Kontentke ótiw

Húsniddin Hamidov

Wikipedia, erkin enciklopediya
Húsniddin Hamidov
Tuwılǵan sánesi5-yanvar 1935-jılı(1935-01-05)
Tuwılǵan jeriShımbay rayonı Shoqarıq awılı
Qaytıs bolǵan sánesi3-noyabr 2019-jılı(2019-11-03) (84 jasta)
Qaytıs bolǵan jeriNókis
MilletiQaraqalpaq
Ilimiy dárejesiFilologiya ilimleriniń doktorı (1990)
Ilimiy ataǵıProfessor, akademik (2008)
Belgili tezis(ler)i«XVIII-XX ásirlerdegi yuridikalıq dokumentlerdiń tili hám onıń házirgi qaraqalpaq tiline qatnası» (1967)
«Jazba estelikler boyınsha XIX–XX ásirdiń basındaǵı qaraqalpaq tili» (1990)
Sıylıqları«Qaraqalpaqstan respublikasına miyneti sińgen ilim ǵayratkeri» (1993)

Húsniddin Hamidovjazıwshı, ádebiyatshı, tilshi alım.

1935-jılı 5-yanvarda Shımbay rayonınıń Shoqarıq awılında tuwıldı. 1955-jılı Qaraqalpaq mámleketlik muǵallimler institutınıń rus tili hám ádebiyatı fakultetin pitkerdi. 1955-59-jılları Shımbay rayonınıń mekteplerinde rus tili hám ádebiyatınan sabaq berdi. 1960-67-jılları ÓzIA QF N. Dáwqaraev atındaǵı TTÁI qaraqalpaq tili tariyxı hám dialektologiyası sektorında dáslep kishi, sońınan úlken ilimiy xızmetker bolıp isledi. 1963-jıl QMPI tariyx-filologoiya fakultetiniń rus tili hám ádebiyatı bólimin sırttan oqıp pitkerdi. 1967-71-jılları instituttıń Shıǵıs qoljazbaları sektorında úlken ilimiy xızmetker bolıp isledi, al 1971-83-jılları sol bólimniń baslıǵı, 1983-86-jılları revolyuciyaǵa deyingi qaraqalpaq ádebiyatı hám Shıǵıs qoljazbaları bólimniń baslıǵı, 1986-89-jılı sol bólimniń úlken ilimiy xızmetkeri bolıp isledi. 1989-jıldan baslap qaraqalpaq tili tariyxı, dialektologiyası hám qoljazbalar bóliminiń baslıǵı bolıp isledi.

2008-jıldan keyingi jıllarda QMUda «Túrkiy filologiyası» kafedrasınıń professorı bolıp jaslarǵa ustazlıq etti[1].

1995-jılı «Vatan taraqqiyoti» partiyasınan Oliy Majlistiń birinshi shaqırıq deputatı bolǵan[2].

H. Hámidov 1993-jıldan Jazıwshılar awqamınıń aǵzası.

1993-jılı «Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen ilim ǵayratkeri» húrmetli ataǵı berildi.

2019-jılı 3-noyabrde Nókiste qaytıs boldı.

Dóretiwshiligi

[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

1967-jılı Túrkmenstan IA Maqtımqulı atındaǵı Til hám ádebiyat institutında «XVIII-XX ásirlerdegi yuridikalıq dokumentlerdiń tili hám onıń házirgi qaraqalpaq tiline qatnası» degen temada kandidadtlıq dissertaciyasın, 1990- jılı ÓzIA Til hám ádebiyat institutında «Jazba estelikler boyınsha XIX–XX ásirdiń basındaǵı qaraqalpaq tili» degen temada doktorlıq dissertaciyasın jaqladı.

1994-jılı ÓzIA xabarshı aǵzası bolıp saylandı. Ilimpaz qaraqalpaq tiliniń tariyxı boyınsha kóplegen ilimiy miynetlerdiń avtorı. Shıǵıs qoljazbaların jıynaw, olarǵa kommentariyler jazıp baspaǵa tayarlaw isleri menen de shuǵıllandı.

Ádebiy dóretiwshiligi

[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

H. Hámidovtıń jazıwshı retinde «Ómir ıshqı» (1980), «Ilham» (1986), atlı qosıqlar toplamları, «Estelik» (1981) degen gúrriń, povestler kitabi hám «Ushqın» (1993), «Óz úyim» romanları járiyalandı. 2007-jılı «Ómir mánzilleri» qosıqlar, gúrrińler, povestler toplamı basılıp shıqtı. Ol parsı tilinen Saadiydiń «Gúlistan» kitabınan qaraqalpaq tiline úzindiler awdardı.

  • «Yazik yuridicheskix dokumentov XVII-XIX-XX vv. i ego otnoshenie k sovremennomu karakalpakskomu literaturnomu yaziku» (1967),
  • «Karakalpakskiy yazık XIX-nachala XX vv. po dannım pismennıx pamyatnikov» (Fonetika, morfologiya, slovoobrazovannie N., 1990),
  • «Qaraqalpaq tili tariyxınıń ocherkleri» (1974),
  • «Eski qaraqalpaq tiliniń jazba estelikleri» (1985),
  • «Karakalpakskiy yazık XIX-nachala XX v.v. po dannım pismennıx pamyatnikov» (Tashkent 1986),
  • «Rukopesnoe nasledie Berdaxa» (1995).