqa shıqtı hám Ankaraǵa kóship ótti. Keyingi jılı ol Bulent atlı ul tuwdı, balası keyinirek siyasiy partiya basshısı hám tórt ret bas ministri boldı. Ol Ankara muzıka mektepte súwret oqıtıwshı bolıp islegen, Hacettepe universiteti Ankara mámleket konservatoriyasınıń jetekshisi. Bunnan tısqarı, ol Istanbul Master Junior High Schoolda sabaq bergen. Onıń oqıtıwshılıq iskerligi 19 jıl dawam etti.
Súwretshilik iskerligi[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Ejevit 1947-jılda súwret sızıwdı dawam ettirdi. Ol studentlik jıllarında Galatasaray kórgezbelerinde óz dóretpelerin kórsetken hám 1947-jıldan keyin gruppa kórgezbelerinde bunı dawam ettirgen. Sonıń menen birge, ol jeke kórgezbelerde ótkerdi. Studentlik jıllarında ol kóbirek portret hám jańa súwretlerdi sızǵan. Onıń dóretpeleri realistik hám impressionistik usılda kórinetuǵın bolǵan : ol ózi aǵza bolǵan hám bir qansha waqıt onıń baslıǵı bolǵan «Súwretlew óner awqamı»da rawajlandı. Onıń usılı 1930-jıllar áwladı túrk súwretshileri Ibrohim Challi, Sheref Akdik, Ali Karsan hám Tik Toǵanchaynikine uqsaydı. 1947-jıldan keyin ol Salacak, Istanbuldagi Bosfor hám Bursadan toplanǵan landshaft súwretlerindegi impressionistik usıldıń jumsaq hám reńbereń bayqaǵıshlıǵın jergilikli ortalıqta obyektiv realistik kórinis penen uyqaslastırıp, tiykarlanıp peyzaj hám naturmortlardı sızdı.
1948-jıldan 1975-jılǵa shekem ol óz dóretpelerin derlik hár jılı Mámleket kórkem-óner hám músinshilik kórgezbesinde kórsetti. Onıń dóretpeleri may, akvarel, reńli qálemlerde islengen.
Ólimi[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
1985-jıl iyun ayına kelip Ejevit diabet hám karbamid penen baylanıslı máseleler sebepli ózi jasaǵan Istanbuldaǵı emlewxanaǵa jatqızıldı. Keyinirek ol balası Bulent Ejevit jasaytuǵın Ankaraga kóshirildi. 1985-jıl 14-avgustda ol 85 jasında emlenip atırǵan Hacettepe universiteti emlewxanasında dúnyadan ótti. Hoji Bayram meshitinde ótkerilgen jerlew dástúrinen keyin Cebeci Asri áwliyesine jerlenedi[5].
Kórgizbeleri[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Onıń ataqlı súwretleri tómendegilerden ibarat :
1. Keriman Hanimning portreti (Kerman Xanım portreti), (1922) Istanbul mámleket kórkem-óner hám músinshilik muzeyi
2. Chichekler (gullar), Istanbul mámleket kórkem-óner hám músinshilik muzeyi
3. Chamlican'dan Görünüm (Chamlicadan kórinis)
4. Balkonlu Tábiyat kórinisi (balkonli tábiyat kórinisi)
5. Bebek (Bópe), (2000-jıl aprel ayında shama menen 19 200 AQSH dollarıǵa[6] satılǵan.
6. Salacakta Qız Kulesi (Salacakdagi Qız minarası), (iyun ayında shama menen 23 200 AQSh dollarıǵa[7] satılǵan.
7. Boğazichi (Bosfor), (1954) (2000-jıl iyun ayında shama menen 8 000 AQSH dollarǵa satılǵan[8].)
Erejep Toyip Erdoǵan 2003-jıldıń mart ayında lawazımǵa otırǵannankeyin buyrıǵı menen 2003-jıl iyul ayında bas ministrdiń ofis bınasına «Salacak» temasındaǵı maylı súwret islegen edi[9].
Derekler[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
- ↑ https://www.tarihtebugun.org/tarihte-bugun/4/ocak/1900/Nazli_Ecevit_Dogum_Tarihi
- ↑ http://www.turkishpaintings.com/index.php?p=37&l=1&modPainters_artistDetailID=598
- ↑ https://web.archive.org/web/20080822133939/http://www.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2004/08/04/politika/politika1.html
- ↑ https://www.trtworld.com/magazine/joe-biden-s-misguided-views-on-the-kurds-are-a-cause-for-concern-38973
- ↑ „arxiv nusxasi“. 4-fevral 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-avgust 2022-jıl.
- ↑ https://web. archive. org/web/20180816061610/http://www. hurriyet. com. tr/amp/gundem/nazli-ecevitin-tablosuna-12-milyar-39146764
- ↑ https://web. archive. org/web/20190814205834/http://arsiv. ntv. com. tr/news/8958. asp
- ↑ https://web. archive. org/web/20190814205834/http://arsiv. ntv. com. tr/news/8958. asp
- ↑ https://web. archive. org/web/20190814141701/https://www. tgrthaber. com. tr/haber/133312. html