Germaniya-Kolumbiya múnásibetleri
Germaniya — Kolumbiya múnásibetleri Germaniya hám Kolumbiya ortasındaǵı eki tárepleme diplomatiyalıq múnásibetler bolıp esaplanadı.Mámleketler Birlesken Milletler Shólkemi (BMSH) hám Jáhán Sawda Shólkeminiń tolıq aǵzaları.
Tariyxı[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Eki mámleket arasındaǵı birinshi baylanıs 1533-jılda Qıtay kota qasında qaytıs bolǵan nemec izertlewshisi Ambrosius Eingerdiń házirgi Kolumbiyaǵa keliwi menen júz bergen. Germaniya hám Kolumbiya arasında diplomatiyalıq qatnaslar 1882-jılda ornatılǵan[1], 1892-jılda bolsa Konsullıq, sawda hám teńizshilik shártnamasın ratifikatsiya qılıw akti menen rásmiylestirildi. Birinshi jáhán urısı baslanǵanda, Kolumbiya Antantanıń narazılıǵına qaramay, ózin biytárep dep járiyaladı[2]. Bul waqıttaǵı eń zárúrli waqıya «Prinz Avgust Wilhelm » kreyseriniń Puerto-Kolumbiyada pana tabıwı bolıp, ol 1918-jılda Germaniya urısında jeńiliske ushıraǵan bolǵanında ekipajı tárepinen jaǵıp jiberilgen hám shógip ketken[3].
1919-jılda SCADTA (házirgi Avianca) Kolumbiyalıq hám nemec isbilermenleri tárepinen tiykar salınǵan hám dúnyadaǵı ekinshi aviakompaniyaǵa aylandı[4].
Urıs jılları dawamında Germaniya mádeniy úgit-násiyatlawdı alıp bardı, yaǵnıy Kolumbiyada mádeniy tásirdi asırıwǵa háreket etti, eger bul mámleket mápleri az-azdan Amerika Qurama Shtatları paydasına beyim bolǵan, sonda da Germaniyalıqlar toqtap qalmadı[5].Ekinshi jáhán urısı baslanıwında Kolumbiya ózin neytral dep járiyaladı, biraq Pearl-Harborǵa[6] etilgen hújimnen keyin Germaniya menen diplomatiyalıq qatnaslardı úzdi hám keyin 1943-jılda Karib teńizi urısındaǵı bir qatar waqıyalardan keyin oǵan qarsı urıs járiyaladı. Nemec suw astı kemeleri Kolumbiyanıń SS Resolute, SS Roamar, SS Urious hám SS Ruby kemelerin shóktirdi. Birden-bir dúgilisiw «ARC Caldas» korveti hám «Ol-154» suw astı kemesi arasındaǵı teńiz urısı bolıp, ol adamlardıń qaytıs bolıwına alıp kelmedi[7]. Germaniya múlki Kolumbiyalıqlar tárepinen mal-múlkin tartıp alınǵan hám Germaniya puqaraları internirlengen[8].
XXI ásirge kelip Kolumbiya prezidenti Xuan Manuel Santos hám FARC-AN arasında tınıshlıq shártnamasına qol qoyılıwınan aldın, Germaniya Kolumbiyaǵa kelispewshilikti sheshiw ushın 75 million evro muǵdarında finanslıq járdem usınıs etken[1].
Sawda baylanısları[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Germaniya Kolumbiyaǵa 2 173 254 mıń AQSH dolları muǵdarındaǵı ónimler: mashinalar, ximiya hám avtomobiller eksport qıladı. Kolumbiya Germaniyaǵa 449,453 mıń AQSH dolları muǵdarında ónim eksport qıladı.Tiykarǵı eksportları: kofe hám banan[9].
Diplomatiyalıq missiyalar[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- Germaniyanıń Bogotada elshixanası bar[10].
- Kolumbiyanıń Berlinde elshixanası hám Frankfurtta bas konsulligi,sonday-aq Bremen, Gamburg hám Shtutgartta ataqlı konsullıqları bar[11].
Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]
- ↑ 1,0 1,1 „República Federal de Alemania | Cancillería“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „La Neutralidad Colombiana Durante La Primera Guerra Mundial | Revista Credencial“. 15-aprel 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Архивированная копия“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Una empresa Colombo-Alemana de Transporte Aéreo | SCADTA“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Vista de La Legación de Alemania en Bogotá en la década de 1930 | Anuario Colombiano de Historia Social y de la Cultura“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Архивированная копия“. 30-sentyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „CLAVE 1944 RC CALDAS HUNDE SUBMARINO NAZI - Archivo Digital de Noticias de Colombia y el Mundo desde 1.990 - eltiempo.com“. 14-aprel 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ [1]
- ↑ „Архивированная копия“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Directorio“. 28-iyun 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Consulados honorarios | Embajada de Colombia en Alemania“. 7-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi.