Kontentke ótiw

Dallas

Siltemelerdi redaktorlaw
Koordinatları: 32°46′45.000000001209″N 96°48′32.000000000404″W / 32.77916666666700252°N 96.80888888888900112°W / 32.77916666666700252; -96.80888888888900112
Wikipedia, erkin enciklopediya
Dallas

[[File:
Downtown Dallas
|250px|Skyline of Dallas]]
Dallas rásmiy bayraǵı
Bayraq
32°46′45″N 96°48′32″W / 32.77917°N 96.80889°W / 32.77917; -96.80889
Aymaq túriQala
MámleketAQSH
Shtat[[Texas]]
[[Counties]][[Dallas, Collin, Denton, Kaufman, Rockwall]]
Hákimiyat
 • MayorEric Johnson (Texas politician)|Eric Johnson]] (Republican Party (United States)|R)
Dúzilgen waqtı2-fevral, 1856-jıl (0 sekund aldın) (1856-02-02)
Jer maydanı999.2 km²
Xalıq sanı
 (2020)
1,304,379 adam
EtnoxoronimDallasite
Telefon kodı214, 469, 945, 972[1][2]
Pochta indeksi
ZIP Codes[3]
Websaytdallascityhall.com
Dallas kartada
Dallas
Dallas


Dallas ‒ AQSHtıń Texas shtatındaǵı qalası bolıp, eń úlken metropolitan aymaqlarınıń tórtinshisi, Texastıń eń úlken metropolitan aymaǵı bolǵan Dallas–Fort Worth metropleksiniń eń kóp xalıqlı qalası, onıń xalqı 7.5 million adamdı quraydı. Bul qala Dallas okruginiń orayı bolıp, Kollin, Denton, Kaufman hám Rokwall okruglarına da en jayǵan.[4] 2020-jılǵı sanaq boyınsha xalqı 1,304,379 adam bolıp, AQSH boyınsha xalqı eń kóp toǵızınshı qala hám Xyuston hám San Antoniodan keyingi Texas boyınsha úshinshi orındaǵı eń kóp xalıqlı qala bolıp esaplanadı.[5][6] Arqa Texas aymaǵında jaylasqan Dallas qalası Qubla Amerika Qurama Shtatlarınıń eń úlken metropolitan aymaǵınıń tiykarǵı orayı hám teńizge shıǵatuǵın jolı bolmaǵan AQSH-tıń eń úlken ishki metropolitan aymaǵı bolıp tabıladı.

Dallas hám onıń qasındaǵı Fort Worth dáslebinde Arqa hám Shıǵıs Texastaǵı paxta, sharwa hám keyin neft resurlarına jetip barıw ushın qurılǵan úlken temir jol tarmaqlardıń nátiyjesinde rawajlandı. Avtomagistral sistemasınıń qurılıwı qalada tórt úlken shtatlar aralıq avtojoldıń tutasıwı hám onıń átirapında besinshi shtatlar aralıq aylanba joldıń bolıwı menen Dallastıń transport orayı sıpatındaǵı áhmiyetin bekkemledi. Dallas bunnan soń úlken temir jol tarmaqlardıń, shtatlar aralıq avtojollardıń tutasıwı hám dúnyadaǵı eń úlken hám eń bánt aeroportlardıń biri bolǵan Dallas Fort Worth Xalıqaralıq aeroportınıń qurılıwı arqasında kúshli industrial hám finans orayı hamde úlken ishki port sıpatında rawajlandı. Sonıń menen  qatar, Dallas Aymaǵı Tez Transit (DART) qala hám onıń átirapındaǵı jabıq qalalarda temir jol hám avtobus transport xızmetlerin kórsetedi.[7]

Onıń kóp tarawlı ekonomikasınıń tiykarǵı sektorlarına qorǵanıw, finanslıq xızmetler, informaciyalıq texnologiyalar, telekommunikaciyalar hám transport kiredi.[8] Dallas–Fort Worth metropleksi 23 Fortune 500 kompaniyasın óz ishine alıp, bul Texas boyınsha ekinshi hám AQSH boyınsha tórtinshi orında turadı,[9][10] hám bul kompaniyalardıń 11-i Dallas qalası shegarasında jaylasqan.[11] Onıń metropolitan aymaǵında 41-den aslam kolledj hám universitet bar bolıp, bul Texas boyınsha metropolitan aymaqlar arasında eń kóp kórsetkish bolıp esaplanadı.[12]

Tariyxı

Djordj Kramnıń 1890 jıldaǵı Dallas kartası

Arqa Texastaǵı jergilikli qáwimlerge Kaddo, Tavakoni, Vichita, Kikapu hám Komanch qáwimleri kirgen.[13][14][15] Ispan koloniyashıları XVIII ásirde Texas aymaǵın Jańa Ispaniya vice-korollıgınıń bir bólegi sıpatında óz qaramaǵına alǵan. Keyinirek Franciya da bul aymaqqa talaban bolǵan, biraq bul jerde úlken mákan qurmaǵan. Ulıwma aytqanda, qala tariyxı dawamında altı mámleket bayraǵı bul aymaqta jelbiregen: Franciya, Ispaniya hám Meksika, Texas Respublikası, Konfederaciya hám Amerika Qurama Shtatları bayraqları.[16]

1819-jılı AQSH hám Ispaniya arasındaǵı Adams-Onis shártnaması Qızıl dáryanı Jańa Ispaniyanıń arqa shegarası etip belgiledi, bul arqalı keleshektegi Dallastıń ornı rásmiy túrde Ispaniya aymaǵına kirdi.[17] Bul aymaq 1821-jılǵa shekem Ispaniya basqarıwında boldı, Meksika Ispaniyadan ǵárezsizlik járiyalaǵannan keyin, bul aymaq Koauila y Texas degen Meksika shtatınıń bir bólegi boldı. 1836-jılı kópshilik anglo-amerikalı kóship kelgenlerden ibarat texaslılar Meksikadan ǵárezsizlik alıp, Texas Respublikasın dúzdi.

Texastıń ǵárezsizlikke erisiwinen úsh jıl ótkennen keyin, Djon Nely Bryan házirgi Dallas átirapındaǵı aymaqtı izertledi.[18] 1839-jılı ol Ned dep atalǵan iyti, Cheroki menen birge Trinity dáryasınıń úsh tarmaǵı qasındaǵı bir biyiklikte jerge qazıq qaǵıp belgilep ketken.[19] Eki jıldan soń, 1841-jılı, ol Dallas dep atalatuǵın turaqlı elat dúziw ushın qaytıp keldi.[20] Qala atınıń kelip shıǵıwı anıq emes. Rásmiy tariyxıy belgi boyınsha, qala Pensilvaniya shtatınıń Filadelfiya qalasınan shıqqan vice-prezident Djordj M. Dallas húrmetine qoyılǵan. Degen menen, bul pikir talaslı bolıp esaplanadı. Kelip shıǵıwı haqqındaǵı basqa teoriyalarǵa onıń tuwısqanı, kapitan Aleksandr Djeyms Dallas, sonday-aq tuwısqanları Walter R. Dallas hám Djeyms R. Dallas názerde tutılıwı múmkin.[21][22] Jáne bir teoriya boyınsha, qala atı Shotlandiyaǵı Moray rayonındaǵı Dallas awılınan alınǵan dep esaplanadı, dál Texastaǵı Xyuston qalasınıń ata-babaları Shotlandiya Renfrewshirdegi Xyuston awılınan shıqqan Sam Xyuston húrmetine qoyılǵan sıyaqlı.

Texas Respublikası 1845-jılı AQSH quramına kirdi hám keyingi jılı Dallas okrugi dúzildi. Dallas 1856-jılı 2-fevralda rásmiy túrde qala bolıp belgilendi. 1800-jıllardıń ortasında bir topar francuz socialistleri házirgi Batıs Dallas degen jerde Trinity dáryasınıń boyında La Reunion dep atalǵan qısqa waqıtlı jámáát dúzdi.[23]

1910-jılı Downtown Dallasta Allen Brukstıń linch usılı menen óltirilgenin kórsetken pochta otkrıtkası

Temir jollardıń qurılıwı menen Dallas biznes hám sawda orayına aylanıp, XIX ásirdiń aqırına qaray tez rawajlana basladı. Ol sanaat qalasına aylanıp, Texas, Qubla hám Orta Batıstan jumısshılardı ózine tartıp basladı. 1909-jılı qurılǵan 15 etajlı Dallastaǵı Pretoriya imaratı Missisipi dáryasınıń batısındaǵı dáslepki biyik imaratlardan biri bolıp, bir waqıtlar Texas boyınsha eń biyik imarat boldı.[24] Bul Dallas qalasınıń áhmiyetiniń artıp baratırǵanın bildirdi. Hasıl tuqımlı atlar ushın shabıs maydanı qurıldı hám onıń iyeleri Dallas Jockey Klubın dúzdi. Fort Wortha shabıs atları usınday shabandozlar klubı bar trek maydanda jarısqa tústi. Xalıq sanınıń tez ósiwi jumıs hám úy-jay ushın básekiniń kúsheyiwine alıp keldi.

1921-jılı Meksika prezidenti Alvaro Obregon burınǵı revolyucioner general menen birge Dallas oraylıq bólimindegi "Kishkene Meksika" rayonındaǵı Meksika parkine keldi; bul kishkene park házirgi Fairmont miymanxanası jaylasqan Akard hám Karut kósheleriniń tutasqan jerinde bolǵan. "Kishkene Meksika" rayonında Amerika ármanı, jaqsı turmıs sharayatları,[25] hám Meksika revolyuciyası[26] sebepli Dallasqa kóship kelgen latın amerikalılar jasaǵan. Úlken depressiya baslanıwına qaramastan, 1930-jılı qurılıs rawajlanıwın dawam etti. Sol jılı Kolumbus Marion "Dad" Joiner Dallastıń shıǵısında 160 kilometr qashıqlıqta jaylasqan Kilgoreda neft taptı, bunıń nátiyjesinde Shıǵıs Texasta neft boom baslandı. Dallas tez arada Texas hám Oklahoma shtatlarınıń neft sanaat orayına aylandı.

Ekinshi dúnya júzlik urısı dáwirinde Dallas Amerika Qurama Shtatları hám Awqamlaslar kúshleri ushın áskeriy avtomobillerdi hám samolyotlardı shıǵaratuǵın iri óndiris orayına aylandı. Shıǵıs Dallastaǵı Ford zavodında 94,000 nan aslaw jeep hám 6,000 nan aslaw áskeriy avtomobil islep shıǵarıldı.[27] North American Aviation kompaniyasınıń Dallas zavodında 18,000 nan aslaw samolyot, sonıń ishinde T-6 Texan úyretiwshi samolyotı, P-51 Mustang áskeriy qırǵıshı hám B-24 Liberator bombardirovshigi islep shıǵarıldı.[28]

Prezident Djon F. Kennedi ózi óltirilmesten bir neshe minut aldın Dallastıń sırtında ashıq avtomobilde hayalı Jaklin hám basqa adamlar menen birge júrip baratır

1963-jıl 22-noyabrde Amerika Qurama Shtatlarınıń Prezidenti Djon Kennedi Dallas qalası orayındaǵı Dili maydanı arqalı ótip baratırǵanda Elm kóshesinde óltirildi. Warren Komissiyası málimlemesine qaraǵanda, Li Xarvi Oswald Kennedidi atıp tasladı dep xabarlaǵan imarattıń joqarı eki qabatı házirgi waqıtta prezidenttiń ómiri hám jetiskenlikleri haqqında tariyxıy muzeyge aylandırılǵan.[29] Kennedi atılǵannan keyin 30 minuttan azıraq waqıt ótkende Dallas Parkland Memorial emlewxanasında qaytıs bolǵanı tastıyıqlandı.

