Orazbay Ábdiraxmanov

Orazbay Ábdiraxmanov
Tuwılǵan sánesi	29-avgust 1949(1949-08-29) (75 jasta)
Tuwılǵan jeri	Kegeyli rayonı
Ataqları	«Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen kórkem-óner ǵayratkeri» (1999) «Ózbekstan Respublikasına miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri» (2000) «Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı» (2004) «Ózbekstan xalıq jazıwshısı» (2018)
Sıylıqları	YUNESKO medalı laureatı (1985)

Orazbay Ábdiraxmanov — 1949-jılı 29-avgustta Kegeyli rayonında tuwılǵan. Ol Xojeli rayonındaǵı mektepte oqıp, Tashkent Milliy universitetiniń jurnalistika fakultetin (1973) tamamlaǵan. Ol «Jetkinshek» gazetası, «Ámiwdárya» jurnalında ádebiy xızmetker, bólim baslıǵı, juwaplı xatker, Jazıwshılar awqamında ádebiy másláhátshi, «Qaraqalpaqfilm» kinostudiyasında direktor, Qaraqalpaqstan Ruwxıylıq hám aǵartıwshılıq orayı baslıǵı orınbasarı, «Ózbektelefilm»niń Qaraqalpaqstan bólimi direktorı, «Ámiwdárya» jurnalı bas redaktorı bolıp islegen. Jazıwshılar awqamı baslıgınıń orınbasarı bolıp islegen. 2018-jılı «Ózbekstan xalıq jazıwshısı» húrmetli ataǵına miyasar boldı. O. Ábdiraxmanovtıń «Bir muhabbat tariyxı» (1977), «Qońsı-qobalar» (1981) atamasındaǵı satiralıq gúrrińler toplamları basılıp shıqtı hám ádebiyatımızda janr sıpatında qáliplesti.Onıń orıs tilinde «Ne podpisivay, bratok» (1984) gúrrińler toplamı jarıq kórdi. Ol satiralıq gúrrińlerdiń sheberi sıpatında «Bir muhabbat tariyxı» toplamına engizilgen «Botinka», «Ázazúl», «Ógizdiń miyi», «Ójet», «Soqır ishek» gúrrińleri menen keń jámiyetshilikke tanıldı. O.Ábdiraxmanov bul gúrrińlerinde syujet hám tema tańlawda jańalıqqa, jańa súwretlew usılların tabıwǵa, qaharmanlar háreketin jaratıwdaǵı sheberligi menen ayrılıp turadı. Jazıwshı qaraqalpaq ádebiyatında «Ústirt, Ústirt ǵoy», «Adamnıń ıqlası» atlı ocherkleri menen de belgili boldı. «Ústirt, Ústirt ǵoy» ocherki balalardı Qaraqalpaqstannıń neft-gaz oshaǵı Ústirt penen tanıstıratuǵın dáslepki prozalıq kórkem shıgarmalardıń biri. Sonday-aq, O. Ábdiraxmanov «Jetkinshek» gazetasınıń betlerinde viktorina ádebiy múyeshlerin shólkemlestirip izleniwisheń jurnalist sıpatında da belgili boldı. Dramaturg sıpatında tanılǵan jazıwshınıń «Ójet» (1981) komediyası Qaraqalpaq mámleketlik teatrında búginge deyin qoyılıp kiyatır. «Sayǵaqlardıń kóshpeli taǵdiri» essesi jazıwshı dóretiwshiliginde belgili orın tutadı. O.Ábdiraxmanov dáslepki qaraqalpaq kórkem filmleri bolǵan «Gúm-gúm» (1990 ), «Tıǵın» (1991) hám hár qıylı xalıqaralıq kinofestivallar laureatı atanǵan hújjetli filmler avtorı. Xalıq jazıwshısınıń Aral mashqalasına arnalǵan «Aralqum», «Dárya dárti», «Aral qızları» hújjetli filmleri, ǵárezsizlik jılları «Ózbekstan» telekanalında kórsetilgen «Xiywa», «Temir tulpar párwazı», «Mizdakxan», «Xorezmniń altın sheńberi», «Ayaz qala», «Ózbekstan temir jolları», «Qońırat soda zavodı» sıyaqlı hújjetli filmleriniń scenariylerin jazdı. O. Ábdiraxmanovtıń 1985-jılı basılıp shıqqan «Bosaǵa» romanı 2003- jılı ózbek tilinde «Jahon adabiyoti» jurnalında jarıq kórdi. Ol «QuraniKarim» di tolıq túrde qaraqalpaq tiline tunǵısh ret awdarǵan awdarmashı. Onıń publicistikalıq shıǵarmaları qaraqalpaq, ózbek hám jáhán tillerinde turaqlı túrde járiyalanıp kelmekte.