Rossiyanıń Ukrainaǵa basqını (2022)
2022-jıl 24-fevralda Rossiya Ukrainaga basqınshılıq hújimin basladı. Basqınshılıq hújimine shekem Rossiya Ukraina shegarası janında uzaq waqıt dawamında ásker toplap, onıń sanın asırıp bardı hám de Ukrainanıń NATOǵa qosılıwın nızam jaǵınan qadaǵan etiw tuwrısındaǵı talap penen shıqtı[1]. Shabıwıl baslanıwınan bir neshe kún aldın Rossiya Doneck Xalıq Respublikası hám Lugansk Xalıq Respublikası ǵárezsizligin tán aldı hám 2022-jıl 21-fevralda Ukraina shıǵısındaǵı Donbass aymaǵına Rossiya qurallı kúshleri bólinbelerin jiberdi.
24-fevral shama menen saat 05:00 EET (UTC+2) de Rossiya prezidenti Vladimir Putin Ukrainanı „denacifikaciya“ hám „demilitarizaciya“ qılıw maqsetinde „arnawlı áskeriy operaciya“ baslanǵanın járiyaladı. Aradan minutlar ótkennen soń, rus áskerleri tárepinen Ukraina aymaǵına hawadan hújimler baslandı. Ukraina shegara xızmeti rus áskerleri Rossiya hám Belarus penen shegara postları arqalı bastırıp kirgenin xabarladı. Kóplegen mámleketler bul basqınshılıq hújimin qaraladı hám Rossiyaǵa qarsı sankciyalar engizdi. Hújimge qarsı global kórinisler bolıp atırǵan bir waqıtta Rossiyadaǵı kórinisler ǵalaballıq qamawǵa alıwlar menen qarsılandı. Shabıwıldan aldın da, shabıwıl dawamında da kóplegen mámleketler Ukrainaǵa qural-jaraq jetkiziw arqalı járdem kórsetti. Buǵan juwap retinde Putin Rossiya yadrolıq kúshlerin tayar jaǵdayǵa keltirdi. BMShniń Qashqınshılar boyınsha Joqarı komissiyalıq maǵlıwmatlarına kóre, 500 mıńnan aslam Ukrainalıq qashqınshı hújimniń dáslepki tórt kúni ishinde mámleketten ketip, Evropa boylap qashqınshılar daǵdarısına sebep bolǵan.
Xalıq aralıq járdemler[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Bul áskeriy háreketler munasábeti menen AQSh Ekinshi jáhán urısı dáwirindegi Lend-liz dástúrin qayta iske túsirdi. 2022-jıl 9-may kúni AQSh Prezidenti Joe Biden Ukrainaǵa áskeriy járdem beriw imkaniyatın názerde tutatuǵın lend-liz haqqındaǵı nızamǵa qol qoydı.
Rossiyanıń Ukrainaǵa basqını (2022) | |
Böligi | Reseý men Wkraïna arasındağı soğıs |
---|---|
![]() | |
Significant person | Vladïmïr Vladïmïrovïç Pwtïn, Volodïmïr Oleksandrovïç Zelensʹkïý |
Mámleket | Ukraina, Lwgansk Xalıq Respwblïkası, Doneck Xalıq Respwblïkası, Rossiya, Belorussiya, Kherson State, Zaporozhye State |
Ornalasqan jeri | Ukraina |
Located in time zone | UTC+2 |
Follows | prelude to the 2022 Russian invasion of Ukraine |
Followed by | Russian annexation of Donetsk, Kherson, Luhansk and Zaporizhzhia oblasts |
Bastalw waqıtı | 24 Fevral, 2022 |
Tawsılıw waqtı | мәні жоқ |
Significant event | Siege of Mariupol, Bwça qırğını, battle of Donbas, southern Ukraine campaign, 2022 Ukrainian eastern counteroffensive, crisis at the Zaporizhzhia Nuclear Power Plant |
Time period | Russia under Vladimir Putin, contemporary history, Shmyhal Government |
Qatıswşılar | Rossiya, Belorussiya, Doneck Xalıq Respwblïkası, Lwgansk Xalıq Respwblïkası, Ukraina, Armed Forces of Ukraine, Russian Armed Forces, International Legion of Territorial Defense of Ukraine, Georgian Legion |
Number of deaths | 24 000 |