Geografiyası

Dallastıń arqa bólimi qala oraylıǵı menen birge
Dallas filantropı Margaret Xant Xilldiń húrmeti menen atalǵan kópir Trinity dáryasın kesip ótedi.

Dallas AQSH-tıń qublasında, Arqa Texasta jaylasqan. Ol Dallas okruginiń administrativ orayı bolıp, qala shegaraları Kollin, Denton, Kaufman hám Rokwall okruglarına shekem sozılǵan. Dallastı kóplegen qala etekleri qorshap turadı; qala shegarası ishinde úsh anklavı bar - Kokrell Xill, Xayland Park hám Universitet Parkı. AQSH-tıń sanaw byurosı maǵlıwmatlarına qaraǵanda, qalanıń ulıwma maydanı 385.8 kvadrat mil (999.3 km2) quraydı; Dallastıń 340.5 kvadrat mili (881.9 km2) qurǵaqlıq hám 45.3 kvadrat mili (117.4 km2) yaki 11.75% suw.[30] Dallas barlıq texasalılardıń tórtten biri jasaytuǵın Dallas-Fort-Uert metropleksi dep atalıwshı úlken urbanizaciyalanǵan aymaqtıń besinshi bólegin quraydı.

Arxitektura

Dallastıń panoraması - fondında Downtown Dallas, aldıńǵı kóriniste Viktory Park hám Uptown Dallas (2022-jıldıń basları)

Dallastıń aspan sızıǵında biyikligi 490 fut (150 m) tan asatuǵın jigirma imarat aspanǵa tirelgen imaratlar dep klassifikaciyalanǵan.[31] Eń biyik imaratı 980 fut (300 m) ke jetpese de, Dallasta óziniń ayrıqsha imaratı - neon jaqtılar menen jaqtılandırılǵan Bank of America Plaza bar, biraq ol dúnyadaǵı eń biyik eki júz imarattıń qatarına kirmeydi. Dallastıń arxitekturasınıń bir bólegi XIX ásirdiń aqırı hám XX ásirdiń baslarına tiyisli bolsa da, qaladaǵı kórnekli arxitekturanıń kópshiligi modernistlik hám postmodernistlik dáwirlerge tiyisli. Modernistlik arxitekturanıń ayrıqsha mısalları - Reunion minarası, Djon Fitzgerald Kennedi esteligi, I. M. Peydiń Dallas qalalıq hákimiyatı imaratı hám Morton H. Meyerson simfoniyalıq orayı.[32] Postmodernistlik aspanǵa tirelgen imaratlardıń jaqsı mısalları - Fountain Place, Bank of America Plaza, Renaissance Tower, JPMorgan Chase Tower hám Comerica Bank Tower. Downtown Dallasta sonday-aq turaq jay kompleksleri bar, olardıń ayırımları qalanıń kórkem siluetiniń ajıralmas bólegi bolıp tabıladı.

Swiss Avenue boyındaǵı tariyxıy úyler sıyaqlı Victorian stilinen baslap neoklassikalıq stilge shekem barlıq arxitekturalıq stillerdi óz ishine alǵan bir qansha kishirek qurılıslar gotikalıq qayta tikleniwshi stilde islengen, mısalı, Kirby imaratı hám Davis hám Wilson imaratlarında kórinetuǵın neoklassikalıq stilde. Qaladaǵı arxitekturalıq "noqatı" - Swiss Avenue boyındaǵı tariyxıy úylerdiń bir bólegi bolıp, onda Victorian stilinen baslap neoklassikalıq stilge shekem arxitekturanıń barlıq túrleri hám variantları bar. Dallas Downtown tariyxıy rayonı 1880-jıllardan 1940-jıllarǵa shekemgi Dallas kommerciyalıq arxitekturasınıń hár qıylı túrlerin qorǵaydı.

Elatlar

Dallas qalası kóplegen aymaqlar, rayonlar hám jámiyetlerdiń úyi bolıp tabıladı. Dallastı bir neshe geografiyalıq aymaqlarǵa bóliw múmkin, olar makrorayonlardı payda etiwshi kóplegen bólimsheler yamasa elatlardı óz ishine alatuǵın úlken geografiyalıq bólimlerdi quraydı.

Oraylıq Dallastıń tiykarı - qala orayı bolǵan Downtown Dallas, sonday-aq kóp sanlı usaqlap satıw, restoranlar hám túngi ómir xarakterli Oak Lawn hám Uptown rayonları.[33] Downtown Dallasta bir qansha atı bar rayonlar bar, olardıń ishinde West End tariyxıy rayonı, Kórkem óner rayonı, Main Street rayonı, Fermerlerdıń bazar rayonı, Qala orayı biznes rayonı, Kórgizbeler orayı rayonı hám Reunion rayonı. Bul aymaqqa Uptown, Victory Park, Harood, Oak Lawn, Dallas Design District, Trinity Groves, Turtle Creek, Cityplace, Knox/Henderson, Greenville hám West Village kiredi.

Shıǵıs Dallas

Shıǵıs Dallas - bul Downtown ǵa jaqın kórkem óner rayonı Deep Ellum, Lakeood rayonı (hám oǵan jaqın rayonlar, sonıń ishinde Lakeood Heights, Wilshire Heights, Tómengi Greenville, Junius Heights hám Hollyood Heights/Santa Monica), Vickery Place hám Bryan Place, sonday-aq arxitekturalıq áhmiyetke iye Swiss Avenue hám Munger Place rayonları jaylasqan jer. Onıń tariyxıy rayonında AQSH-taǵı Frank Lloyd Wright tásirindegi preyriy stilindegi úylerdiń eń iri toplamlarınıń biri bar. Qalanıń arqa-shıǵıs bóliminde Dallastıń eń birlesken orta klass rayonlarınıń biri Lake Highlands jaylasqan.

Oak Kliff

Oak Kliff rayonı Dallas tramvayı menen hám arqa tárepinde Downtown Dallas penen birge

Oraylıq qala bóliminiń qubla-batısında Oak Cliff jaylasqan. 1800-jıllardıń ortalarında tiykarı salınǵan bul ayırım qala 1903-jılı Dallas tárepinen qosıp alındı. Dallastıń eń eski rayonlarınıń biri sıpatında, tóbeshikli Arqa Oak Cliff Dallastıń 13 qorǵaw rayonınıń 5 in óz ishine aladı, olarǵa arxitekturalıq áhmiyetke iye Kessler Park elatı hám zámanagóy Bishop Arts rayonı kiredi.

Qubla Dallas

Qubla Dallas - bul hár jılı sentyabrdiń aqırınan oktyabrdiń ortasına shekem ótkiziletuǵın Texas shtatınıń jıllıq yarmarkası bolatuǵın Cedars hám Fair Park jaylasqan jer. Bul jerde sonday-aq aǵashlar menen qorshalǵan Exposition prospektinde súwretshiler, kórkem óner galereyaları hám barlar jaylasqan Exposition Park, Dallas bar.[34]

South Side Dallas túngi oyın-zawıq ushın tanımal orın. Bul rayon keń kólemli rawajlanıw hám jámiyet integraciyasın basınan keshirdi. Burın joqarı kámbaǵalshılıq hám jinayatshılıq penen xarakterlengen aymaq endi qalanıń eń tartımlı sociallıq hám jasaw ornına aylandı.[35]

Arjaǵı, qalanıń qubla-shıǵıs bóliminde, úlken Pleasant Grove rayonı jaylasqan. Burın ǵárezsiz qala bolǵan bul jer qubla-shıǵısta Seagoville ge shekem sozılǵan, tiykarınan tómen támiyinlengen turaq jay rayonlarınıń jıyındısı. Qala rayonı bolıwına qaramastan, Pleasant Grove hámme tárepinen rawajlanbaǵan jerler menen qorshalǵan. Onı Qubla Dallasdan bólip turatuǵın batpaqlıq hám suw basqan jerler qalanıń Trinity River Proektiniń bir bólimi bolǵan Úlken Trinity toǵayınıń bir bólegi bolıp,[36] ol endi jasaw ortalıǵı hám suw tasqınların qadaǵalaw ushın joqarı bahalanıp atır.

Topografiya

West End tariyxıy rayonı
Dallas Arboretum hám Botanikalıq baǵı
2022-jıl 1-iyulde Dallas, arqa tómenge hám shep tárepke qaratılǵan. Xalıqaralıq kosmoslıq stanciyanıń 67-ekspediciyası waqtında túsirilgen.
White Rock kóli hám Bath House mádeniyat orayı

Dallas hám onıń átirapı tiykarınan tegis. Qala teńiz dárejesinen 450 den 550 futqa (137 den 168 metrge) shekem bolǵan biyiklikte jaylasqan. Ostin bur formaсiyasınıń batıs sheti, hák tas jartası (sonday-aq "Aq jartas" dep te belgili), 230 fut (70 metr) biyiklikke kóterilip, Dallas okrugi arqalı shama menen arqadan qublaǵa qaray sozılıp baradı. Triniti dáryasınıń qublasında, bul kóteriliw Ouk-Kliff jámiyetlerinde hám oǵan shegaralas Kokrell-Xill, Sedar-Xill, Grand-Preyri hám Irving qalalarında ayrıqsha seziledi. Jerdiń ayqın ózgeshelikleri jáne de Fort-Uerttiń átirapındaǵı Tarrant okruginiń qalalarında, sonday-aq qala orayınıń arqasındaǵı Tortl-Krik boyında da ushırasadı.

Dallas, basqa kóp qalalar sıyaqlı, dárya boyında tiykarı salınǵan. Qala Trinity dáryasınıń "aq tasta ótiw" ornında qurılǵan, bul jerde parom yamasa kópirler payda bolmasınan aldın arbalarǵa dáryadan ótiw ańsat bolǵan. Trinity dáryası paydalı kemeler qatnawı ushın jaramsız bolsa da, qala arqalı ótetuǵın tiykarǵı suw jolı bolıp esaplanadı. 35E avtomagistralı Stemmons dálizi boyınsha Dallas arqalı onıń jolın qublaǵa qaray qala orayınıń batıs bólegi boyınsha, keyin South Dallas hám Pleasant Grove arqalı izbe-iz jaylasqan, sol jerde dárya 45-avtomagistral menen qatarlas bolıp, qaladan shıǵıp, qubla-shıǵısqa, Xyuston tárepke qaray baradı. Dáryanıń eki tárepinde de qala xalqın jiyı suw tasıwlardan qorǵaw ushın 50 fut (15 metr) biyiklikte topıraq dambalar bar.[37]

1920-jıllardıń aqırında onıń baǵdarı ózgertilgennen keyin, dárya qala orayınıń joqarı hám tómengi tárepindegi bir neshe mil aralıqta suw tasıw tegisligindegi drenaj salmasınan artıq bolmay qaldı, al joqarı hám tómengi aǵısta onıń baǵdarı ádettegidey. Biraq Dallas postindustriyalıq jámiyetke qaray ózgere baslaǵanda,[38] dáryanıń estetikalıq hám dem alıw maqsetinde paydalanılmawına baylanıslı jámiyetshiliktiń narazılıǵı aqır-aqıbetinde 2000-jıllardıń basında baslanǵan Trinity dáryası Joybarına alıp keldi.

