Kontentke ótiw

IPhone (1-áwlad)

Wikipedia, erkin enciklopediya

iPhone[1] (keyin iPhone 2G[2] yamasa iPhone 1[3] dep atalǵan) ‒ bul birinshi iPhone modeli hám Apple Inc. tárepinen jaratılǵan hám bazarǵa shıǵarılǵan birinshi smartfon. Jıllar dawamındaǵı túrli gáp sózler hám boljawlardan soń, ol rásmiy túrde 2007-jıldıń 9-yanvarında járiyalandı hám 2007-jıl 29-iyunda Amerika Qurama Shtatlarında satıwǵa shıǵarıldı.

iPhone-nıń rawajlanıwı 2005-jılı baslandı hám 2007-jılǵı Macworld konferenciyasında keń jámiyetshilikke kórsetilgenge shekem tolıq qupıyalılıqta dawam etti. Bul qurılma kópshilik fizikalıq apparat túymelerin joq etip hám stilustı barmaq penen basqarılatuǵın interfeys penen almastırıp, sol waqıttaǵı mobil telefon dizaynlarınan ózgeshe edi. Onıń ornına iPhone-da tek bir neshe fizikalıq túyme hám sensorlı ekran bar edi. Ol maǵlıwmat almasıw ushın GPRS hám EDGE qollawı menen tórt diapazonlı GSM uyalı baylanısqa iye boldı hám dawıslı baylanısqa qatnası bolmaǵan funkciyalardı qollaw ushın úziliksiz internet baylanısı hám qurılma ishindegi processordı paydalandı. Onıń izinen kelgen iPhone 3G úlgisi 2008-jıldıń 9-iyunında járiyalandı.

iPhone tez arada Apple kompaniyasınıń eń tabıslı ónimi boldı, keyingi áwladları onı dúnyadaǵı eń paydalı kompaniyalardıń birine aylandırdı.[4] App Store dúkánınıń ashılıwı jetik kompaniyalar hám jańa baslanǵan baǵdarlamashılarǵa bul platforma arqalı karera qurıw hám aqsha tabıw múmkinshiligin berdi, sonday-aq tutınıwshılarǵa informaciya alıwdıń hám basqa adamlar menen baylanısıwdıń jańa usılların usındı.[5] iPhone kóbinese ulıwma xalıqqa baǵdarlanǵan edi, al sol waqıtta BlackBerry hám IBM biznes jámiyetine kóbirek dıqqat awdarǵan edi. Bar bolǵan texnologiyalardı biriktirip hám qolaylılıqtı keńeytip, iPhone smartfon industriyasına "burılıs" alıp keldi.[6]

Tariyxı

2000-jılı Apple kompaniyasınıń bas direktorı Stiv Djobs paydalanıwshı stilus ornına barmaqları menen tikkeley tásir ete alatuǵın Apple sensorlı ónimin kóz aldına keltirdi. Stilus sol waqıtta Apple kompaniyasınıń 1993-jılı shıǵarılǵan Newton qurılmasın qosqanda, kóp sensorlı qurılmalar ushın keń tarqalǵan qural edi. Ol qurılma úsh qatlamlı sıyımlı kóp sensorlı ekrandı talap etetuǵının sheshti, bul sol waqıtta júdá jańa hám rawajlanǵan texnologiya edi. Bul fizikalıq klaviatura hám tıshqanshanı alıp taslawǵa járdem berdi. Bul planshet kompyuterler, adam-mashina interfeysleri hám satıw noqatları sistemaları ushın sol waqıtta ádettegi edi. Djobs Apple injenerleriniń toparın bul ideyanı qosımsha proekt sıpatında izertlewge shaqırdı.[7] Djobs prototipti hám onıń paydalanıwshı interfeysin kórip shıqqannan soń, ol bul koncepciyanı sol waqıtta payda bolıp atırǵan sensorlı telefonlar bazarında álleqashan ornatılǵan brendler menen básekilesiw ushın mobil telefonǵa aylandırıw potencialın kórdi. Pútkil jumıs "Purple 2" proekti dep ataldı hám 2005-jılı baslandı.[8] Apple 1999-jıldıń dekabr ayında "iphone.org" domenin satıp aldı.[9]

