Wikipedia:Maqalalardıń atalıwı
 | Bul bet Qaraqalpaqsha Wikipedia qaǵıydalarınıń bir bólegi bolıp esaplanadı. Barlıq paydalanıwshılar usı qaǵıydalarǵa boysınıp háreket etiwi tiyis. Bul betti ózgertiwden aldın basqa paydalanıwshılar menen oylasıw usınıs etiledi. |
 | Qısqasha: Maqala ataması qısqa, anıq, tanımalı, tábiyiy hám ilajı barınsha basqa sol sıyaqlı atamalarǵa uyqas kóriniste bolıwı kerek |
Qaraqalpaqsha Wikipediada maqalalarǵa at beriwde ılajı bolǵanınsha qaraqalpaq tilindegi belgili ilimiy, publicistikalıq dereklerge tiykarlanıw kerek. Eger maqalanıń teması retinde qollanıwǵa bir neshe atama durıs kelse, variantlar paydalanıwshılar arasında talqılanıp, kelisim nátiyjesinde maqalaǵa at saylanadı.
Maqala ataması tómendegi talaplarǵa juwap beriwi tiyis:
- Tanımalılıq: maqala atamasın oqıǵan ápiwayı paydalanıwshı (maqala tiyisli tarawdıń qániygesi emes) onıń predmetin túsiniwi kerek.
- Tábiyiylik: paydalanıwshılar izlewi hám redaktorlawshılar basqa maqalalarda silteme beriwde paydalanıwı múmkin bolǵan eń ápiwayı, tábiyiy atamanı saylaw zárúr.
- Anıqlıq: ilajı barınsha tek bir mánisti ańlatatuǵın, óz predmetin basqalardan ayqın ajıratıp beriwshi atamanı tańlaw tiyis.
- Qısqalıq: temanı túsiniw ushın jetkilikli bolǵan eń qısqa maqala atın qollanıw lazım.
- Uyqaslıq: múmkin bolsa basqa maqalalar atamaları menen uyqas keletuǵın atamanı paydalanıw kerek.
Wikipedia qatnasıwshıları ulıwma qaǵıydalardan tısqarı arnawlı qaǵıydalardı da jaratıwı múmkin. Arnawlı qaǵıydalar kelisimge erisilgen jaǵdayda ǵana qabıl etiledi hám ol usı bette jaylastırıladı.
Arnawlı qaǵıydalar[derekti jańalaw]
Wikipedia maqalalarına at beriwde tómendegilerge dıqqat awdarıw tiyis:
- Tek ǵana birinshi sózdi bas hárip penen jazıw: Maqala atı eki yamasa odan kóp sózden quralsa, tek birinshi sózdi bas hárip menen jazıw kerek (mısalı: „Konfuciy filosofiyası“, „Konfuciy Filosofiyası“ emes). Qaǵıydadan tısqarı: menshikli atlıqlar (mısalı: Lionel Messi).
- Kelbetliklerdiń atlıqlarǵa baǵdarlanıwı: Maqala atı tek atlıq bolıwı kerek. Kelbetlik shaqabındaǵı sózler olardıń atlıq kórinisine baǵdarlanıwı tiyis (mısalı, socialistlik sózi socializm betine).
- Geografiyalıq jer-orın atamaların ilajı barınsha qaraqalpaqshada jazıw kerek. Egerde qandayda bir jer-orın ataması qaraqalpaqsha ádebiyatlarda qollanılmaǵan bolsa yamasa anıq bir qaraqalpaqsha kórinisi bolmasa hámde jer-orın atamasınıń negizgi túp atı latın jazıwın qollanatuǵın tilde bolsa, sol negizgi túp attı maqalaǵa at qılıp qoyıw kerek (mısalı: Barselona, biraq Kızılkışlacık).
Adam atları[derekti jańalaw]
Tiykarǵı maqala: Wikipedia:Maqalalardıń atalıwı (adam atları)
Adam atlarına baylanıslı maqalalarǵa at beriwde tómendegi qaǵıydalarǵa súyeniw zárúr:
- Adam atları transliteraciya qılınıwı kerek bolsa, fonetikalıq qaǵıydalar hám/yamasa ámeldegi úrdislerge súyenip latın jazıwına ótkeriledi.
- Latın jazıwındaǵı adam atları latın jazıwına transliteraciya qılınbaydı (mısalı, portugaliyalı ataqlı futbolshı Ronaldu haqqındaǵı maqala Cristiano Ronaldo dep jaratıladı, [[Krishtianu Ronaldu]] dep emes). Usı qaǵıydaǵa muwapıq jaratılǵan maqalalarda birinshi bolıp adam atı negizgi tilde jazılǵannan keyin qawsırma ishine onıń qaraqalpaqsha aytılıwın jazıw kerek. Sońınan transliteraciya jolı menen jazılǵan maqala betinen usı maqalaǵa baǵdarlawshı (inglisshe redirect) silteme de qoyıw maqsetke say (mısalı: Bill Geyts → Bill Gates).
- Eger adam atınıń negizgi nusqası (ana tilindegi kórinisi) latınsha jazıwda bolmasa, onda maqala atı transliteraciya qılıw jolı menen jaratılıwı kerek (mısalı, Vladimir Putin).
- Basqa tillerdegi adam atları qaraqalpaqshalastırılmaydı (mısalı, [[Sárdar Ómirzaqov]] emes, al Sardor Umurzakov).
Ulıwmalıq Til Huqıqları Deklaraciyasınıń 34-statyasına bola:
| “ | Hár bir insan óziniń tolıq atın barlıq tarawlarda óz ana tilinde qollanıwǵa hámde, kerek jaǵdayda, basqa jazıw sistemasında óz tolıq atınıń eń uqsas fonetikalıq transkripciyasın paydalanıw huqıqına iye.[1] | ” |
Geografiyalıq atamalar[derekti jańalaw]
Tiykarǵı maqala: Wikipedia:Maqalalardıń atalıwı (geografiyalıq atamalar)
Shet tili sózleri[derekti jańalaw]
Tiykarǵı maqala: Wikipedia:Maqalalardıń atalıwı (shet tili sózleri)
Qosımsha qarańız[derekti jańalaw]
Kommentariyler[derekti jańalaw]
- ↑ „Universal Declaration of Linguistic Rights“ (inglishe). unesco.org. — „Everyone has the right to the use of his/her own name in his/her own language in all spheres, as well as the right, only when necessary, to the most accurate possible phonetic transcription of his/her name in another writing system.“.