Joybar maydanı qala ishinde 20 milden (32 kilometrden) aslamdı quraydı, al Jer paydalanıw Jobasında qáliplestirilgen ulıwma geografiyalıq jer maydanı shama menen 44,000 akr (180 kv.km) ólshemge iye - bul Dallastaǵı jer maydanınıń shama menen 20% in quraydi. Dárya boyındaǵı jasıl maydan shama menen 10,000 akrdı (40 kv.km) quraydı, bul onı dúnyadaǵı eń úlken hám hár qıylı qalalıq parklardıń biri etedi.[39]

White Rock kóli hám Joe Pool kóli Dallastıń basqa da áhmiyetli suw obyektlerin quraytuǵın suw saqlaǵıshlar bolıp tabıladı. XX ásirdiń basında qurılǵan White Rock kóli parkı qayıqshılar, eskek esiwshiler, juwırıwshılar hám velosipedshiler ushın, sonday-aq qala turǵınlarına kóldiń shıǵıs jaǵalawında jaylasqan 66 akr (267,000 m²) maydandı iyeleytuǵın Dallas Arboretumı hám Botanikalıq baǵında tınıshlıq izlep keliwshiler ushın da áhmiyetli orın bolıp esaplanadı. White Rock saǵası White Rock kóline quyıladı, keyin Dallas qalasınıń oraylıq bóliminiń shıǵıs-qublasında Trinity dáryasına quyıladı. White Rock saǵası boyındaǵı soqpaqlar keń tarmaqlı Dallas okrugı soqpaqlar sistemasınıń bir bólegi bolıp tabıladı.

Love Field aeroportınıń arqa-batısında jaylasqan Bachman kóli - dem alıw ushın keń qollanılatuǵın kishirek kól. Qalanıń arqa-shıǵısında Garland, Rowlett, Rockwall hám Sunnyvale qalalıq posyolkaları menen qorshalǵan Dallastıń shegara bóliminde 22,745 akr (92 km²) maydandı iyeleytuǵın úlken Ray Hubbard kóli jaylasqan.[40] Qalanıń batısında Mountain Creek kóli bar, bul jer burın Naval Air Station Dallas (Hensley Field) hám bir qansha áskeriy samolyot óndiriwshilerdiń ornı bolǵan. Dallastıń shegara bóliminde jaylasqan hám Irving hám Coppell qalaları menen qorshalǵan North kóli dáslep jaqın átiraptaǵı elektr stanciyası ushın suw deregi sıpatında xızmet etken, biraq házir Dallas/Fort Orth xalıqaralıq áeroportına jaqın jaylasqanı sebepli dem alıw kóline aylandırıw joybarı bar, biraq bul joybardı qońsılas qalalar qollap-quwatlamaydı.[41]

Klimat

Dallas qalası qurǵaq subtropikalıq klimatqa iye (Kyoppen klimat klassifikaсiyası boyınsha: Cfa, Trevarta boyınsha: Cfhk), bul Qurama Shtatlardıń Qublalıq tegisligine tán. Sonday-aq, ol kontinentallıq hám tropikalıq qásiyetlerge de iye bolıp, keńlik ushın salıstırmalı túrde keń jıllıq temperatura diapazonı menen sıpatlanadı. Tornado sızıǵınıń tómengi bóliminde jaylasqan bolıp, ekstremal hawa rayı, tornadolar hám burshaq jawıwına beyim.

Dallasta jaz ayları joqarı ılǵallılıq penen júdá ıssı boladı, degen menen qurǵaq hawa rayınıń uzaq dáwirleri de jiyi ushırasadı. Iyul hám avgust ayları ádette eń ıssı aylar bolıp, ortasha maksimal temperatura 96.0 °F (36 °C) hám ortasha minimal temperatura 76.7 °F (25 °C) ti quraydı. Jaz aylarında joqarı ıǵallılıq sebepli, ıssılıq indeksi kóbinese 105 °F (41 °C) ten asıp ketedi, bul jazdaǵı ıssını derlik shıdamsız etedi. Eń joqarı temperatura rekordı 113 °F (45 °C) bolıp, ol 1980-jılǵı ıssı tolqın waqtında, 26-27-iyun kúnleri jaqın jaylasqan Dallas/Fort-Uert Xalıqaralıq aeroportında dizimge alınǵan.[42][43]

Dallasta qıs máwsimi ádette jumsaq bolıp, ara-tura suwıq tolqınları bolıp turadı. Birinshi ayazdıń ortasha sánesi 12-noyabr, al aqırǵı ayazdıń ortasha sánesi 12-mart. Yanvar ádette eń suwıq ay bolıp, kúndizgi ortasha joqarı temperatura 56.8 °F (14 °C) hám túngi ortasha tómen temperatura 37.3 °F (3 °C) ti quraydı. Yanvar ayındaǵı kúndelikli ortasha temperatura 47.0 °F (8 °C) biraq temperaturada keskin ózgerisler bolıwı múmkin, sebebi "Kók arqalıqlar" dep atalatuǵın kúshli suwıq frontlar Dallas regionı arqalı ótip, temperaturanı bir neshe kún dawamında 40 °F (4 °C) ten tómenge túsirip jiberedi, al ayırım kúnleri temperatura 80 °F (27 °C) ten de joqarı bolıwı múmkin. Qala aymaǵında qardıń jawıwı qıs máwsiminiń shama menen 70% ında baqlanadı, qar ádette jılına 1-2 kún jawıp, máwsimlik ortasha muǵdarı 1.5 dyuym (4 sm) ti quraydı. Degen menen, regionnıń ayırım uchastkalarında bunnan da kóbirek qar jawsa, basqa jerlerde qar derlik jawmaydı yamasa ulıwma jawmaydı. Qaladaǵı eń tómen temperatura rekordı −3 °F (−19 °C) bolıp, ol 1930-jıldıń 18-yanvarında dizimge alınǵan. Jaqın jaylasqan Dallas/Fort-Uert Xalıqaralıq aeroportında temperatura 2021-jıldıń 16-fevralında Arqa Amerikanıń 2021-jılǵı qıs dawılı waqtında −2 °F (−19 °C) ke jetken.

Báhár hám gúz máwsimleri ortasha hám jaǵımlı hawa rayı menen ótetuǵın ótpeli máwsimler. Jarqın jabayı gúller (mısalı, kók qalpaqsha, hind boyawshı gúli hám basqa da ósimlikler) báhárde gúllep, pútkil Texas boylap tas jollardıń boylarına egiledi. Báhárgi hawa rayı aytarlıqtay ózgermeli bolıwı múmkin, biraq temperaturalardıń ózi jumsaq boladı. Báhárdiń aqırı menen jazdıń bası jáne de eń ıǵallı máwsim bolıp, ıǵallılıq dárejesi kóbinese 75% ten asıp ketedi. Dallastaǵı hawa rayı sentyabrdıń aqırınan dekabrdıń basına shekem hám kóplegen qıs kúnleri de jaǵımlı boladı. Gúz máwsimi kóbinese kóbirek dawıllar hám tornado qáwiplerin alıp keledi, biraq olar ádette báhárge salıstırǵanda az hám jeńilirek boladı.

Dallas qalasınıń orayında kún batıwı

Arqadan qublaǵa qaray jıljıytuǵın suwıq frontlar hár báhárde Meksika qoltıǵınan keletuǵın jıllı, ıǵallı hawa menen soqlıǵısıp, gúldirmama menen qosılǵan kúshli nóserli jawınlar, burshaq jawıwı hám geyde tornadolar menen birge kúshli gúrkirewli borannan payda boladı. Waqıt ótiwi menen tornadolar qala ushın eń áhmiyetli tábiyiy qáwip bolǵan bolsa kerek, sebebi ol Tornado sızıǵınıń orayına jaqın jaylasqan.

Dallasta hár qısta bir neshe ret qubladan keletuǵın jıllı hám ıǵallı hawa suwıq, qurǵaq hawanı basıp ótip, muzlı jawın yamasa muz payda bolıwına alıp keledi hám jollar menen tas jollar tayǵaq bolıp qalsa, qalada tosıqlar payda boladı. Temperatura hár qıs ayında keminde tórt kún 70 °F (21 °C) ke jetedi. Dallasta jılına ortasha 26 tún ayaz boladı,[42] al 1999-2000 jıllardaǵı qısta eń az ayaz bolǵan túnler rekordı - 14 tún bolǵan. Usı 15 jıllıq dáwir ishinde regionda temperatura tek eki ret 15 °F (-9 °C) ten tómen túsken, degen menen kópshilik jaǵdaylarda (67%) 20 °F (-7 °C) ten tómen túsedi.[42]

AQSH Awıl xojalıǵı ministrligi Dallastı Ósimliklerdiń shıdamlılıq zonası 8b ǵa jaylastırǵan.[44][45] Degen menen, ótken 15-20 jıl dawamındaǵı jumsaq qıs temperaturaları Washingtonia filifera hám Washingtonia robusta palmaları sıyaqlı suwıqqa sezgir ósimliklerdiń kóbirek ósiwine jol ashqan, olardıń derlik hámmesi 2021-jılǵı fevraldaǵı Arqa Amerikanıń qıs dawılı waqtında nabıt bolǵan. Amerika ókpe assoсiaсiyasınıń maǵlıwmatı boyınsha, Dallas AQSH qalaları arasında hawanıń pataslanıwı boyınsha 12-orındı iyeleydi, Los-Andjeles hám Xyustonnan keyin turadı. Dallas hám onıń átirapındaǵı hawanıń pataslanıwınıń kópshilik bólegi Midlotian degen kishi qaladaǵı qáwipli materiallardı jaǵıw zavodınan hám qońsılas Ellis okrugindegi сement zavodlarınan keledi.