Apple qurılmanı Cingular Wireless, házirgi AT&T kompaniyasınıń bir bólegi bolǵan kompaniya menen qupıya hám burın bolmaǵan birge islesiw barısında ámelge asırdı. Bul birge islesiwdiń rawajlanıw qárejeti otız aylıq dáwir ishinde 150 million dollar dep bahalandı. Apple Motorola menen birge islesiwdiń nátiyjesinde payda bolǵan hám úlken ámeliy tabısqa erise almaǵan Motorola ROKR E1 telefonın jaratqan "komitet tárepinen dizayn" usılınan bas tarttı. Onıń ornına, Cingular Wireless Apple kompaniyasına iPhone apparat quralların hám baǵdarlamalıq támiynatın óz ishinde islep shıǵıwǵa erkinlik berdi. Dáslepki iPhone Stiv Djobs tárepinen 2007-jıldıń 9-yanvarında San-Franciskodaǵı (Kaliforniya) Moscone West orayında ótkerilgen Macworld konferenciyası hám kórgizbesindegi tiykarǵı bayanatta tanıstırıldı. Óz bayanatında Djobs bılay dedi: "Bul men eki yarım jıl dawamında kútken kún" hám "búgin Apple telefondı qayta oylap tabadı".[10] Djobs iPhone-dı úsh qurılmanıń birikpesi sıpatında tanıstırdı: "sensorlı basqarıwı bar keń ekranlı iPod"; "revolyuciyalıq mobil telefon"; hám "innovaciyalıq Internet kommunikatorı".

iPhone shıǵarılıwınan altı hápte burın, plastik ekran shiyshe menen almastırıldı. Bul Djobs óziniń giltleri qaltasındaǵı prototipti sızıp taslaǵanın kórgennen keyin ashıwlanǵannan soń boldı. Tez almastırıw islep shıǵarıwshı-orınlawshı ushın tender processine alıp keldi, onı Foxconn utıp aldı, ol usı tender ushın Shenchjendegi zavod kompleksiniń jańa bólimin ashqan edi.[11]

Shıǵarılıw

8 GB iPhone

Soraw qılınǵan on amerikanlıqtıń altawı iPhone shıǵarılıwınan aldın onıń keletuǵının bilgenin ayttı.[12] iPhone AQSH-ta 2007-jıldıń 29-iyuninde 4 GB modeli ushın 499 dollar hám 8 GB modeli ushın 599 dollar bahasında satıwǵa shıǵarıldı, ekewi de 2 jıllıq shártnama talap etti. Mıńlaǵan adamlar qurılma satıwǵa shıǵarılıwınan bir neshe kún burın Apple hám AT&T dúkanları aldında gezekte turǵanı haqqında xabar berildi.[13] Kóplegen dúkanlar satıwǵa shıǵarılǵannan bir saat ótpey-aq tovar jetispewshiligi haqqında xabarladı.

Evropa bazarına satıw 2007-jıldıń noyabrinde baslandı,[14] dáslep Germaniyada, keyin Britaniya hám sońınan Franciyada.[15] Bul shıǵarılıwlar onsha qızıǵıwshılıq penen qarsı alınbaǵanı haqqında xabarlar boldı.[16] Franciyada ol Orange tárepinen 649 evroǵa satıldı.[17] iPhone Avstriya hám Irlandiya Respublikasında 2008-jıldıń 13-martında satıwǵa shıǵarıldı.[18][19]

