Barlıq ashıq jurnallar

Wikipedia saytınıń barlıq ámeldegi jurnallarınıń birlesken kórinisi. Siz jurnal túrin, paydalanıwshı atın (bas-kishi háriplerdi esapqa alıp) yamasa tiyisli betti (bas-kishi háriplerdi esapqa alıp) tańlaw arqalı kórinisti kishireytiwińiz múmkin.

Jurnallar

Orınlawshı:

Maqset (bas bet yamasa Paydalanıwshı:paydalanıwshı ushın paydalanıwshı atı):

Sáneden baslap (hám odan aldınǵı):

Teg filtri:

Tańlawdı kerisine ózgertiw

Show additional logs:

Thanks log

Patrol log

Tag log

User creation log

16:43, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Oscillyatoriya (Taza bet jaratıldı: "Oscillyatoriya — ápiwayı jip tárizli, silekey perdesi bolmaǵan kletkasınıń eni uzını nan birneshe ese úlken. Oscillyato riya jibi denesi boylap birdey dúzilgen kletkalardan ibarat (6-súwret). Citoplazmada reńsiz centroplazma hám onı qorshap al- ǵan reńli xromatoplazma ajıraladı. Oscillyatoriya jibi óz aldına gormogoniylerge ajıralıp ketiw jolı menen kóbeyedi. Tábiyatta oscillyatoriyanı salı sabanları, {{shalshıq}} suwlar, háwiz...")
16:42, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Prokariotlar (Taza bet jaratıldı: "Prokariotlar — yadrosı tolıq qáliplespegen, yaǵnıy haqıyqıy yadroǵa iye bolmaǵan organizmler. Násillik belgiler nukleotidlerde jaylasqan. DNK—dezoksiribonuklein kislota saqıyna tárizli formada boladı. Jınıslı kóbeyiw baqlanbaydı. Kletka orayı hám {{mitotik}} jip bolmaydı. Kletka amitoz jolı menen bólinedi. Kletkada plastida hám mitoxo ndriya sıyaqlı tiykarǵı organoidlar ushıraspaydı. Kletka qabıǵı murein yaki pektin zatınan...")
16:41, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Viruslar (Taza bet jaratıldı: "Viruslar. 1892-jılı rus ilimpazı D.I.Ivanovskiy temeki ósimliginde ushırasatuǵın temeki mozaykası dep atalıwshı kesellik qozdırıwshınıń ózine tán qásiyetlerin anıqladı. Usı kesellik qozdırıwshı viruslar bakteriyalı filtrden ótip ketiw qásiyetine iye. Nátiyjede saw temeki ósimligin filtrden ótken suyıqlıq penen zıyanlawǵa boladı. Aradan birneshe jıl ótkennen keyin F. Leffler hám P.Froshlar úy haywanlarında ushırasatuǵı...")
16:35, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Idioadaptaciya (Taza bet jaratıldı: "Idioadaptaciya organizmlerdiń anıq jasaw shárayatına beyimlesiwine járdem beretuǵın evolyucion ózgerisler esaplanadı. Aromorfozlardan ayırmashılıǵı, idioadaptaciya ulıwma beyimlesiw emes, bálkim jeke beyimlesiw menen baylanıslı. Olar organizmler dúzilisi dárejesin, {{tirishilik}} iskerligin atateklerge qaraǵanda joqarıǵa kótermeydi. Haywanlarda qorǵanıw reńi, mimikriya qubılısı, ósimliklerde samal, shıbın-shirkeyler, quslar járdemind...")
16:33, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Beyimlesiw (Taza bet jaratıldı: "Beyimlesiw bul – organizmlerdiń ishki hám sırtqı dúzilisi, organlar funkciyası, minez-qulqı hám tirishilik táriziniń belgili jasaw ortalıǵınıń jaǵdayına beyimlesiwi. Barlıq tiri organizmlerde ibarat bolǵan ózine tán beyimlesiw belgileri olardıń ózi jasap turǵan ortalıqta jasap qalıwı, tirishilik ushın gúreste jeńip shıǵıwı, normal násil qaldırıp óz belgilerin keyingi áwladlarına jetkeriwleri ushın imkaniyat tuwıladı. Beyi...")
16:31, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Transformaciya (Taza bet jaratıldı: "Málim shárayatta bir organizm násillik molekulası hár qanday bóleginiń ekinshi organizm násillik molekulası quramına birigiw hádiysesine «transformaciya» dep ataladı. Pnevmokokklardaǵı transformaciya hádiysesi 1928-jılı ingliz bakteriologı F. Griffit tárepinen ashılǵan. Onıń tájiriybesi pnevmokokklardıń eki túri – S hám R – shtammları ústinde ótkerilgen. Pnevmokokk bakteriyasınıń S shtammı arnawlı qosımsha kapsulaǵa iye bol...")
16:18, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Retropozonlar (Taza bet jaratıldı: "Retropozonlar – kóshiw mexanizmi boyınsha retrotranspozonlarǵa uqsaydı, yaǵnıy olardıń nusqaları sintezlenip, basqa orınǵa kóshedi. Biraq tiykarǵı ayırmashılıq olar dúzilisi jaǵınan viruslarǵa ulıwma uqsamaydı hám nusqa kóshiriw ushın ózleride keri transkriptaza fermentine iye emes. Bul úsh túrdegi kóship júriwshi elementler organizmler genomınıń kóp muǵdarın quraydı. Ósimlikler genomınıń shamamenen 50%i transpozon hámretr...")
16:17, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Retrotranspozonlar (Taza bet jaratıldı: "Retrotranspozonlar – DNK nıń bir bólegi bolıp, olar dúzilisi jaǵınan RNK–saqlawshı viruslardı esletedi. Bunday elementler ózlerinen keri transkriptaza járdeminde óz nusqasın sintezlep, bul nusqanı DNKnıń basqa ornına kóship ótiwin(insersiyalanıwın) támiyinleydi. Kóshiw dawamında retrotranspozonlardıń eski nusqası óz ornında qaladı hám tek olardıń nusqası ǵana kóshiriledi. Nátiyjede DNK muǵdar jaqtan kóbeyedi. Úshinshi túrd...")
16:15, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Transpozonlar (Taza bet jaratıldı: "Kóship júriwshi elementler {{organizmler}} evolyuciyasında áhmiyetli orın tutatuǵın genetikalıq birlikler bolıp, olar xromosomalardıń bir orınnan ekinshi orınǵa kóship júriwshi fragmentleri bolıp tabıladı. Bunday elementler ótken ásirdiń 40-jıllarında AQSh ilimpazı B. Mak Klintok tárepinen ashılǵan hám bul jumısı ushın ilimpaz 1984-jılı Xalıq aralıq Nobel sıylıǵı menen sıylıqlanǵan. Kóship júriwshi elementlerdiń úsh túr...")
16:13, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Plazmidler (Taza bet jaratıldı: "Plazmidler kletkanıń tiykarǵı xromosomasınan bir neshe júz márte kishi DNK qos shınjırlı saqıynasınan ibarat. Plazmidler ortasha 3-10 dana genlerden dúzilgen hám eki toparǵa bólinedi. Bulardıń birinshisi transmissibl plazmid bolıp, ol transpozon yaki bakteriofag násillik molekulası sıyaqlı kletka tiykarǵı xromosomasınıń arnawlı DNK izbe-izligin kesip, rekombinaciya bola aladı. Transmissibl plazmid tiykarǵı xromosomaǵa birikkennen keyi...")
16:12, 2022 j. dekabrdiń 8 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Xromosomalar (Taza bet jaratıldı: "Tirishilik formalarınıń barlıǵı óz dúzilisi hám iskerligin belgilewshi násillik elementlerge iye. Viruslardıń násillik elementleri DNK yamasa RNK molekulasında kórsetilgen boladı. Prokariottıń tiykarǵı násillik apparatı saqıyna tárizli DNKdan ibarat bolıp, nukleoyd dep ataladı hám citoplazmada jaylasadı. Bakteriya DNK sı gistonlı {{beloklar}} menen kompleks payda etpeydi, nátiyjede xromosoma quramına kiriwshi barlıq genler «islep tur...")
17:32, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Ontogenez (Taza bet jaratıldı: "Tiri organizmlerdiń qáliplese baslawınan tirishiliginiń aqırına shekem izbe iz júz beretuǵın morfologialıq, fiziologialıq, bioximiyalıq ózgerisler jıyındısı {{individual}} rawajlanıw yaki ontogenez (grekshe onton – janzat, genezis – rawajlanıw sózlerinen alınǵan) delinedi. Ontogenez túsinigi 1866-jılda E. Gekkel tárepinen ilimge kiritilgen. Ontogenez jınıslı kóbeyetuǵın organizmlerde máyek kletkanıń rawajlanıwınan, jınıssız...")
17:29, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Aminokislotalar (Taza bet jaratıldı: "Aminokislotalar kishi molekulalı organikalıq birikpeler bolıp, organikalıq karbon kislotalardıń birikpelri bolıp esaplanadı. Tiriorganizmlerdegi beloklardıń hár túrliligi beloklar quramına kiriwshi aminokislotalardıń túrli variantlarda kombinaciyalar payda etiwisebepli támiyinlenedi. Aminokislotalar molekulası barlıq aminokislotalar ushın birdey bolǵan eki bólimnen, aminotopar (–NH2) hám karboksil topar (–COOH) jáne hár bir aminokislota u...")
17:26, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Beloklar (Taza bet jaratıldı: "Beloklar quramında C, O, H, N, S tutıwshı joqarı molekulyar biologiyalıq polimerler bolıp, olar 20 túrli aminokislotalardan quralǵan. Olar birinshi dárejeli biologiyalıq áhmiyetke iye ekenligi ushın proteinler (gekshe «protos» – birlemshi, áhmiyetli) dep ataladı. Tiri organizmlerdiń tirishilik procesleri kópshilik tárepten belok zatlarına hám olardıń biologiyalıq funkciyalarına baylanıslı. Beloklar {{viruslar}} hám barlıq tiri organizml...")
17:25, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Lipidler (Taza bet jaratıldı: "Barlıq tiri organizmler kletkalarınıń quramına kiredi. Lipid polyarlanbaǵan, gidrofob molekulalar bolıp esaplanadı. Dúzilisine qaray bir neshe toparlarǵa bólinedi. Neytral maylar – tábiyatta kóp tarqalǵan lipidler bolıp, 3 may kislota hám 3 atomlı spirt – glicerinnıń birigiwinen payda boladı. Bul toparǵa ósimlik hám haywan mayları kiredi. Mumlar – may kislotalar hám kóp atomlı spirtlerdiń birigiwinen payda boladı. Mumlar terini, hay...")
17:18, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Irkilis belgileri (Taza bet jaratıldı: "Awızeki sóylew hám jàzıwımızdàǵı sózler yàmàsà gápler bir tutàs àytılıp kete bermeydi, intînàciyàlıq irkilis, qısqà pàuzà jàsàw menen de àytılàdı. Bundày jàǵdàydà gáptiń yàmàsà gáptiń quràmındàǵı sózlerdiń intînàciyàlıq ózgesheliklerine qàrày shártli irkilis belgileri qîllànılàdı. Irkilis belgileri gáptegi sózlerdiń, sóz dizbekleriniń yàmàsà gáplerdiń mánilik jàqtàn tıńlàwshıǵà t...")
17:15, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Qospa gáp (Taza bet jaratıldı: "Qospà gápler eki yàmàsà birneshe jày gáplerdiń mánilik hám sintàksislik bàylànısınàn dúziledi. Mısàlı: 1. Átiràptà pàdàlàrdıń tuyàǵı menen tozàńǵıǵàn shàńlàr jerge shógip, túnlerde jıltıldàǵàn otlàr sónip qàldı. 2. Kún birotàlà jılıtıp ketkennen keyin, shopànlàr tàwdàǵı jàylàwlàrǵà kóshe bàslàydı. (Sh.A.) 3. {{Awıl}} àràsı tım-tırıs: iyt úrmeydi, àdàm júrmeydi. (M.D.) Bul qospà gáp...")
17:12, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Qaratpa sóz gápler (Taza bet jaratıldı: "Qàràtpà mánisindegi sózler óz àldınà gáplik intonà- ciyàǵà iye bolıp, qàràtpà (vokàtiv) sóz-gáp xızmetinde keledi. Olàr tıńlàwshıǵà qàràtà dıqqàt àwdàrıw, qàràtıw, shàqırıw mánilerin bildiredi. Qàràtpà sóz-gáplerden keyin úndew belgisi qoyılàdı: Ádiwli xàlqım! Húrmetli bàwırlàslàrım! Ósken jerimdi, sizlerdi kórip sheksiz quwànıshtàmàn. (Ó.A‚.) Qàràtpà {{sóz-gápler}}, kóbinese àpà, àǵ...")