Dallasta ortasha kúndelikli tómen temperatura 57.4 °F (14 °C), al ortasha kúndelikli joqarı temperatura 76.9 °F (25 °C) ti quraydı. Dallas jılına shama menen 39.1 dyuym (993 mm) jawın aladı. Dallastaǵı qar jawıw rekordı 2010-jıldıń 11-fevralında 11.2 dyuym (28 sm) bolǵan

Demografiya

Dallas AQSHta xalıq sanı boyınsha toǵızınshı hám Texasta Xyuston hám San-Antonio qalalarınan keyin úshinshi orında turadı.[5] Onıń metropoliten aymaǵı Texas xalqınıń tórtten bir bólegin qamtıydı hám Qubla AQSH hám Texastaǵı eń úlken metropoliten aymaq bolıp, onnan keyin Úlken Xyuston metropoliten aymaǵı turadı. 2020-jılǵı AQSH xalıq sanaǵı boyınsha Dallas qalasında 1,304,379 turǵın jasaǵan, bul 2010-jılǵı AQSH xalıq sanaǵınan 106,563 ge kóp.[46] Degen menen, AQSH Xalıq sanaǵı byurosınıń bahalawı boyınsha 2022-jıldıń 1-iyulına kelip, Dallas 2020-jılǵı xalıq sanaǵınan keyingi dáslepki jıllarda 4,835 adamnan ayırılıp, qala xalqınıń sanı 1,299,544 ke túsken.

2020-jılǵı bahalawlar boyınsha 524,498 úy xojalıǵı bar bolǵan,[47] bul 2010-jılǵı 458,057 úy xojalıǵınan kóbeygen, olardıń 137,523 inde 18 jasqa tolmaǵan balalar jasaǵan.[48] Shama menen 36.2% úy xojalıqların birge jasaytuǵın erli-zayıplılar basqarǵan, 57.2% ında hayalı ya kúyewi joq jalǵız erkek yamasa hayal basshılıq etken, al 35.6% ı úy iyesi jalǵız jasaytuǵın shańaraqlıq emes úy xojalıqları sıpatında klassifikaсiyalanǵan.[47] 2010-jılı barlıq úy xojalıqlarınıń 33.7% ında 18 jastan kishi bir yamasa bir neshe adam, al 17.6% ında 65 yamasa onnan úlken jastaǵı bir yamasa bir neshe adam bolǵan. 2020-jılı ortasha úy xojalıǵı kólemi 2.52 ni, al ortasha shańaraq kólemi 3.41 di quraǵan.[48] 2018-jılı úy iyeleriniń jasap atırǵan turaq jay kórsetkishi 40.2% ti, al ijaraǵa alıp jasap atırǵanlar kórsetkishi 59.8% ti quraǵan.[49] 2010-jılǵı xalıq sanaǵında qala xalqınıń jas boyınsha bólistiriliwi 18 jastan kishi 26.5% ti hám 65 hám onnan úlken jastaǵılar 8.8% ti kórsetken. Ortasha jas 31.8 jastı quraǵan. 2010-jılı xalıqtıń 50.0% i erkekler hám 50.0% i hayallar bolǵan.[50] 2020-jılı ortasha jas 32.9 jas bolǵan; hár 100 hayalǵa 98.4 erkek tuwrı kelgen.[51]

2020-jılǵı Amerika Jámiyetlik Sorawnaması boyınsha, qaladaǵı úy xojalıǵınıń ortasha tabısı $54,747 bolǵan; shańaraqlardıń ortasha úy xojalıǵı tabısı $60,895; erli-zayıplı shańaraqlar $81,761; hám shańaraq emesler $45,658 bolǵan.[52] 2003-2007 jıllardaǵı sorawnamada, tolıq jumıs kúni isleytuǵın erkeklerdiń ortasha tabısı $32,265 bolsa, tolıq jumıs kúni isleytuǵın hayallardıń ortasha tabısı $32,402 bolǵan. Qala boyınsha jan basına tabıs $25,904 ti quraǵan. Shańaraqlardıń shama menen 18.7% i hám ulıwma xalıqtıń 21.7% i jarlılıq shegarasınan tómen jasaǵan, sonıń ishinde 18 jastan kishilerdiń 33.6% i hám 65 yaki onnan úlken jastaǵılardıń 13.4% i bolǵan. 2007-jılǵı sorawnama boyınsha, úydiń ortasha bahası $129,600 bolǵan;[53] 2020-jılǵa kelip, úydiń ortasha bahası $252,300 ge jetken, úy iyeleri jasap atırǵan birliklerdiń 54.4% ı $50,000 nan $299,999 ǵa shekemgi bahada bolǵan.[54]

2022-jılǵı “Point-In-Time Homeless Count” izertlewshisi Dallasta 4,410 úysiz adam bar ekenin anıqladı.[55][56] Metro Dallas Úysizler Alyansınıń Ǵamqorlıq Kontinyumı 2022-jılǵı Úysizler Sanaǵı hám Soraw Ǵárezsiz Analizine sáykes, "úysizlikti bastan keshirip atırǵanlardıń shama menen 3 ten 1-i (31%) kóshelerde yamasa adam jasawına arnalmaǵan basqa jerlerde tabıldı."[56]

Dallastı qorshaǵan aymaq shıbınlar ushın qolaylı ortalıq bolıp, adamlar ushın zıyankeslik mashqalasın payda etedi. Dallas hám onıń átirapı Batıs Nil virusı sıyaqlı shıbınlar arqalı tarqalatuǵın keselliklerdi qadaǵalaw ushın úziliksiz dárileniw isleri alıp barıladı.[57]

Rasa hám etnikalıq quram

Dallastıń xalqı tariyxıy jaqtan tiykarınan aq násilli bolǵan (1930-jılı aq násilli ispan emes xalıq 82.8% ti quraǵan),[58] biraq XX ásir dawamında immigraсiya hám aq násillilerdiń kóship ketiwi sebepli onıń xalqınıń quramı ádewir ózgergen. Sol waqıttan baslap, ispan emes aq násilli xalıqtıń úlesi qalanıń ulıwma xalqınıń úshten birinen de azayıp ketken.[59] 2010-jılǵı AQSH xalıq sanaǵına sáykes, xalıqtıń 50.7% ın aq násilliler (28.8% ı ispan emes aq násilliler), 24.8% ın qara násilliler yamasa afrika-amerikalılar, 0.7% ın amerika indeecleri hám Alyaska jergilikli xalqı, 2.9% ın aziyalılar hám 2.6% ın eki yamasa onnan kóp rasaǵa tiyisli adamlar quraǵan; ulıwma xalıqtıń 42.4% ı ispan yamasa latın amerikalı shıǵısına iye bolǵan (olar hár qıylı rasaǵa tiyisli bolıwı múmkin).[60]

AQSH Xalıq sanaǵı byurosınıń 2019-jılǵı bahalawları boyınsha, 29.1% ispan emes aq násilliler, 24.3% qara hám afrika-amerikalılar, 0.3% amerika indeecleri yamasa Alyaska jergilikli xalqı, 3.7% aziyalılar hám 1.4% eki yamasa onnan kóp rasaǵa tiyisli adamlar bolǵan.[61] 2019-jılǵı sanaq bahalawlarına kóre, gavaylılar hám basqa Tınıq okean atawlarınıń turǵınları ulıwma 312 adamdı quraǵan, bul 2017-jıldaǵı 606 adamnan tómenlegen.[62] 2019-jılı hár qanday rasadaǵı ispan yamasa latın amerikalılar bahalanǵan xalıqtıń 41.2% ın quraǵan. 2019-jılı ispan yamasa latın amerikalı xalıq arasında Dallastıń 34.6% ın meksikalılar, 0.4% ın puerto-rikalılar, 0.2% ın kubalılar hám 6.0% ın basqa ispan yamasa latın amerikalılar quraǵan. 2017-jılǵı Amerika Jámiyetlik Sorawnamasınıń bahalawları boyınsha demografiyalıq quramnıń 35.5% ın meksikalılar, 0.6% ın puerto-rikalılar, 0.4% ın kubalılar hám 5.4% ın basqa ispan yamasa latın amerikalılar quraǵan.[63] 2020-jılǵa kelip, hár qanday rasadaǵı ispan yamasa latın amerikalılar qala xalqınıń eń úlken etnikalıq toparı bolıp qalıwın dawam etti,[64] bul pútkil el boyınsha demografiyalıq tendenсiyalardı kórsetti.[65][66][67]

Dallas aymaǵı meksikalı amerikalılar hám basqa ispan hám latın amerikalı immigrantlar ushın tiykarǵı jasaw ornı bolıp tabıladı. Qalanıń qubla-batıs bólegi, ásirese Ouk Kliff tiykarınan ispan hám latın amerikalı turǵınlar tárepinen mákanlanǵan.[68][69] Qalanıń qubla-shıǵıs bólegi Plezant Grouv tiykarınan afrika-amerikalı hám ispan yamasa latın amerikalı turǵınlar tárepinen mákanlanǵan, al qalanıń qubla bólegi kóbinese qara násilliler tárepinen mákanlanǵan.[70][71] Qalanıń batıs hám shıǵıs tárepleri tiykarınan ispan yamasa latın amerikalı turǵınlar; Garlandta da úlken ispan tilinde sóylesiwshi xalıq bar. Arqa Dallasta kóbinese aq, qara hám ásirese ispan yamasa latın amerikalı turǵınlardıń kóp sanlı anklavları bar.

Dallas aymaǵı sonday-aq tiykarınan kúshli hám hár qıylı ekonomikası sebepli qara hám afrika-amerikalılar ushın tiykarǵı jasaw ornı bolıp tabıladı.[72][73] 2010-jıl menen 2020-jıl aralıǵında Dallas aymaǵı Atlanta aymaǵınan keyin hám Xyuston aymaǵınan sál joqarı turıp, jańa qara hám afrika-amerikalı turǵınlardıń sanı boyınsha ekinshi orındı iyeledi.[74] Afrika-amerikalılardıń aytarlıqtay aǵımınıń birazi Jańa Ullı Kóshiwge baylanıslı.[75] Afrika Múyizinen, Efiopiya, Eritreya hám Somaliden kelgen immigrantlardıń aytarlıqtay sanı bar.[76]

Dallas-Fort-Uort metropoleksinde (2012-jıl 6-noyabr jaǵdayına qaraǵanda) shama menen 70,000 orıs tilinde sóylesiwshi bar bolıp, olardıń kópshiligi burınǵı Keńes Awqamınan kelgen immigrantlar.[77] Bul xalıq quramına orıslar, orıs evreyleri, ukrainler, belaruslar, moldavanlar, ózbekler, qırǵızlar hám basqalar kiredi. Dallastaǵı orıs tilinde sóylesiwshi xalıqtıń sanı "amerikalı kúyewler-orıs hayalları" sektorında ósiwin dawam etpekte. Orıs tilli DFW óziniń "The Dallas Telegraph" gazetasına iye.[78][79]

Sonıń menen bir qatarda, Dallas hám onıń shetki aymaqları úlken sandaǵı aziyalı amerikalılardıń, sonıń ishinde hindistanlı, vetnamlı, qıtaylı, koreyalı, filippinli, yaponlı hám basqa shıǵısı bar adamlardıń mákanı bolıp tabıladı.[80][81] AQSHtaǵı úlken qalalar arasında Dallastıń arqa shetki aymaǵı bolǵan Plano 2016-jılǵa kelip qıtaylı amerikalılar sanı boyınsha 6-orındı iyeledi. Ásirese Plano-Richardson aymaǵında 2012-jılı shama menen 30,000 iranlı amerikalı bar edi.[82] Kóplegen immigrant toparları bolǵanlıqtan, lingvistikalıq landshaftta kóp tilli belgiler jiyi ushırasadı. AQSH Azamatlar dizimi byurosınıń 2013-jıldıń dekabrinde járiyalanǵan maǵlıwmatlarına qaraǵanda, Dallas okrugi turǵınlarınıń 23 procenti, al Tarrant okrugi turǵınlarınıń 16 procenti sırtta tuwılǵan. 2018-jılǵı puqaralar dizimi bahalawları Dallas qalasınıń sırtta tuwılǵan xalqınıń 25.4 procenti naturalizaciyalanǵan puqaralar hám 74.6 procenti puqara emeslerden ibarat ekenligin anıqladı.[83]

Ekonomika

Comerica Bank imaratı
Galleria Dallas

Dáslebinde Dallas ózin qollap-quwatlaw ushın diyxanshılıqqa, qońsı Fort-Uorttıń mal bazarlarına hám Amerika jergilikli xalıqlarınıń sawda jollarındaǵı qolaylı jaylasıwına súyendi. Dallastıń ósiwindegi tiykarǵı faktor 1873-jılı qala arqalı bir neshe temir jol baǵdarlarınıń qurılıwı boldı. Dallas ósip, texnologiya rawajlanǵan sayın, paxta onıń ekonomikalıq tiykarı boldı hám 1900-jılǵa kelip Dallas dúnyadaǵı eń iri ishki paxta bazarına aylandı, paxta tazalaw mashinaların islep shıǵarıwda jetekshi boldı.

1900-jıllardıń basına kelip Dallas AQSHtıń pútkil qubla bólegindegi ekonomikalıq xızmettiń orayına aylandı hám 1914-jılı On birinshi Federal Rezerv okruginiń orayı etip saylandı. 1925-jılǵa kelip Texas mámlekettiń paxta zúráátiniń yarımınan kóbiregin islep shıǵardı, bunda Texas paxtasınıń 31 proсenti Dallastan 100 milya (160 km) radiusta óndirildi. 1930-jıllarda Dallastan shıǵısta, Kilgor qasında neft tabıldı. Dallastıń bul ashılıwǵa jaqın jaylasıwı onı dárhal mámlekettiń neft bazarınıń orayına aylandırdı. Keyingi jılları Permian basseyninde, Panxendlde, Meksika qoltıǵı jaǵalawında hám Oklaxomada neft kánleriniń ashılıwı Dallastıń bazardaǵı oraylıq ornın jáne de bekkemledi.[84]

Ekinshi dúnya júzlik urıstıń tamamlanıwı Dallastı Collins Radio Corporation sıyaqlı kompaniyalar arqalı baylanıs, injeneriya hám óndiris talantı orayına aylandırdı. On jıllardan keyin de, telekommunikaсiya hám informaсiya revolyuсiyaları jergilikli ekonomikanıń úlken bólegin háreketke keltiriwdi dawam etpekte. Qala geyde aymaqtaǵı telekommunikaсiya kompaniyalarınıń joqarı toplanıwı sebepli "Kremniy dalasınıń" júregi dep ataladı, bunıń epiсentri Dallastıń arqa shetki rayonı Richardsondaǵı Telekom dálizi boylap jaylasqan. Telekom dálizinde 5,700 den aslam kompaniya jaylasqan, olardıń arasında Texas Instruments (bas keńsesi Dallasta), Nortel Networks, Alcatel Lucent, AT&T, Ericsson, Fujitsu, Nokia, Rockwell Collins, Cisco Systems, T-Mobile, Verizon Communications hám CompUSA (házirgi waqıtta bas keńsesi Mayami, Florida shtatında) bar. Iri óndiriwshi Texas Instruments Dallastaǵı bas keńsesi hám chip zavodlarında 10,400 adamdı jumıs penen támiyinleydi.

1980-jıllarda Dallas shın mánisinde jıljımaytuǵın múlk bazarınıń qaynaǵan orayına aylandı, ósip atırǵan qala xalqı jańa turaq jaylar hám keńse orınlarına bolǵan talaptı arttırdı. Oraylıq Dallastıń eń úlken imaratlarınıń bir neshewi usı gúlleniw dáwiriniń jemisi boldı, biraq shekten tıs spekulyaсiya, saqlaw hám qarız krizisi hám neft bumınıń tamamlanıwı 1980-jıllardaǵı qurılıs bumın Dallas ushın da, onıń qos qalası Xyuston ushın da tamamladı. 1980-jıllardıń aqırı menen 2000-jıllardıń bası arasında oraylıq Dallas áste ósiw dáwirin basınan keshirdi. Degen menen, 2000-jıllardıń basınan baslap Dallastıń oraylıq bólegi turaqlı hám áhmiyetli ósiwdi bastan keshirmekte, bul proсess oraylıq Dallastaǵı eski kommerсiyalıq imaratlardı turaq jay hám miymanxana maqsetlerinde qayta paydalanıwdı, sonday-aq jańa keńse hám turaq jay imaratlarınıń qurılısın óz ishine aladı. Woodall Rodgers tez júriw jolı arqalı qurılǵan hám oraylıq Dallastıń oraylıq isbilermenlik rayonın Uptown/Victory Park penen tikkeley baylanıstırǵan Klyde Warren parkiniń ashılıwı júdá tabıslı Dallas kórkem óner rayonı menen birge sinergiyalıq tásir kórsetti, sonıń nátiyjesinde ekewi de oraylıq Dallasta áhmiyetli jańa rawajlanıwdıń katalizatorlarına aylandı.

Dallas–Fort-Uert metropoliyasındaǵı turaq jay múlk bazarı tek ǵana turaqlı bolıp qalmay, jáne bir márte gúlleniw dárejesine qaytıp keldi. Dallas hám onıń úlken metro aymaǵı kvartira qurılısı hám taza arendaǵa beriw boyınsha mámlekette jetekshi bolıp kelmekte, bunda arenda bahaları eń joqarı dárejege jetti. Burınnan bar yamasa jańadan qurılǵan jeke úylerdiń satılıwı, sonday-aq úy bahalarınıń ósiwi 2015-jıldan baslap mámlekette aldıńǵı orındı iyelep kelmekte.[85][86]

2014-jıldıń ortasınan baslap neft bahasınıń kútilmegen tómenlewi hám 2015-jıl dawamında tezlesiwi Dallas hám onıń úlken metro aymaǵına ekonomikasınıń joqarı dárejede diversifikaсiyalanǵan tábiyatı sebepli áhmiyetli tásir etpedi. Dallas hám metropoliya aymaǵı turaq jay, kvartira hám keńse ijarası, sawda orayı keńisligi, qoyma hám sanaat keńisligine bolǵan kúshli talaptı kórip atır, ulıwma jumıs orınlarınıń ósiwi júdá bekkem bolıp qalmaqta. Neftke ǵárezli qalalar hám aymaqlar tómenlewdiń áhmiyetli tásirin sezdi, biraq Dallastıń ósiwi toqtawsız dawam etti, 2015-jılı jáne de kúsheydi. Aymaqqa áhmiyetli milliy bas keńselerdiń kóship keliwi (mısalı, Toyotanıń Kaliforniyadan ketip, Dallas aymaǵında óziniń jańa Arqa Amerika bas keńsesin qurıw haqqındaǵı sheshimi) hám hár qıylı korporaсiyalardıń aymaqlıq keńseleriniń áhmiyetli keńeyiwi, sonday-aq kompaniyalardıń Oraylıq Dallasqa kóship keliwi Dallas ekonomikasınıń gúlleniwine túrtki boldı.

Dallas–Fort-Uert aymaǵı Amerika Qurama Shtatlarında ashıq sawda kompaniyalarınıń bas keńseleriniń eń úlken toplanıwlarınıń biri bolıp esaplanadı. Fortune jurnalınıń 2022-jılǵı Amerikadaǵı Fortune 500 diziminiń jıllıq dizimine qaraǵanda, Dallas qalasında 11 Fortune 500 kompaniyası bar edi.[10] Al pútkil DFW aymaǵında 23 kompaniya bar edi.[2] 2022-jılǵa kelip, Dallas–Fort-Uert Texastaǵı Fortune 500 bas keńseleriniń ekinshi eń úlken toplanıwın hám Qurama Shtatlardaǵı tórtinshi eń úlken toplanıwın kórsetedi, Xyuston (24), Chikago (35) hám Nyu-York (62) metropoliya aymaqlarınan keyin turadı.[10]

2008-jılı AT&T kompaniyası óziniń bas keńsesin Oraylıq Dallasqa kóshirdi;[87] AT&T dúnyadaǵı eń úlken telekommunikaсiya kompaniyası bolıp, 2017-jılı mámlekettegi túsim boyınsha toǵızınshı eń úlken kompaniya edi.[88] Dallasta jaylasqan basqa Fortune 500 kompaniyaları reyting tártibinde: Energy Transfer Equity, CBRE (2020-jılı óz bas keńsesin Los-Andjelesten Dallasqa kóshirgen),[89][90] Tenet Healthcare, Southwest Airlines, Texas Instruments, Jacobs Engineering, HollyFrontier, Dean Foods hám Builders FirstSource. 2016-jıldıń oktyabr ayında dúnyadaǵı eń úlken injenerlik kompaniyalarınıń biri bolǵan Jacobs Engineering Kaliforniyadaǵı Pasadenadan Oraylıq Dallasqa kóshti.[91]

Jaqın jaylasqan Irvingte altı Fortune 500 kompaniyası bar, olardıń ishinde: McKesson, eldegi eń iri farmaсevtikalıq distribyutor hám 2021-jılǵı Fortune 500 diziminde jeti nomeri menen jaylasqan,[92][93][94] Fluor (injeneriya), Kimberly-Clark, Celanese, Michaels Companies hám Vistra Energy. Planoda jáne tórt Fortune 500 kompaniyası bar, olardıń qatarında J.C. Penney, Alliance Data Systems, Yum China hám Dr. Pepper Snapple.[4] Fort-Uertte eki Fortune 500 kompaniyası bar, olardıń ishinde American Airlines, dúnyadaǵı túsim, flot kólemi, payda, tasılǵan jolawshılar hám jolawshı-miyl túsimi boyınsha eń iri aviakompaniya, hám D.R. Horton, Amerikadaǵı eń iri úy qurıwshı kompaniya.[95] Fort-Uerttiń arqasında jaylasqan Uestleyk, TX qalasında házir eki Fortune 500 kompaniyası bar: finanslıq xızmetler gigantı Charles Schwab hám qolaylı dúkan distribyutorı Core-Mark.[96][97] Bir Fortune 500 kompaniyası, GameStop, Greypvaynde jaylasqan.

NorthPark orayı

Dallasta hám onıń metro aymaǵında jaylasqan qosımsha iri kompaniyalarǵa mınalar kiredi: Comerica, ol 2007-jılı óziniń milliy bas keńsesin Detroyttan Dallas orayına kóshirgen,[98] NTT DATA Services, Regency Energy Partners, Atmos Energy, Neiman Marcus, AECOM, Think Finance, 7-Eleven, Brinker International, Primoris Services, AMS Pictures, id Software, Mary Kay Cosmetics, Chuck E. Cheese's, Zale Corporation hám Fossil, Inc. Bul kompaniyalardıń kópshiligi - hám DFW metropoleksindegi basqa kompaniyalar - Dallas aymaqlıq palatasın quraydı. Dúnyadaǵı eń iri emshek rak shólkemi bolǵan Susan G. Komen for the Cure Dallasta qurılǵan hám sol jerde jaylasqan.[99]

Kóp sanlı bizneslerden tısqarı, Dallasta Qurama Shtatlardaǵı basqa qalalarǵa salıstırǵanda jan basına shaqqanda eń kóp sawda orayları bar hám sonday-aq AQSHta ekinshi bolıp salınǵan sawda orayı - 1931-jılı ashılǵan Highland Park Village usı qalada jaylasqan.[100] Dallas Arqa Texastaǵı eki iri sawda orayınıń úyi bolıp tabıladı: Dallas Galleria hám NorthPark Center, ol Texastaǵı ekinshi eń úlken sawda orayı bolıp esaplanadı. Eki sawda orayı da joqarı dárejeli dúkanlarǵa iye hám aymaq ushın turistlerdi tartıwshı tiykarǵı orınlar bolıp tabıladı.[101][102]

Forbes jurnalınıń 2011-jılı 21-sentyabrde járiyalanǵan "Amerikanıń eń bay adamları" atlı jıllıq dizimine qaraǵanda, qalada 17 milliarder jasaydı, bul 2009-jılǵı 14 milliarderden kóbeygen. 2009-jılı (14 milliarder menen) qala dúnya júzi boyınsha milliarderleri eń kóp qalalar arasında altınshı orındı iyeledi.[103][104]

Dallas Qurama Shtatlarda biznes saparları ushın úshinshi eń kóp tańlanatuǵın qala bolıp tabıladı, al Kay Bailey Hutchison konvenсiya orayı 1,000,000 kvadrat futtan (93,000 m²) aslamıraq maydanı menen eldegi eń úlken hám bánt konvenсiya oraylarınıń biri hám dúnyadaǵı eń úlken baǵanasız kórgizbe zalı bolıp esaplanadı.[105] VisitDallas turizmdi alǵa ilgerletiw hám konvenсiyalardı tartıw ushın shártnama dúzilgen 501(c)(6) shólkemi, biraq 2019-jıldıń yanvar ayında járiyalanǵan audit bul maqsetlerge erisiwdegi nátiyjeliligine gúman tuwdırdı.

Kórkem óner hám mádeniyat

Margot hám Bill Winspear Opera úyiniń ishki kórinisi

Kórkem óner hám muzeyler

Oraylıq qalanıń arqa bólimindegi Kórkem óner rayonı bir neshe kórkem óner orınlarına iye hám Qurama Shtatlardaǵı eń úlken tutas kórkem óner rayonı bolıp tabıladı.[106] Bul rayondaǵı belgili orınlar qatarına Dallas kórkem óner muzeyi; Dallas simfoniyalıq orkestri hám Dallas samal simfoniyasınıń úyi bolǵan Morton H. Meyerson simfoniya orayı; Nasher estelik orayı; hám Trammell & Margaret Crow Aziya kórkem óneri toplamı kiredi.

Sonday-aq, Oraylıq Dallasta jaylasqan Perot tábiyat hám ilim muzeyi tábiyiy tariyx hám ilim muzeyi bolıp tabıladı. 2005-jılǵı Pritzker arxitektura sıylıǵınıń laureatı Thom Mayne hám onıń Morphosis Architects firması tárepinen joybalastırılǵan 180,000 kvadrat futlıq (17,000 m²) imarat altı qabattan ibarat hám shama menen 14 qabat biyiklikte.

AT&T Dallas Atqarıwshılıq óner orayına tiyisli orınlar qatarına Dallas kameralıq simfoniyasınıń úyi bolǵan Moody atqarıwshılıq zalı; Dallas teatr orayı hám Dallas qara terili oyın teatrınıń úyi bolǵan Dee hám Charles Wyly teatrı; hám Dallas operası hám Texas balet teatrınıń úyi bolǵan Winspear opera úyi kiredi.[107][108]

Dallas Xolokost hám adam huqıqları muzeyi

Bul aymaqtan uzaq emes arqada Southern Methodist universitetindegi Meadows muzeyi jaylasqan. 2009-jılı ol Madridtiń Prado muzeyi menen úsh jıllıq sheriklik ornattı. Prado ispan kórkem ónerine baǵdarlanǵan hám Arqa Amerikadaǵı ispan kórkem óneri toplamına iye bolıp, de Xuanes, El Greko, Fortuni, Goyya, Murilo, Pikasso, Pkensa, Ribera, Riko, Velaskes, Surbaran hám basqa da ispan suwretshileriniń shıǵarmaların óz ishine aladı.

Bul shıǵarmalar, sonday-aq Roden hám Murdıń músinleri sıyaqlı ispan emes ataqlı shıǵarmalar da, sheriklik sonshelli tabıslı bolǵanlıǵı sebepli Prado hám Meadows muzeyleri sheriklikti uzaytıwǵa kelisti.[109]

Jaratılıs izertlew institutı Dallasta kreaсionizm muzeyi bolǵan ICR Ilim hám Jer tariyxı ashılıw orayın basqaradı.[110] Burınǵı Texas mektep kitapları qoyması, Uorren komissiyasınıń esabı boyınsha, Li Xarvi Osvald 1963-jılı Prezident Djon F. Kennedige atıp óltirgen jer, 1980-jıllardan baslap okrug húkimet keńsesi imaratı sıpatında xızmet etip kelmekte, tek altınshı hám jetinshi qabatları Altınshı qabat muzeyin jaylastırǵan.

Amerika miniatyura óneri muzeyi Fair Park daǵı Mámleket zalında jaylasqan. Óner aymaǵında jáne jaqında keńeytilgen magnit mektebi bolǵan DISD niń Buker T. Vashington atındaǵı atqarıwshılıq hám kórkem óner joqarı mektebi bar.[111] Óner aymaǵına jaqın jaylasqan Qala orayı aymaǵında Dallas zamanagóy óner muzeyi jaylasqan.

American Airlines orayı

Downtown nıń dál shıǵısında jaylasqan Deep Ellum, dáslep 1920-jıllar hám 1930-jıllarda Qubladaǵı eń ataqlı djaz hám blyuz orayı sıpatında belgili boldı.[112] Blind Lemon Jefferson, Robert Johnson, Huddie "Lead Belly" Ledbetter hám Bessie Smith sıyaqlı artistler Deep Ellum daǵı Harlem hám Palace sıyaqlı dáslepki klublarda óner kórsetti. Búgingi kúnde Deep Ellum júzlegen artistlerdiń mákanına aylanǵan, olar pútkil aymaq boylap barlar, pablar hám konсert zallarınıń qasında jaylasqan loftlarda jasap, studiyalarda isleydi.

Aymaqtaǵı úlken kólemdegi kórkem óner qosılıwı qalanıń graffitige bolǵan biyǵam qatnasınan kelip shıqqan, hám kóplegen jámiyetlik orınlar, sonıń ishinde tunneller, imaratlardıń diywalları, trotuarlar hám kósheler freskalar menen qaplanǵan. Bir úlken mısal, Good-Latimer tunneli, 2006-jıldıń aqırında usı jerden jeńil relsli jol qurılısın júrgiziw ushın buzıp taslandı.[113]

Dallas kórkem óner muzeyi

Deep Ellum sıyaqlı, Downtown nıń qublasında jaylasqan Cedars elatı da studiya artistleriniń kóbeyiwin hám oyın-zawıq orınlarınıń keńeyiwin kórip atır. Aymaqtaǵı kórkem óner kórinisi 2000-jıllardıń basında Southside on Lamar dıń ashılıwı menen rawajlana basladı, bul eski Sears Roebuck and Company qoyması loftlarǵa, studiyalarǵa hám usaqlap satıw oraylarına aylandırılǵan.[114]

Házirgi waqıtta bul jerde Gilley's Dallas hám Poor David's Pub sıyaqlı oyın-zawıq orınları bar.[115] Dallas Mavericks komandasınıń iyesi hám jergilikli isbilermen Mark Cuban 2005-jıldıń sentyabr ayında Cedars stanсiyası janındaǵı Lamar kóshesinde jer satıp aldı, hám jergilikli turǵınlar onıń bul jerde oyın-zawıq kompleksin jobalastırıp atırǵanın boljap atır.[116]

Trinity dáryasınıń qublasında, Oak Cliff te jaylasqan Bishop Arts District te kóplegen studiya artistleri qayta qurılǵan qoymalarda jasaydı. Tar kósheler hám kósheler boyındaǵı imaratlardıń diywalları freskalar menen bezelgen, al átiraptaǵı kóshelerde kóplegen ózgeshe restoranlar hám dúkanlar bar.[117]

Dallas qalasınıń húkimet bólimi sıpatında Mádeniyat isleri boyınsha basqarması bar. Bul basqarma qala boyınsha altı mádeniyat orayın basqaradı, jergilikli súwretshiler hám teatrlarǵa qarjı bóledi, jámiyetlik kórkem óner joybaların baslaydı hám qalaǵa tiyisli klassikalıq radio stanсiyası WRR dı basqaradı. Los Andjeles klassındaǵı suw astı qayıǵı USS Dallas 2014-jıldıń sentyabr ayında xızmetten shıǵarılǵannan keyin Trinity dáryası janında muzey kemesine aylandırılıwı jobalastırılǵan edi, biraq bul joba keyinge qaldırıldı.[118] Ol Xyuston da úlken bólimlerge bólinip, júk mashinaları menen muzey ornına alıp kelinedi hám sol jerde qayta qurastırıladı.

Kitapxanalar

Dallas Jámiyetlik Kitapxanası

Qala Dallas Jámiyetlik Kitapxanası sisteması tárepinen xızmet kórsetiledi. Bul sistema Dallas Hayal-qızlar Klubları Federaсiyası tárepinen dúzilgen bolıp, sol waqıttaǵı prezident May Dickson Exall basshılıǵında ámelge asırılǵan. Onıń qarjı jıynaw háreketleri filantrop hám polat magnatı Andrew Carnegie den grant alıwǵa alıp keldi, bul kitapxana sistemasına 1901-jılı óziniń birinshi filialın qurıwǵa múmkinshilik berdi.[119]

TBúgingi kúnde kitapxana sisteması qala boyınsha 30 filialdı basqaradı, sonıń ishinde qalanıń Húkimet rayonında jaylasqan 8 qabatlı J. Erik Jonsson Oraylıq Kitapxanası bar.[120]

Aspazlıq

Dallas óziniń barbekyu, haqıyqıy Meksika hám Tex-Mex aspazlıǵı menen tanımalı. Dallas aspazlıq saxnasınıń ataqlı ónimleriniń qatarına 1971-jılı restorator Mariano Martinez tárepinen oylap tabılǵan muzlatılǵan margarita mashinası kiredi.[121]

Fair Park daǵı Texas Mámleketlik Yarmarkası

Ilajlar

Texas Mámleketlik Yarmarkası 1886-jıldan berli hár jılı Fair Park ta ótkerilip kelmekte hám qala ekonomikasına jılına shama menen 50 million dollar payda alıp keledi.[122] Cotton Bowl da ótkeriletuǵın,[123] Texas Universiteti (Ostin) menen Oklaxoma Universitetin qarsı qoyatuǵın futbol oyını Red River Shootout ta qalaǵa kóp sanlı qonaqlardı alıp keledi. Qala jáne de Cotton Bowl da State Fair Classic hám Heart of Dallas Bowl turnirlerin ótkeredi.

Basqa festivallar qatarına qalanıń úlken meksikalı-amerikalı xalqı tárepinen ótkeriletuǵın bir neshe Cinco de Mayo bayramları hám Lower Greenville Avenue boylap ótetuǵın Áwliye Patrik kúni paradı, Juneteenth bayramları, Taste of Dallas, Deep Ellum Kórkem óner festivalı, Dallas Grek awqatları festivalı, jıl sayınǵı Xellouin ilajı "The Wake", hám Xellouinde ótkeriletuǵın eki jıllıq waqıya, sonıń ishinde Cedar Springs Road taǵı Xellouin paradı hám Kórkem óner rayonındaǵı Oraylıq Dallas ta ótkeriletuǵın "Zombi júriwi" kiredi.

Victory Park tıń ashılıwı menen, WFAA telekanalı AT&T Plaza da jıl sayınǵı Jańa jıl keshesin ótkere basladı. Telekanal bul bayramnıń Nyu-Yorktıń Times Square daǵı bayramlarǵa uqsas bolıwın úmit etti. 2011-jılǵı Jańa jıl keshesinde 32,000 adam qatnasıp, jańa rekord ornatıldı.[124]

Bir neshe jıldan keyin "Big D NYE" bayramları toqtatılǵannan soń, qala orayında jańa jıl aqırǵı waqıyası baslandı. Bunda Reunion Tower da úlken salyut showı ótkerilip, ol KXAS hám pútkil shtat hám aymaq boyınsha basqa da telekanallarda kórsetildi. Sonıń menen birge, Dallas aymaǵındaǵı bir neshe Omni qonaqxanaları jańa jıldı qarsı alıw ushın úlken ilajlar shólkemlestiredi.