Kanadada, Rogers Wireless 2008-jıldıń aprelinde Apple penen iPhone di Kanada bazarına alıp keliw boyınsha kelisimge erisilgenin járiyaladı.[20] Aqırında, dáslepki iPhone Kanadada satıwǵa shıǵarılmadı, onıń ornına ekinshi áwlad iPhone 3G satıwǵa shıǵarıldı.[21]

Macworld 2007 de shiyshe astında kórsetilgen birinshi iPhone

Shıǵarılǵannan keyingi jaǵdayı hám qabıl etiliwi

iPhone niń tutınıwshı hám biznes bazarlarındaǵı tiykarǵı básekilesleri LG Prada, LG Viewty, Samsung Ultra Smart F700, Nokia N95, Nokia E61i, Palm Treo 750, Palm Centro, HTC Touch, Sony Ericsson W960, Sony Ericsson C905 hám BlackBerry boldı dep esaplandı.[22][23][24][25]

2023-jıldıń iyul ayında, 2007-jılǵı iPhone nıń ashılmaǵan, birinshi basılım modeli AQSH ta aukcionda 190,372.80 dollarǵa satıldı, bul dáslepki bahasınan shama menen 400 ese qımbat edi. [26]

Baha tómenlewi hám qayta kórip shıǵıwlar

iPod Touch, iPhone nıń media hám internet múmkinshilikleri hám interfeysine iye, biraq telefon funkciyaları yamasa internetke kiriw ushın uyalı tarmaqqa qosıla almaytuǵın sensorlı ekranlı qurılma, 2007-jıldıń 5-sentyabrinde shıǵarıldı. Sol waqıtta, Apple iPhone nıń 8 GB modeliniń bahasın 599 dollardan 399 dollarǵa deyin ádewir tómenletti (ele de AT&T menen 2 jıllıq shártnama talap etildi), al 499 dollarlıq 4 GB modelin óndiristen shıǵardı.[1] Bahanıń tómenlewine baylanıslı "júzlegen xatlar" alǵannan keyin, Apple dáslepki paydalanıwshılarǵa 100 dollarlıq dúkan kreditin berdi.[27]

16 GB modeli 2008-jıldıń 5-fevralında 499 dollarǵa shıǵarıldı, bul 4 GB modeliniń dáslepki shıǵarılıw bahası edi. Apple 2008-jıldıń 6-martında SDK di shıǵardı, bul baǵdarlamashılarǵa iPhone OS 2.0 versiyasınan baslap qoljetimli bolatuǵın qosımshalardı jaratıwǵa múmkinshilik berdi, bul iPhone paydalanıwshıları ushın biypul jańalanıw edi. 9-iyunda Apple iPhone 3G di járiyaladı, ol 11-iyulde jetkerip beriliwdi basladı, al dáslepki iPhone tórt kúnnen keyin óndiriwden shıǵarıldı.

Satıwlar

Birinshi háptede Apple ishki bazarda 270,000 iPhone sattı.[28] Apple shıǵarılǵannan 74 kún ótkennen keyin bir millionınshı iPhone dı sattı. Apple 2008-jıldıń yanvar ayında tórt million danası satılǵanın xabarladı. 2007-jıldıń 4-kvartalına kelip, iPhone niń joqarı satılıwı Apple di AQSH ta smartfon satıwshıları arasında Research In Motion nan keyingi ekinshi orınǵa shıǵardı, barlıq Windows Mobile satıwshılarınan aldıǵa ótti.[29]

2007-jıldıń oktyabr ayına kelip, iPhone AQSH ta eń kóp satılatuǵın tórtinshi telefon boldı, Motorola RAZR V3, LG Chocolate hám LG VX8300 modellerinen keyin turdı.[30]

Amerika Qurama Shtatları menen salıstırǵanda,[16][31] Evropadaǵı satıwlar "ásten" boldı.[32] Apple dıń sheriklesleri Britaniyadaǵı hápte aqırı satıwların tabıslı dep atasa da, The Register bunı "sátsizlik" dep atadı.[33] Bir talqılawshınıń pikirinshe, iPhone nıń adam basına satılıwı Amerika Qurama Shtatlarındaǵıdan tórt ese tómen boldı hám LG Viewty modelinen keyin qalǵanı xabar etildi.[34] Franciyada qurılma birinshi háptede 30,000 dana satılǵanı xabar etildi,[17] bul Germaniyadaǵı 10,000 danalıq satılıwdan úsh ese kóp edi.[28][35]

Dáslepki iPhone 2008-jıldıń 15-iyulinde óndiriwden alıp taslandı; ulıwma satılıw kólemi 6,124,000 danaǵa jetti.

Sın pikirler

Dáslepki iPhone kóbinese unamlı pikirler aldı. Tek tórt jazıwshıǵa dáslepki iPhone nıń sın úlgileri berilgen edi:[36][37] The New York Times tan David Pogue, The Wall Street Journal dan Walt Mossberg, Newsweek ten Steven Levy, hám USA Today dan Ed Baig. The New York Times hám The Wall Street Journal iPhone haqqında unamlı, biraq saq pikirler járiyaladı, olardıń tiykarǵı sını AT&T kompaniyasınıń 2.5G EDGE tarmaǵınıń salıstırmalı túrde áste tezligi hám telefonnıń 3G xızmetleri arqalı baylanısa almawı boldı. The Wall Street Journal dıń texnologiya kolumnisti Walt Mossberg, "geybir kemshilikler hám funkciyalardıń joqlıǵına qaramastan, iPhone ulıwma alǵanda ájayıp hám revolyuciyalıq qol kompyuteri" degen juwmaqqa keldi. Time jurnalı onı 2007-jıldıń Oylap tabıwı dep atadı. Britaniyalıq Mobile Gazette "Kóp jaqsı tárepleri bolsa da, jaman tárepleriniń dizimi de sonday tásirli" dep jazdı. Ol jáne bılay dep qostı: "iPhone AQSH ta jaqsı satılsa da, aqır-aqıbet Evropaǵa kelgende satıwlar kútilgennen tómen boldı, sebebi Evropa tutınıwshıları básekige tolı bazar ortalıǵı sebepli kemshiliklerdi túsine aldı."[38]

Apparatlıq támiyinlew

Sırtqı apparatlıq támiyinlew (ekranlar, materiallar hám t.b.)

iPhone nıń arqa qaplaması jumsaq metal bolǵan alyuminiyden islengen.[39] iPhone niń ekranı 320×480 ajıratımlılıqqa iye, 163 ppi bolǵan LCD ekran bolıp, diagonalı shama menen 3.5 dyuym, sol waqıttaǵı kópshilik telefonlarǵa qaraǵanda ádewir úlken, hám iPhone kóp tiyiwli texnologiyanı qollanǵan birinshi mobil telefon boldı. iPhone nıń arqa kamerası 2 megapiksel ajıratımlılıqqa iye hám geobelgilew funkciyasına da iye. iPhone da barlıǵı tórt túyme hám bir sóndirgish bar: quwat hám uyqı túymesi, dawıstı kóbeytiw hám kemeytiw túymesi, únsiz/qońıraw sóndirgishi hám telefonnıń bet tárepiniń tómengi ortasında jaylasqan bas bet túymesi. Bas bet túymesi basılǵanda, qollanıwshını házirgi qollanıp atırǵan qosımshadan bas bet ekranına qaytaradı.

Ishki apparatlıq támiyinlew (tiykarǵı taxta, sistema-chip hám t.b.)

iPhone Samsung 32-bitlik ARM mikroprocessorın qollanadı, batareya ómirin uzaytıw ushın onıń standart 620 MGc tezligi 412 MGc ke deyin tómenletilgen.[40][41] Onıń GPU si PowerVR MBX Lite 3D.[42]

iPhone da sonday-aq bir neshe sensor toplamları, sonıń ishinde akselerometr, jaqınlıq sensorı hám qorshaǵan ortalıq jaqtılıq sensorı bar. iPod Touch qa uqsas, iPhone de 3.5 millimetrlik qosımsha qulaqlıq uyası bar. Telefonda sonday-aq 3.7 V 1400 mAch litiy-ion batareyası ornatılǵan.

