Qaraqalpaqstan

Qaraqalpaqstan
Qaraqalpaqstan Respublikası, Qoraqalpog'iston Respublikasi
Qaraqalpaqstan Respublikasinıń mámleketlik bayraǵı	Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik gerbi
,
Rásmiy atı	Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Republic of Karakalpakstan., Qaraqalpaqstan Respublikası, Karakalpacká republika
Jergilikli atı	Qaraqalpaqstan Respublikası, Qoraqalpog'iston Respublikasi
Qısqa atı	Qaraqalpaqstan
Etnoxoronim	qaraqalpaq, qaraqalpaqlar
Rásmiy til	ózbеk tili, qaraqalpaq tili
Gimni	Qaraqalpaqstan gimni
Kontinent	Aziya
Mámleket	Ózbekstan
Paytaxtı	Nókis
Jaylasqan administrativlik birligi	Ózbekstan
Waqıt zonası	UTC+05:00
Geografiyalıq koordinatları	43°2′24″N 58°51′36″E
Geoforması	Data:Uzbekistan/Karakalpakstan.map
Húkimet baslıǵı	Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı
Jergilikli hákimiyat baslıǵı	Amanbay Orınbaev
Xalqı	1 817 500
Administrativlik bóliniwi	Ámiwdárya rayonı, Beruniy rayonı, Shımbay rayonı, Ellikqala rayonı, Kegeyli rayonı, Moynaq rayonı, Nókis rayonı, Qanlıkól rayonı, Qaraózek rayonı, Shomanay rayonı, Taxtakópir rayonı, Tórtkúl rayonı, Xojeli rayonı, Bozataw rayonı, Taqıyatas rayonı, Qońırat rayonı
Teńiz júzesinen biyikligi	41 metr
Shegaraları	Xorezm wálayatı, Buxara wálayatı, Nawayı wálayatı, Mańǵıstaw wálayatı, Aqtóbe wálayatı, Tashawız wálayatı
Qollanılatuǵın til(ler)	qaraqalpaq tili, ózbеk tili, qazaq tili
Maydanı	160 000 kvadrat kilometr
Rásmiy sayt	http://sovminrk.gov.uz/lang/en/
Bayraǵı	Qaraqalpaqstan Respublikasinıń mámleketlik bayraǵı
Gerbi	Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik gerbi
Derekte súwretlengen	Svensk uppslagsbok
Commons kategoriyası	Karakalpakstan
Temanıń tiykarǵı kategoriyası
Baylanıslı shaxslar kategoriyası	Kategoriya:Qaraqalpaqstan adamları
Usı jerde tuwılǵan shaxslar kategoriyası	Kategoriya:Qaraqalpaqstanda tuwılǵanlar
Usı jerde qaytıs bolǵanlar ushın kategoriya	Kategoriya:Qaraqalpaqstanda qaytıs bolǵanlar
Usı jerde jerlengen shaxslar kategoriyası	Q32102244
Kartalar kategoriyası	Kategoriya:Qaraqalpaqstan kartaları
Karakalpakstan

43°2′24″N 58°51′36″E

Qaraqalpaqstan Respublikası

Qaraqalpaqstan Respublikasınıń paytaxtı — Nókis qalası. Iri qalaları — Xojeli, Qońırat, Shımbay hám Taqıyatas.

Respublika 16 rayonǵa bólingen.

Geografiyası

Suverenli demokratik Qaraqalpaqstan Respublikası Ózbekstan Respublikasınıń arqa-batısında jaylasqan.

Respublika shıǵısta Ózbekstan (Buxara, Nawayı wálayatları shıǵısta, Xorezm wálayatı qublada), arqada hám batısta Qazaqstan, qublada Túrkmenstan menen shegaralasqan. Ulıwma jer maydanı — 166 600 km².

Xalqı

2020-jıldıń 1-oktyabr halatına 1916,1 mıń adamdı quraydı. Usı kórsetkish 2020-jıldıń yanvar-oktyabr aylarına 17,8 mıń adamǵa yamasa 0,9%ke ósti. Sonıń ishinde, qala xalqınıń sanı 938,6 mıń adamdı (jámi xalıq sanındaǵı úlesi 49,0%) awıl xalqınıń sanı 977,5 mıń adamdı (51,0%) quraydı. 2020-jıl yanvar-sentyabr aylarında 28,2 mıń perzent tuwıldı (tiri tuwılǵanlardı esapqa alǵan halda), sáykes túrde mıń adamǵa tuwılıw koefficienti 19,8 promillege tuwra keledi. Respublikalıq kesimdegi talqılawlarǵa bola, 2019-jıldıń 1-aprel halatına eń kóp xalıq sanı Nókis qalasında 316,3 mıń adamdı (respublika jámi xalqı sanındaǵı úlesi 16,9%) hám Tórtkúl rayonında 211,1 adamdı (11,2%), kerisinshe eń kem xalıq sanı Moynaq 31,4 mıń adamdı (1,7%) sonday-aq, Taxtakópir rayonında 39,9 mıń adam (2,1%) dı quraydı.

Qaraqalpaqstanda xalıq sanı 2020-jılǵı maǵlıwmat boyınsha 1,916,100 adam qurap, 51,0 % awıllarda, 49,0% qalalarda jasaydı.

Qaraqalpaqstan xalqın qaraqalpaqlar — 35,7 %, ózbekler — 38,2 %, qazaqlar — 18,6%, túrkmenler — 5,1 %, qalǵanlar — 1,7% quraydı.

Tábiyiy baylıqları

Qaraqalpaqstan Respublikası tаbiyiy gаz, gaz kondensatı, neft grаnit, bеtоnit, kаоlin, mramor, altın, temir rudası,fоsfоr, kaliy duzları, hár qıylı duzlarǵa bay.

Ústirt tegisliginde hám Aral teńizi boylarında tábiyiy gaz hám gaz kondensatı kánleri bar. Búgingi kúnde bul kánlerden gaz qazıp alınıp atır.

Qarataw yaki Sultan Wáys taw dizbeklerinde altın untaqları bar.

Awıl xojalıǵı

Biyday, salı hám paxta eń kóp egiletuǵin egin túrlerinen esaplanadı. Respublikada qaramal, túye, qarakól qoyı hám eshkiler kóp baǵıladı.

Energetika

Taqıyatas hám Túyemoyin elektr stantsiyaları bar.

Siltemeler

• Qaraqalpaqstan (inglis tilinde)