Derekler

  1. ↑ „Area Code Lookup (NPA NXX)“. Area-codes.com. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  2. ↑ „Area Code Lookup (NPA NXX)“. Area-codes.com. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  3. ↑ „Zip Code Lookup“. USPS. 4-noyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-sentyabr 2014-jıl.
  4. ↑ Bureau. „American FactFinder – Results“ (en). factfinder.census.gov. 13-fevral 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-may 2019-jıl.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Top 50 Cities in the U.S. by Population and Rank“. www.infoplease.com. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "Infoplease-2023" defined multiple times with different content
  6. ↑ „Facts“ (en). Texas Almanac (20-noyabr 2017-jıl). Qaraldı: 19-noyabr 2018-jıl.
  7. ↑ „DART Rail System Map“. dart.org. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  8. ↑ „Dallas: Economy – Major Industries and Commercial Activity, Incentive ProgramsNew and Existing Companies“ (en). City-data.com. Qaraldı: 30-iyun 2018-jıl.
  9. ↑ „Led by Exxon Mobil, 23 Dallas-Fort Worth companies score spots on 2022's Fortune 500“ (en). The Dallas Morning News (23-may 2022-jıl). Qaraldı: 10-iyun 2022-jıl.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 „Here are this year's Fortune 500 companies by region“ (en). Fortune. Qaraldı: 10-iyun 2022-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "Fortune-2022a" defined multiple times with different content
  11. ↑ „Fortune 500“ (en). Fortune. Qaraldı: 10-iyun 2022-jıl.
  12. ↑ „Dallas deemed one of the country's 5 most diverse cities by new report“ (en). CultureMap Dallas (11-aprel 2019-jıl). Qaraldı: 5-mart 2021-jıl.
  13. ↑ Cardona. „Which indigenous tribes lived in North Texas? Find out with this interactive map“. Fort Worth Star-Telegram (10-oktyabr 2022-jıl). Qaraldı: 9-fevral 2023-jıl.
  14. ↑ Keomoungkhoun. „What happened to Native American tribes that once existed in North Texas? Curious Texas investigates“. The Dallas Morning News (9-sentyabr 2020-jıl). Qaraldı: 9-fevral 2023-jıl.
  15. ↑ Murray. „Tales from the Dallas History Archives: Honoring Native American Heritage Month“. D Magazine (24-noyabr 2021-jıl). Qaraldı: 9-fevral 2023-jıl.
  16. ↑ Alvarado. „A brief history of the six flags over Texas — including the Confederate flag“ (en). Austin American-Statesman. Qaraldı: 14-avgust 2020-jıl.
  17. ↑ Bolton, Herbert E.. Athanase de Mezieres and the Louisiana-Texas Frontier 1768–1780. Cleveland: Arthur H Clark Company, 1914. 
  18. ↑ „Dallas Historical Society: Dallas History“ (22-aprel 2006-jıl). 22-aprel 2006-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-noyabr 2018-jıl.
  19. ↑ "The story of how Dallas became Dallas you probably haven't heard". https://www.dallasnews.com/opinion/commentary/2017/05/17/dallas-became-dallas. 
  20. ↑ „Dallas Historical Society: Dallas History“ (22-aprel 2006-jıl). 22-aprel 2006-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2020-jıl.
  21. ↑ "Stringer – How did Dallas get its name?" (in en). http://www.corsicanadailysun.com/news/local_news/stringer---how-did-dallas-get-its-name/article_10df5bb3-45e1-5e6d-abf4-cc5b233cab15.html. 
  22. ↑ Dallas City Hall. „Origin of the Name Dallas“. Qaraldı: 7-dekabr 2018-jıl.
  23. ↑ Kuo. „In The 1800s, French Socialists Came To Dallas And Built A Utopia That Collapsed Immediately“ (en). Keranews.org (23-oktyabr 2017-jıl). Qaraldı: 2-may 2019-jıl.
  24. ↑ „Dallas' Tallest“ (en). D Magazine (oktyabr 1996). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  25. ↑ „In Dallas, A New Generation Learns The History Of Little Mexico And Pike Park“ (en). KERA News (31-iyul 2015-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  26. ↑ „Dallas' Little Mexico is nearly gone in Uptown, but here's what remains“ (en). Dallas News (14-mart 2018-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  27. ↑ „Ford assembly plant in East Dallas“ (iyun 1998). 21-oktyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-oktyabr 2020-jıl.
  28. ↑ „CAF Webinar: The History of the North American Aviation Plant in Dallas“ (4-noyabr 2015-jıl). Qaraldı: 17-oktyabr 2020-jıl.
  29. ↑ „Report of the President's Commission on the Assassination of President Kennedy, Chapter 1: Summary and Conclusions“ (en). National Archives (15-avgust 2016-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  30. ↑ „U.S. Census Bureau QuickFacts: Dallas city, Texas“ (en-US). Census Bureau QuickFacts. Qaraldı: 19-noyabr 2018-jıl.
  31. ↑ „The Skyscraper Center: Dallas, Texas“. Skyscrapercenter.com. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  32. ↑ „Architect of Fountain Place who shaped Dallas, dies at 93“ (en). Dallas News (5-mart 2020-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  33. ↑ Knightengale. „Downtown Dallas“ (en). D Magazine Neighborhoods. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  34. ↑ „Things To Do in Dallas: Find Dallas Events & Attractions: GuideLive“. GuideLive. 10-sentyabr 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-sentyabr 2015-jıl.
  35. ↑ „Six Years Into GrowSouth, Developers Are Starting To Pay Attention To Southern Dallas“ (en). KERA News (25-may 2018-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  36. ↑ „The Great Trinity Forest-Dallas“. The Great Trinity Forest. City of Dallas Trinity River Corridor Project. 16-yanvar 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-sentyabr 2009-jıl.
  37. ↑ John N. Furlong. „History of the Dallas Floodway“ (2003). 25-mart 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-avgust 2009-jıl.
  38. ↑ „Discover The Trinity-Dallas“. Discover The Trinity. Discoverthetrinity.org. 25-sentyabr 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-sentyabr 2009-jıl.
  39. ↑ Trinity River Corridor Project Management Office. „Trinity River Corridor Project Frequently Asked Questions“. 11-oktyabr 2006-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-oktyabr 2006-jıl.
  40. ↑ Bobby Farquhar and Mark McDonald. „Lake Ray Hubbard“. Set the Hook Guide to Lone Star Lakes and Lunkers. 6-iyun 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-avgust 2009-jıl.
  41. ↑ Aasen. "Foes say North Lake development a threat to lifestyle". 
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 „NowData – NOAA Online Weather Data“. National Oceanic and Atmospheric Administration. Qaraldı: 30-noyabr 2012-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "NOAA Online" defined multiple times with different content
  43. ↑ „Dallas/Fort Worth – All-Time Maximum and Minimum Temperatures“. National Weather Service Fort Worth. Qaraldı: 5-dekabr 2011-jıl.
  44. ↑ „Texas USDA Hardiness Zone Map“. Qaraldı: 28-noyabr 2010-jıl.
  45. ↑ Jordan. „Plant Hardiness Zone Map: South-Midwest US“. Usna.usda.gov (24-yanvar 2012-jıl). 14-may 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-may 2013-jıl.
  46. ↑ „Community Facts: Dallas city, Texas“ (en-US). American Factfinder. United States Census Bureau. 14-fevral 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-iyun 2019-jıl.
  47. ↑ 47,0 47,1 „ACS 2020 Social Characteristics“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  48. ↑ 48,0 48,1 „ACS 2020 Households and Families Estimates“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  49. ↑ „ACS 2018 Housing Characteristics“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  50. ↑ „Profile of General Population and Housing Characteristics: 2010 Demographic Profile Data (DP-1): Dallas city, Texas“. United States Census Bureau. Qaraldı: 12-yanvar 2012-jıl.
  51. ↑ „ACS 2020 Age and Sex Estimates“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  52. ↑ „ACS 2020 Income Estimates“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  53. ↑ United States Census Bureau. „Dallas (city) QuickFacts from the U.S. Census Bureau“. United States Census Bureau. 18-noyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-noyabr 2013-jıl.
  54. ↑ „ACS 2020 Characteristics For Households With Mortgages“. data.census.gov. Qaraldı: 2-iyun 2022-jıl.
  55. ↑ „Dallas' mayor right to put homeless strategy under a microscope“ (27-fevral 2023-jıl). 27-fevral 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-mart 2023-jıl.
  56. ↑ 56,0 56,1 „Metro Dallas Homeless Alliance Continuum of Care 2022 Homeless Count & Survey Independent Analysis“.
  57. ↑ Wilson. „City of Dallas getting set for spraying after several positive West Nile virus samples“ (9-iyun 2023-jıl).
  58. ↑ „Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990“. U.S. Census Bureau. 12-avgust 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-dekabr 2011-jıl.
  59. ↑ „Cordell, Dennis D., Southern Methodist University (Dallas) and Garcia y Griego, Manuel, University of Texas at Arlington, "The Integration of Nigerian and Mexican immigrants in Dallas/Fort Worth, Texas", working paper, 2005“. 20-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2010-jıl.
  60. ↑ „Dallas (city) QuickFacts from the US Census Bureau“. Quickfacts.census.gov. 6-may 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-may 2013-jıl.
  61. ↑ „American Community Survey 2019 Demographic Estimates“. data.census.gov. 11-avgust 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  62. ↑ Bureau. „U.S. Census website“ (en). United States Census Bureau. Qaraldı: 28-mart 2019-jıl.
  63. ↑ „American Community Survey 2017 Demographic Estimates“. data.census.gov. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  64. ↑ „P2 Hisapnic or Latino, and Not Hispanic or Latino by Race“. U.S. Census Bureau. Qaraldı: 7-may 2022-jıl.
  65. ↑ Ura. „People of color make up 95% of Texas' population growth, and cities and suburbs are booming, 2020 census shows“ (en). The Texas Tribune (12-avgust 2021-jıl). Qaraldı: 2-iyun 2022-jıl.
  66. ↑ Passel. „U.S. Hispanic population continued its geographic spread in the 2010s“ (en-US). Pew Research Center. Qaraldı: 2-iyun 2022-jıl.
  67. ↑ Frey. „The nation is diversifying even faster than predicted, according to new census data“ (en-US). Brookings (1-iyul 2020-jıl). Qaraldı: 2-iyun 2022-jıl.
  68. ↑ Schutze. „Mexicans Saved Oak Cliff While They Saved American Cities. Bikos Came Later.“. Dallas Observer (17-mart 2015-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  69. ↑ „How Latino immigrants saved Oak Cliff: new book explores immigrants' contributions to Dallas“ (en). Dallas News (5-dekabr 2019-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  70. ↑ Perez. „Dallas neighborhood established by freed slaves fights to keep its history alive“ (en). The Texas Tribune (8-yanvar 2020-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  71. ↑ „South Dallas“ (en-US). BlacksInDallas.com. Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  72. ↑ „Why Young Black Professionals Are Wary of Dallas“ (18-aprel 2012-jıl).
  73. ↑ „Census Estimates Indicate Blacks in U.S. Moving South for Better Jobs“.
  74. ↑ H. Frey. „A 'New Great Migration' is bringing Black Americans back to the South“. brookings.edu (12-sentyabr 2022-jıl).
  75. ↑ „The New Black South“ (en). Governing.com (avgust 2017). 29-iyul 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-iyun 2020-jıl.
  76. ↑ Reiss. „How Dallas Got So Many Ethiopian Restaurants“ (en-US). D Magazine (25-may 2011-jıl). Qaraldı: 2-iyun 2022-jıl.
  77. ↑ "70,000 Russian-speakers in Dallas, According to Mayor of Dallas". April 18, 2017. http://www.dallastelegraph.com/70000-russian-speakers-dallas-accordding-mayor-dallas/. 
  78. ↑ „About ⋆ Russian Dallas - Русский Даллас“ (en-US). Russian Dallas - Русский Даллас (17-oktyabr 2012-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  79. ↑ „Dallas couple tell what it's like being Russian in America“ (en-US). CW33 Dallas / Ft. Worth (1-aprel 2018-jıl). Qaraldı: 16-sentyabr 2020-jıl.
  80. ↑ „Dallas Population and Demographics“. areaconnect.com. Qaraldı: 21-noyabr 2016-jıl.
  81. ↑ Schnyder. „Asian-American Growth Steady in North Texas“. nbcdfw.com (17-may 2014-jıl). Qaraldı: 21-noyabr 2016-jıl.
  82. ↑ „IRANIAN COMMUNITY IN NORTH TEXAS“. S3.amazonaws.com. Qaraldı: 19-oktyabr 2020-jıl.
  83. ↑ „ACS 2018 Foreign-Born Statistics“. data.census.gov. Qaraldı: 16-fevral 2020-jıl.
  84. ↑ Payne, Darwin „Chapter VII: The Emergence of "Big D"“,. Dallas, an illustrated history. Woodland Hills, California: Windsor Publications, 1982 — 189–221 bet. ISBN 0-89781-034-1. 
  85. ↑ "DFW Apartment Boom Hits Region". Dallas Business Journal. http://www.bizjournals.com/dallas/news/2015/07/01/dfw-apartment-boom-hits-region-with-all-time.html. 
  86. ↑ "Dallas Area Home Price Growth Dwarfs National Gains". The Dallas Morning News. https://www.dallasnews.com/business/residential-real-estate/20150630-dallas-area-home-price-growth-dwarfs-national-gains.ece. 
  87. ↑ "AT&T Making a Move". The New York Times. June 30, 2008. https://www.nytimes.com/2008/06/30/technology/30phone.html. 
  88. ↑ Gara. „The World's Largest Telecom Companies: AT&T And Verizon Top China Mobile“. Forbes (24-may 2017-jıl). Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  89. ↑ Salchert. „CBRE relocating headquarters to Dallas from Los Angeles, sources say“. Dallas Business Journal (28-oktyabr 2020-jıl). 28-oktyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  90. ↑ Vincent. „Real estate brokerage CBRE moves headquarters from Los Angeles to Dallas“ (en-US). Yahoo Finance (29-oktyabr 2020-jıl). Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  91. ↑ „Global engineering firm to relocate headquarters from California to Dallas“. Bizjournals.com. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  92. ↑ „Largest Pharmaceutical Company in U.S. Moving its HQ from California to DFW“ (en-US). D Magazine (1-dekabr 2018-jıl). Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  93. ↑ „Fortune 500 company to move headquarters from California to DFW“. www.bizjournals.com. Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  94. ↑ „Fortune 500“ (en). Fortune. Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  95. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Fortune 500
  96. ↑ „Charles Schwab's move to DFW shakes up leaderboard in region already undergoing changes“ (en-US). wfaa.com (29-noyabr 2019-jıl). Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  97. ↑ „Fortune 500 Company Relocating From California to DFW“ (en-US). D Magazine (6-sentyabr 2018-jıl). Qaraldı: 12-fevral 2022-jıl.
  98. ↑ „Comerica Inc. to relocate headquarters from Detroit to Dallas“. toledoblade.com. Qaraldı: 6-mart 2007-jıl.
  99. ↑ „Ambassador Nancy G. Brinker, Founder of the World's Largest (March 27, 2007)“. Jerusalem.usconsulate.gov (27-mart 2007-jıl). 17-avgust 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-may 2010-jıl.
  100. ↑ „Shopping“. VisitDallas. 4-aprel 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-iyun 2021-jıl.
  101. ↑ „NorthPark Center History – Luxury Shopping in Dallas“. Northparkcenter.com. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  102. ↑ „Shopping“. Galleriadallas.com. 22-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  103. ↑ „The Richest People in America, September 21, 2011“. Forbes Magazine. Qaraldı: 26-oktyabr 2011-jıl.
  104. ↑ „Top World Cities for Billionaires, April 22, 2009“. Overseas Property Mall, Guide to International Real Estate Investment. 26-aprel 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-oktyabr 2011-jıl.
  105. ↑ „Meeting Professionals – Why Dallas?“. Dallascvb.com. 13-aprel 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2010-jıl.
  106. ↑ Granberry, Michael (January 8, 2013). "ArtPlace names the Dallas Arts District one of the nation's top 12 ArtPlaces". The Dallas Morning News. https://www.dallasnews.com/arts/arts/2013/01/08/artplace-names-the-dallas-arts-district-one-of-the-nations-top-12-artplaces. 
  107. ↑ „The Winspear Opera House“. 15-dekabr 2005-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  108. ↑ „Building the Center“. Dallas Center for the Performing Arts. 15-mart 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  109. ↑ Úlgi:Cite press release
  110. ↑ Panicker. „Inside the Dallas museum where faith meets science“. WFAA (18-aprel 2019-jıl). Qaraldı: 21-yanvar 2021-jıl.
  111. ↑ „Artsmagnet.org“. Artsmagnet.org. Qaraldı: 11-may 2013-jıl.
  112. ↑ Payne, Darwin „Chapter VI: The Spirit of Enterprise“,. Dallas, an illustrated history. Woodland Hills, California: Windsor Publications, 1982 — 157–185 bet. ISBN 0-89781-034-1. 
  113. ↑ Hobson Real Estate Group. „Thinking of Relocating to Dallas“. Hobson Real Estate Group. 21-yanvar 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-iyun 2012-jıl.
  114. ↑ „Southside on Lamar Apartments Located in Downtown Dallas“. South Side On Lamar.
  115. ↑ „The Legend Returns: Gilley's Brings New Life to Downtown Dallas“. Gilley's Dallas (11-sentyabr 2003-jıl). 3-aprel 2005-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-oktyabr 2006-jıl.
  116. ↑ "Mark Cuban snaps up tracks near downtown". https://www.dallasnews.com/sharedcontent/dws/classifieds/news/homecenter/realestate/stories/DN-cuban_01bus.ART.State.Edition2.13bfde7f.html. 
  117. ↑ „Bishop Arts District“. Bishop Arts District. Qaraldı: 11-may 2013-jıl.
  118. ↑ Macon. „Could the Nuclear Submarine USS Dallas Finally Come to Dallas?“. Could the Nuclear Submarine USS Dallas Finally Come to Dallas? – D Magazine. A Magazine (8-dekabr 2017-jıl). Qaraldı: 15-oktyabr 2018-jıl.
  119. ↑ „Library History“. Dallas Public Library. Qaraldı: 29-fevral 2024-jıl.
  120. ↑ „Hours“. Dallas Public Library. Qaraldı: 29-fevral 2024-jıl.
  121. ↑ Nelson, Colleen McCain (October 9, 2005). "One Man's Invention, Forever Frozen In Time – Dallas: Margarita Machine Takes Its Rightful Place In History". The Dallas Morning News. https://www.dallasnews.com/s/dws/news/city/lakewood/stories/DN-margarita_09met.ART.West.Edition2.4242abd.html. 
  122. ↑ Steve. „Big Tex's economic impact? Try $50 million, says new study on the State Fair“. The Dallas Morning News (19-aprel 2016-jıl). Qaraldı: 19-aprel 2016-jıl.
  123. ↑ „Red River Showdown: The history behind the Texas-Oklahoma rivalry“ (en-US). kvue.com (8-oktyabr 2019-jıl). Qaraldı: 29-iyun 2020-jıl.
  124. ↑ „What happened to Big D NYE? Curious Texas investigates“ (en). Dallas News (30-dekabr 2019-jıl). Qaraldı: 29-iyun 2020-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Dallas&oldid=95988» saytınan alınǵan