Programmalıq támiyinlew

Yanvar ayında ashıp kórsetilgen waqıtta, Stiv Djobs: "iPhone OS X ti iske túsiredi" hám "kompyuter dárejesindegi qosımshalardı" iske túsiredi dep aytqan edi,[43][44] biraq iPhone shıǵarılǵan waqıtta operaciyalıq sistema "iPhone OS" dep qayta ataldı.[45]

Dáslepki iPhone óziniń óndiriliwi toqtatılǵanǵa shekem operaciyalıq sistemanıń úsh tiykarǵı versiyasın qolladı: iPhone OS 1, 2 hám 3. Dáslepki iPhone alǵan sońǵı jańalanıw iPhone OS 3.1.3 boldı, sebebi iPhone OS 3.2 iPad ushın arnalǵan edi.

Programmalıq támiyinlew tariyxı

Dáslepki iPhone ushın dáslepki operaciyalıq sistema, iPhone OS 1, Vizual dawıslı xabar, kóp tiyiwli ımlawlar, HTML elektron pochta, Apple dıń Safari veb-brauzeri, izbe-iz tekst xabarlasıw, "iPod" muzıka hám video oynatıwshı qosımshası, arnawlı YouTube qosımshası hám Google Maps tárepinen quwatlanatuǵın Kartalar qosımshasın usındı. Ol sonday-aq tiykarǵı Telefon/baylanıslar, Kalendar, Fotosúwretler, Akciyalar, Hawa rayı, Saat, Kalkulyator, Jazba dápter hám Sazlawlar qosımshaların óz ishine aldı. Biraq, MMS, qosımshalar hám kóshirip qoyıw hám qıstırıw sıyaqlı kóplegen funkciyalar dáslepki shıǵarılıwda qollanılmadı, bul xakerlerdi usı funkciyalardı qosıw ushın óz telefonların djeylbreyk qılıwǵa alıp keldi. Apple dan kelgen programmalıq jańalanıwlar áste-aqırın bul funkciyalardı qostı.

2007-jıldıń sentyabr ayında iPod Touch tıń tanıstırılıwı menen birge v1.1 jańalanıwı sistemaǵa qosılǵan birinshi jańa qosımsha bolǵan iTunes Store qosımshasın óz ishine aldı.

iPhone OS 2 2008-jılı 11-iyulde iPhone 3G diń shıǵarılıwı menen bir waqıtta shıǵarıldı hám Apple dıń úshinshi tárep qosımshaların qollaytuǵın App Store ın, Microsoft Exchange qollawın, push elektron pochtasın hám basqa da jaqsılanıwlardı kirgizdi.[46]

iPhone OS 3 2009-jılı 17-iyunde iPhone 3GS penen birge shıǵarıldı hám kóshirip qoyıw hám qıstırıw funkciyasın, bas ekran ushın Spotlight izlewin hám YouTube qosımshası ushın jańa funkciyalardı kirgizdi. iPhone OS 3 dáslepki iPhone ushın da, iPhone 3G hám 3GS ushın da jetkilikli boldı. Biraq, iPhone OS 3 tiń barlıq funkciyaları (máselen, Xabarlar qosımshasındaǵı MMS) dáslepki iPhone da qollanılmadı.

iPhone OS 3.1.3 2010-jıldıń fevral ayında telefon ushın shıǵarılǵan iPhone OS tiń (házirgi iOS) sońǵı versiyası boldı, ol hesh qashan iPhone OS 3 tiń tolıq funkciyalar toplamın almadı, sebebi iPhone OS 3.2 iPad ushın arnalǵan edi.

iPhone OS 6 2012-jıldıń sentyabr ayınıń aqırında shıqqannan keyin shıǵarılǵan derlik barlıq qosımshalar dáslepki iPhone da islemeydi, sebebi baǵdarlama islep shıǵarıw jıynaǵı (SDK) 4.3 ten eski iOS versiyaların (3.x ti qosqanda) yamasa ARMv6 qurılmaların (birinshi eki áwlad) "maqsetke alıwǵa" (minimum) ruqsat bermeytuǵın etip ózgertilgen edi.

Sonday-aq qarań

Derekler

  1. „Identify your iPhone model“. Apple Support. Qaraldı: 7-iyul 2022-jıl.
  2. Wong. „What it's like to use the original iPhone in 2017“ (en). Mashable (29-iyun 2017-jıl). 26-mart 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-mart 2022-jıl.
  3. Rohmetra. „iPhone 1 — A 'revolutionary' smartphone that debuted at the 2007 Oscars“ (en-US). ThePrint (27-mart 2022-jıl). 1-may 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-may 2022-jıl.
  4. Tibken. „10 ways the iPhone changed our lives“ (en). CNET. 15-noyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-noyabr 2021-jıl.
  5. Kelly. „10 years later: The industry that the iPhone created“. CNNMoney. CNN (29-iyun 2017-jıl). 15-noyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-noyabr 2021-jıl.
  6. Mortillaro. „On the iPhone's 10th anniversary, how it revolutionized smartphones“. CBC. 15-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-noyabr 2021-jıl.
  7. Cohen, Peter (January 9, 2007). "Macworld Expo Keynote Live Update: Introducing the iPhone". Macworld. https://www.macworld.com/article/1054764/liveupdate.html. 
  8. Murtazin, Eldar (June 20, 2010). "Apple's Phone: From 1980s' Sketches to iPhone. Part 3". Mobile-review. https://mobile-review.com/articles/2010/iphone-history3-en.shtml. 
  9. "Timeline of Apple "iPhone" Rumors (1999-Present)". December 18, 2006. https://www.fiercewireless.com/wireless/timeline-apple-iphone-rumors-1999-present. 
  10. Farber. „Jobs: Today Apple is going to reinvent the phone“. ZDNet "Between the Lines" blog (9-yanvar 2007-jıl). 19-iyul 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-iyun 2010-jıl.
  11. Duhigg, Charles; Bradsher, Keith (January 21, 2012). "Apple, America and a Squeezed Middle Class" (in en). New York Times. https://www.nytimes.com/2012/01/22/business/apple-america-and-a-squeezed-middle-class.html. 
  12. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named guardianswarm
  13. „Apple Inc. Q3 2007 Unaudited Summary Data“. Apple Inc. (25-iyul 2007-jıl). 29-may 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-iyun 2008-jıl.
  14. „Apple to limit European launch of iPhone in 2007“ (en). The Sydney Morning Herald (31-oktyabr 2007-jıl). Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  15. "Apple iPhone debuts in UK stores" (in en-GB). 2007-11-10. http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/7085643.stm. 
  16. 16,0 16,1 „Apple's iPhone a tougher sell in Europe?“ (en). CNET. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  17. 17,0 17,1 Blodget. „Apple (AAPL) iPhone Sales in France 1/10th Early U.S. Pace“ (en-US). Business Insider. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  18. „O2 confirms iPhone launch in Ireland“ (en). Macworld. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  19. „iPhone Launches in Austria and Ireland“ (en). MacRumors (13-mart 2008-jıl). Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  20. „TheStar.com | Business | Apple's popular iPhone coming to Canada“. Toronto Star (1-may 2008-jıl). 1-may 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  21. „Canadians line up for Apple's iPhone 3G“ (en). CTVNews (11-iyul 2008-jıl). Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  22. Shah. „Top 5 competitors to the iPhone“ (27-fevral 2007-jıl). 24-oktyabr 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-oktyabr 2018-jıl.