17:09, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Úndew gáp (Taza bet jaratıldı: "Sóylewshiniń aytılajaq pikirge hár túrli emocionallıq tuyǵı-sezimlerin bildiretuǵın gáplerge úndew gáp delinedi. Úndew gápler óziniń negizgi mazmunına qosa sóylewshiniń quwanıw, tańlanıw, kúyiniw ya súysiniw t.b. sıyaqlı kúshli emocionallıq tuyǵı-sezimlerdi ańlatadı. Mısalı: Bala kele sala ashıq turǵan qapılarǵa: — Keldi! Dúkán-mashina keldi! — dep júregi sháwkildep birden qattı baqırıp jiberdi. Kempir bolsa bal...")
17:07, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Buyriq gáp (Taza bet jaratıldı: "Buyrıq, ótinish-tilek, másláhát-keńes, shaqırıw sıyaqlı buyrıqlı máni bildiretuǵın gáplerge buyrıq gáp delinedi. Buyrıq gáplerdiń mazmunınan qanday da bir sóylewshi tárepinen basqa birewge (tıńlawshıǵa) buyırıw, ótinish etiw, másláhát beriw, shaqırıq hám t.b. mániler ańlasılıp turadı. Buyrıq gáplerdiń intonaciyası eki túrli boladı: birde olar xabar gáptiń intonaciyasına jaqın buyrıqlı mánide aytılsa, birde...")
17:05, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Soraw gáp (Taza bet jaratıldı: "Mazmunı boyınsha sorawlı máni bildiretuǵın gáplerge soraw gáp delinedi. Sóylewshi ózi bilmegen nárselerin, is-háreket, waqıyalardı sorap biliw maqsetinde soraw gáplerdi qollanadı. Soraw gáptiń sorawlı máni bildiretuǵın bólegi basqa bóleklerine qaraǵanda kóterińki aytıladı. Jazıwda soraw gáptiń keynine soraw belgisi qoyıladı. Mısalı: Bala úydiń aldına shıǵıp, kelgen mashinanı kórmekshi boldı. Neshe dóńgelekli eken...")
17:03, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Epigraf (Taza bet jaratıldı: "Epigraf — {{grekshe}} sóz bolıp, bizińshe «ústine jazılǵan jazıw» degen máni beredi. Epigraf — shıǵarmanıń qısqasha mazmunın, ideyasın bildiriw ushın jazılatuǵın sóz yaki gáp. Shıǵarma jazıwda epigraf bolıwı shártli emes, onı qollanıw avtordıń erkinde, solay bolsa da shıǵarmanıń mazmunına tolıq juwap beretuǵın dál epigraf tawıp qoyılsa, onda ol avtordıń sheberligin bildiredi hám shıǵarmanıń kórkemliligin art...")
16:59, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Kiris gáp (Taza bet jaratıldı: "Kiris gápler dúzilisi jàǵınàn kiris àǵzàǵà qàràǵàndà keńeyip, gáplik belgige iye bolàdı. Olàr tiykàrǵı gápten intonàciyà àrqàlı bólinip àytılàdı. Mısàlı: Ózińiz bilesiz, qánigeler tàńlàw bàs másele bolıp otır. Nesibeli àytqàndày, ol àwıl keńestiń xàtkeri bolıp shıqtı. (Ó.X.) Kiris gápler quràmı jàǵınàn eki bàs àǵzàlı hám bir bàs àǵzàlı bolıp keledi. Mısàlı: Durısın àytıw kerek,...")
16:56, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Qaratpa aǵza (Taza bet jaratıldı: "Qàràtpà àǵzàlàr àytılàjàq pikirge bàsqànıń dıqqàtın àwdàrıw, qàràtıw ushın sóylewshi tárepinen qollànılàdı. Qàràtpà àǵzà gáptiń quràmındà qàysı orındà kelse de, {{intonàciyà}} àrqàlı bólinip àytılàdı. Mısàlı: Qáne, bàlàlàr, áńgimeni soń sóylesemiz. Ájàǵà, seni àtàm shàqırıp àtır. (K.S.) Azàt, sen buǵàn hesh qàpàlànbà. (A.B.) Óytip sàdàlıq etpe, nàdàn! (Ó.X.) Sóylewshini...")
16:54, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi created page Sóz gápler (Taza bet jaratıldı: "Sóz-gápler dúzilisi jàǵınàn, kóbinese bir sózden, geyde gáp àǵzàlàrınà bólinbeytuǵın sózlerdiń dizbeginen bolàdı. Olàr intonàciyàlıq jàqtàn gáplik belgige iye bolıp keledi. Bir sóz yàki gáp àǵzàlàrınà bólinbeytuǵın sózlerdiń dizbeginen bolǵàn gáplerge sóz-gápler delinedi. Sóz-gápler morfologiyàlıq bildiriliwi jàǵınàn màqullàw hám biykàrlàwshı (àwà, joq, yàq, jàq) sózlerden, modàl sózlerden, t...")
16:44, 2022 j. dekabrdiń 7 Saabinaa04 talqılaw úlesi paydalanıwshı akkauntı tazadan qosıldı