Has cause | eastward expansion of NATO, Neo-Nazism in Ukraine, expansionism, Recessïya, Belovej Kelisimi, Budapest Memorandum on Security Assurances |
Has immediate cause | Right of Collective Self-defense |
Has effect | reactions to the 2022 Russian invasion of Ukraine, 2022 Ukrainian refugee crisis, economic impact of the 2022 Russian invasion of Ukraine, solidarity concerts for Ukraine, 2022 Russian mobilization, Call Russia, 2022 referendums in Russian-occupied Ukraine, nuclear threats during the 2022 Russian invasion of Ukraine |
Hashtag | StandWithUkraine, StayWithUkraine, RussiaInvadedUkraine, StopRussianAggression, UkraineUnderAttack, UkraineInvasion, BanRussiaFromSWIFT, CloseTheSky, SendNATOtoUkraine, UAразом, ShelterUkrainianSky, StopPutin, StopPutler, WWIII, WW3, PutlerKaput, WorldForUkraine, UkraineRussiaWar, UkraineRussianWar, StopPutinNOW, RussianUkrainianWar, UkraineWar, PutinWarCrimes, StopRussia, FightForUkraine, FreeSky, RussianInvasion, WarInUkraine, RussiaUkraineWar, RussiaWarOnUkraine, PutinIsaWarCriminal, ZaPobedu, СвоихНеБросаем, ZaРоссию, МЫВМЕСТЕ, cancelrussianculture, TheTaken, RussianCultureKills, PutPutinOnTrial, StandUpForUkraine, SendPutinToJupiter, UnitedWithUkraine, ArmUkraineNow, RussiaTerroristState |
![]() ![]() ![]() ![]() | |
Säýkes tizim | list of military engagements during the 2022 Russian invasion of Ukraine, list of Russian generals killed during the 2022 invasion of Ukraine, 2022 Western Russia attacks, list of Russian businessmen mystery deaths (2022), 2022 Belarusian and Russian partisan movement, list of Russian mystery fires (2022), list of Russian military commissariats arsons (2022), list of attacks on collaborators and occupation officials during the invasion of Ukraine 2022 |
Order of battle | order of battle for the 2022 Russian invasion of Ukraine |
Target | denazification, Q19811134, de-satanization |
History of topic | timeline of the 2022 Russian invasion of Ukraine |
On focus list of Wikimedia project | WikiProject Ukraine |
Related category | Category:Battles of the 2022 Russian invasion of Ukraine, Category:Theatres of operation of the 2022 Russian invasion of Ukraine |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | |
Turadı | eastern Ukraine campaign, southern Ukraine campaign, Northeastern Ukraine offensive, 2022 Ukrainian eastern counteroffensive, 2022 Russian mobilization, solidarity concerts for Ukraine, Russian annexation of Donetsk, Kherson, Luhansk and Zaporizhzhia oblasts, Russian strikes against Ukrainian infrastructure, Äskerï qılmıskerler |
Bir närse bolwı ıqtïmal | Special Military Operation in Ukraine |
Ortaqqor sanatı | 2022 Russian invasion of Ukraine |
Negizgi taqırıp ülgisi | Template:Campaignbox 2022 Russian invasion of Ukraine, Template:2022 Russian invasion of Ukraine |
Negizgi taqırıp sanatı | Sanat:Reseýdiñ Wkraïnağa basıp kirwi (2022) |
2022 Russian invasion of Ukraine |
Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- ↑ "Why is Russia invading Ukraine and what does Putin want?" (in en). 24-fevral 2022-jıl. Archived from the original on 19-dekabr 2021-jıl. https://web.archive.org/web/20211219125518/https://www.bbc.com/news/world-europe-56720589.