  23. Olandres. „iPhone vs. Blackjack vs. N95 vs. Treo 750 vs. BC 8300“ (19-iyun 2007-jıl). 24-oktyabr 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-oktyabr 2018-jıl.
  24. Cellan-Jones. „Apple iPhone faces serious rivals“. BBC (29-iyun 2007-jıl). 18-dekabr 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-dekabr 2018-jıl.
  25. Waters. „Who's afraid of the iPhone?“. BBC (7-noyabr 2007-jıl). 30-avgust 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-oktyabr 2018-jıl.
  26. "Apple iPhone from 2007 sells for $190,000 at auction". 2023-07-17. https://www.bbc.com/news/technology-66222296. 
  27. Jobs. „To all iPhone customers“. Apple. 8-sentyabr 2007-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  28. 28,0 28,1 Ray. „Europe too cynical for iPhone“ (en). www.theregister.com. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  29. „iPhone with 28% of U.S. Smartphone Marketshare for Q4 2007“ (en). MacRumors (5-fevral 2008-jıl). Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  30. „The iPhone Versus The RAZR“ (en). Forbes. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  31. Ray. „Europe too cynical for iPhone“ (en). www.theregister.com. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  32. Mickalowski. „Apple's iPhone Launch: A Case Study in Effective Marketing“.
  33. Orlowski. „Tumbleweeds outnumber punters, as iPhone's First Night flops“ (en). www.theregister.com. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  34. „LG Viewty Outsells Apple iPhone in Europe“ (21-dekabr 2007-jıl). 21-dekabr 2007-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  35. „T-Mobile says over 10,000 iPhones sold at German launch“ (en). AppleInsider (9-noyabr 2007-jıl). Qaraldı: 24-oktyabr 2023-jıl.
  36. Slivka. „Original iPhone's First Four Reviewers Reminisce About Getting Their Hands on It for the First Time“. www.macrumors.com (25-iyun 2017-jıl). 4-mart 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-mart 2018-jıl.
  37. „It had us at "Hello": The iPhone turns 10“. www.cbsnews.com (25-iyun 2017-jıl). 22-oktyabr 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-dekabr 2018-jıl.
  38. „2007 in Review: The Good, the Bad and the Ugly - Mobile Gazette - Mobile Phone News“. www.mobilegazette.com. Qaraldı: 16-iyul 2023-jıl.
  39. „The original iPhone in photos: Looking back on the iPhone that started it all“ (en-US). Macworld. 27-aprel 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2021-jıl.
  40. Patterson. „Under the Hood: The iPhone's Gaming Mettle“. touchArcade (7-iyul 2008-jıl). 7-mart 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-mart 2009-jıl.
  41. Dilger. „iPhone 2.0 SDK: Video Games to Rival Nintendo DS, Sony PSP“. RoughlyDrafted Magazine (20-mart 2008-jıl). 16-may 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-may 2009-jıl.
  42. Clarke. „IPhone code trail points to MBX graphics core“. EE Times (6-iyul 2007-jıl). 4-iyun 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 31-mart 2020-jıl.
  43. Block. „Live from Macworld 2007: Steve Jobs keynote“. Engadget. AOL (9-yanvar 2007-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-aprel 2017-jıl.
  44. Wright. „The original iPhone announcement annotated: Steve Jobs' genius meets Genius“. The Next Web (9-sentyabr 2015-jıl). 1-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-aprel 2017-jıl.
  45. „iOS: A visual history“. The Verge. Vox Media (16-sentyabr 2013-jıl). 12-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-aprel 2017-jıl.
  46. „Exchange ActiveSync On Your iPhone 2.0“. iMore (13-iyul 2008-jıl). 19-yanvar 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.