Kontentke ótiw

Quwandıq Biyshimbaev

Wikipedia, erkin enciklopediya

Quwandıq Wáliyxanulı Biyshimbaev (11-aprel 1980 jıl, Qızılorda)  − qazaqstanlı ekonomist, siyasatshı hám tutqın, 2016 jılı bir neshe ay dawamında Qazaqstan Respublikasınıń milliy ekonomika ministri bolǵan, ekonomika ilimleriniń kandidatı.

2023 jılı noyabrde hayalın óltirdi degen ayıp penen tutqınǵa alındı. 2024 jıl aprel ayında sud barısında óz ayıbın moyınladı. 2024 jıl 13-may kúni sud onı 24 jıl túrmege qamadı.

Jaslıq dáwiri hám bilimi[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

Quwandıq Biyshimbaev 1980 jıl 11-aprelde Qızılorda qalasında dúnyaǵa kelgen. Dulat taypası Shımır ruwı Temir bóliminen shıqqan.

  • 1999 jılı Qazaq mámleketlik basqarıw akademiyasın pitkergen.
  • 2001 jılı M.Dulati atındaǵı Taraz mámleketlik universitetin pitkergen.
  • 2001 jılı “Bolashaq” baǵdarlaması boyınsha Djordj Vashington universitetiniń biznes-basqarıw magistri dárejesin aldı.

Karyerası[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

  • Miynet jolın 2001 jılı “Qazaqstan damu banki” AJ bas menedjeri bolıp baslaǵan.
  • 2002-2003 jılları ol − Qazaqstan Respublikası Ekonomika hám byudjetlik jobalaw ministrliginiń Strategiyalıq jobalaw hám investiciyalıq siyasat departamentiniń Byudjetlik siyasat hám jobalaw departamentiniń funkcional tallaw bóliminiń baslıǵı, Investiciyalıq jobalaw hám tallaw basqarması baslıǵınıń orınbasarı.
  • 2003-2004 jılları − “Milliy innovaciyalıq qor” AJ basqarıwshı direktorı, basqarma aǵzası.
  • 2004-2005 jılları − “Marketing hám analitikalıq izertlew orayı” AJ basqarma baslıǵınıń orınbasarı, basqarma aǵzası.
  • 2005 jılı − “Ordabası” korporaciyası AJ vice-prezidenti, “Interkomshina” AJ direktorlar keńesiniń baslıǵı.
  • 2005-2006 jılları − Ekonomika hám byudjetlik jobalaw minisriniń keńesshisi, Premyer-ministr orınbasarınıń keńesshisi.
  • 2006-2007 jılları − Industriya hám sawda ministrliginiń “Sawda siyasatın rawajlandırıw orayı” AJ prezidenti.
  • 2007 jılı − Qazaqstan Respublikası Industriya hám sawda ministriniń orınbasarı.
  • 2008 jılı − Qazaqstan Respublikası Prezidenti Administraciyasınıń Social-ekonomikalıq monitoring bóliminiń meńgeriwshisi.
  • 2008-2009 jılları − “Arna Media” milliy informaciya xoldingi AJ basqarmasınıń baslıǵı.
  • 2009-2010 jılları − Qazaqstan prezidentiniń járdemshisi.
  • 2010-2011 jılları − Qazaqstan Respublikası Ekonomikalıq rawajlanıw hám sawda ministriniń orınbasarı.
  • 2011-2013 jılları − “Samurıq-Qazına” AJ basqarması baslıǵınıń orınbasarı.
  • 2012 jıl 13 marttan − “Qazaqstan Damu Banki” AJ direktorlar keńesiniń aǵzası.
  • 2013 jıl 30 maydan − “Báyterek” milliy basqarıw xoldingi AJ basqarmasınıń baslıǵı.
  • 2014 jıl aprelden − “Qazaqstan Damu Banki” AJ direktorlar keńesiniń baslıǵı.
  • 2015jıl marttan − “Bolashaq” associaciyası keńesiniń baslıǵı.
  • 2016 jıl 6 may - 28 dekabr aralıǵında − milliy ekonomika ministri.

Jeke ómiri[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

  • Atası: Qozıke Biyshimbayulı Biyshimbaev
  • Ákesi: Wáliyxan Qozıkenulı Biyshimbaev

Quwandıq Biyshimbaev eki ret neke qıyǵan. Tuńǵısh hayalı Nazım Qaharmanqızı Qaharmanova menen nekesi 14 jıl dawam etti, olar 2020 jıl 5-oktyabrde, kúyewiniń túrmeden shıqqanınan keyin rásmiy túrde ajırastı, ekewiniń úsh balası bar.[1] Birinshi nekesinen keyin ol 1992 jılı tuwılǵan Saltanat Amangeldiqızı Núkenovaǵa úylengen.

Biyshimbaevtiń ulıwma tórt perzenti, úsh ul, bir qızı bar.[2]

Tutqınǵa alınıwı[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

Paraxorlıq ushın tutqınǵa alınıwı[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

2017 jıl 10-yanvarda Korrupciyaǵa qarsı is-háreket milliy byurosı Biyshimbaevtı aldınnan til biriktiriw arqalı adamlar toparında júdá iri mólsherde bir neshe ret para alǵanı ushın usladı. 12-yanvar kúni onı sol sebep penen tutqınǵa aldı.

2018 jıl 14-martta[3] Quwandıq Biyshimbaev “Bayterek” milliy xoldingin basqarıp turǵanda Qızılordadaǵı áynek zavodına bólingen qarjıdan bir milliard teńge urlaǵan degen ayıp penen Astana qalasınıń qılmıslıq isler jónindegi rayonaralıq qánigelestirilgen sudı Qazaqstan Respublikası Jınayat kodeksiniń 189-statiyasınıń 3-bólimi, 4-bóliminiń 2-punkti menen azatlıqtan ayırıw jazası tayınlanıp, onı ómir boyına basshılıq xızmet penen shuǵıllanıw huqıqınan ayırıp, 10 jılǵa azatlıqtan ayırıw jazasın qatań tártiptegi qılmıslıq-atqarıw sisteması mekemesinde ótewge húkim shıǵardı.[3]

2018 jılı 28-dekabrde Túrkistan oblastı Tólebiy rayonlıq sudı Quwandıq Biyshimbaevtiń qamawda uslaw shártlerin jeńilletiw tuwralı ótinishin qanaatlandırıp, ulıwma rejimdegi koloniyada ótewdi uyǵardı.

2019 jıl 25-sentyabrde Quwandıq Biyshimbaev azatlıqqa shıqtı, Shımkenttiń Abay rayonlıq sudı eks-ministrdi shártli túrde múddetinen burın bosatıw tuwralı ótinishti qanaatlandırdı.

Saltanat Núkenovanı óltirgeni[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

Saltanat Amangeldiqızı Núkenova (15-may 1992 jıl − 9-noyabr 2023 jıl, Astana) — Biyshimbaevtiń ekinshi hayalı, Astananıń Doslıq kóshesiniń boyındaǵı [2] “Baw” restoranında kúyewi basınan qattı urdı da,[4] nátiyjesinde jedel járdem jetpey turıp[1] ol kóz jumǵan. Óltiriwshilik júz bergen kúni Biyshimbaevtiń uslanǵanı hám adam ólimine alıp kelgen densawlıqqa awır zıyan keltirdi degen gúman menen waqıtsha ustaw izolyatorına qamaǵanı belgili boldı. Kameralardan tabılǵan informaciya boyınsha, Biyshimbaev óz hayalın 8 saat dawamında urıp azaplaǵan. [2]

Biyshimbaevtiń birinshi hayalı, Nazım Qaharmanova, júz bergen waqıya tuwralı bilgende “tań qaldım” dedi, onı “qayǵılı jaǵday” dep atadı da, Saltanattıń shańaraǵına kewil ayttı.[1]

11-noyabr kúni qánigeler gastrobardaǵı baqlaw kameralarınan óshirilgen videolardı qayta tiklegeni belgili boldı. Videolarda Biyshimbaevtiń saat 7:00-de hayalın urǵanı áshkara boldı. Biyshimbaevtiń inisi bergen maǵlıwmatlar kameralarda tabılǵan videolar menen sáykes keldi, onıń sózinshe ol gastrobarda “uyqılap atırǵan” Núkenovanıń saat 16:40-ta pulsin teksergende onıń ómirden ótkenin bildi. Núkenovanı 9-noyabr kúni heshkim kórmegeni belgili hám ekspertler maǵlıwmatında denesinde pıshaqlaw izleri joq, boljaw boyınsha, basına qattı zat penen soqqı tiyiwi onıń ólimine ákeldi.[4]

11-noyabr kúni Pavlodarda Saltanat Núkenova menen xoshlasıw máresimi ótkerildi. Ol Máshhúr Júsip meshitinde boldı, tuwısqanları hám dosları qatnastı. Sol kúni Biyshimbaevtiń eki ayǵa qamalǵanı belgili boldı.

Sudta jábirleniwshi táreptiń advokatı Igor Vranchev Biyshimbaevti “elitarlıq hám totalitarlıq parazit”ke teńep, onı túrmege otırǵızıwdıń pútkil Qazaqstan ushın zárúrligin ayttı.

Derekler[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

  1. 1,0 1,1 1,2 АҒЗАМҚЫЗЫ, Ақмарал. „"Шок болдым". Бишімбаевтың 14 жыл некеде болған әйелі пікір білдірді“. el.kz (10-noyabr 2023-jıl). Qaraldı: 11-noyabr 2023-jıl.
  2. 2,0 2,1 2,2 БЕКНАЗАР, Бағлан. „Экс-министр Бишімбаев Астанадағы мейрамханасында әйелін ұрып өлтірді деген күдікпен ұсталды“. Айқын (9-noyabr 2023-jıl). Qaraldı: 11-noyabr 2023-jıl.
  3. 3,0 3,1 КОВАЛЕВА, Татьяна. „Бишимбаев приговорен к 10 годам лишения свободы“. zakon.kz (14-mart 2018-jıl). Qaraldı: 11-noyabr 2023-jıl.
  4. 4,0 4,1 НИКИФОРЯК, Ксения. „Бишимбаев в 7:00 избивал жену — восстановлено удаленное видео с камер наблюдения гастроцентра“. orda.kz (11-noyabr 2023-jıl). Qaraldı: 11-noyabr 2023-jıl.