Qallı Ayımbetov
| Qallı Ayımbetov | |
|---|---|
 | |
| Tuwılǵan sánesi | 20-mart 1908 |
| Tuwılǵan jeri | Shımbay uezdi, Ámiwdárya bólimi (házirgi Shımbay rayonı) |
| Qaytıs bolǵan sánesi | 9-aprel 1973 (65 jasta) |
| Qaytıs bolǵan jeri | Nókis |
| Milleti | qaraqalpaq |
| Ilimiy tarawı | folkloristika, etnografiya |
| Ilimiy dárejesi | filologiya ilimleri doktorı |
| Ilimiy ataǵı | professor |
| Belgili isleri | Qaraqalpaq folkloristikasınıń tiykarın salıwshı |
| Perzentleri | Klim Ayımbetov (ulı) Maxset Ayımbetov (ulı) |
| Sıylıqları | «Húrmet belgisi» ordeni  |
Qallı Ayımbetov (1908-jıl 20-mart-1973-jıl 9-aprel) — ataqlı aǵartıwshı, jámiyetlik ǵayratker, filologiya ilimleri doktorı, professor, dilmash, qaraqalpaq folkloristikasınıń tiykarın salıwshılarınıń biri.
Ómirbayanı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Qallı Ayımbetov 1908-jılı[1] Ámiwdárya wálayatı Shımbay uezdiniń Jalpaq shek awılında (házirgi Shımbay rayonınıń Baxıtlı APJ) ápiwayı diyqan shańaraǵında dúnyaǵa kelgen. Alım bes jasqa tolǵanda 1913-jılı ákesi dúnyadan ótedi. Ákesiniń óliminen keyin, awıl aqsaqalları oylasıp anasın kúyewiniń aǵası Óteniyazǵa nekesin qıyadı. 1923-jılı anası qaytıs bolıp, Q.Ayımbetov pútkilley Óteniyaz aǵasınıń qolında tárbiyalanadı. Onıń jaslıq dáwiri alaǵat zamanlarǵa, «Márdikar jılı», «Aq qapshıq» jıllarına tuwra keledi, sonlıqtan bolajaq alım jaslayınan kóp qıyınshılıqlardı basınan keshirgen. Ol balalıǵınan júdá qızıǵıwshań, qatıqulaq bolıp ósedi. Ol áwele Shımbaydaǵı mektep internatta, sońınan 1929-jılı Tórtkúl ped.texnikumında, al 1930-1933-jıllarda Qazaqstannıń Almatı qalasındaǵı pedagogika institutında (házirgi Abay atındaǵı Qazaq Milliy pedagogika universtiteti) oqıp tálim aladı[1]. Ol KazPide akademik Evgeniy Viktorivich Tarle, Saken Seyfulin, Sanjar Japbar ulı Aspandiyarov, Muxtar Áwezov uqsaǵan jetekshi alımlardan sabaq aladı.
Ayımbetov 1926-jılı N.A.Baskakov, 1929-jılı A.L.Melkov, 1933-jılı А.А.Sokolov, 1939-jılı S.G.Malovlar basshılıq etken rus ilimiy ekspediciyalarında qatnasıp, qaraqalpaq xalqınıń tariyxı, etnografiyası hám ádebiyatı tuwralı bahalı maǵlıwmatlar jıynaǵan. 1929-jılı Tórtkúlde oqıp júrgeninde Tórtkúl qalasınan ashılǵan Qaraqalpaqstan tariyxı hám Úlke tanıw muzeyi másláhátshisi, al 1930-jılı muzey baslıǵı lawazımında islegen.
Shańaraǵı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Ákesi:
- Izeke ulı Aymuxammed (?-1913)
Anası:
- Ádil qızı Palzada (?-1923)
Balaları:
- Klim Ayımbetov Qallıyevich (1937) — Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen mádeniyat ǵayratkeri;
- Maxset Ayımbetov Qallıyevich — filologiya ilimleri doktorı[2];
- Naǵmet Ayımbetov Qallıyevich (1955) — Ózbekstan Ilimler Akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi baslıǵı[3];
- Izzet Ayımbetov Qallıyevich (1957) — ilim kandidatı[4].