Ázerbayjan

Wikipedia, erkin enciklopediya
Koordinatları: 40°06′00″ a. k. 47°19′00″ sh. b. / 40.10000° a. k. 47.31667° sh. b. / 40.10000; 47.31667 (G) (O) (Я)
Ázerbayjan Respublikası
ázerbayjansha: Azərbaycan Respublikası
Bayraq Gerb
Uranı: «Odlar Yurdu
 (Jalınlar mákáni)»
Gimni: «Azərbaycan Marşı
 (Ázerbayjan Marshı)»
(tıńlaw )
Ázerbayjan dúnya kartasında
Ashıq-jasıl reń menen Ázerbayjannıń xalıqaralıq dárejede tán alınǵan, biraq tán alınbaǵan TQR qadaǵalawı astındaǵı aymaǵı kórsetilgen bolıp, 2020 -jıl noyabr ayınan baslap bul jerge jaylastırılǵan RF Jarastırıwshı Kontingenti onı qadaǵalaydı.
Tiykarǵı maǵlıwmatlar
Ǵárezsizlik kúni 28-may 1918-jıl (KDFRdan)
30-avgust 1991-jıl (SSRAdan)
Rásmiy tili ázerbayjan tili
Paytaxtı Baku
Iri qalaları Baku, Gánjá, Sumǵayıt, Leńkárán, Mińgecheuir, Naxshıvan, Shirvan (qala), Xırdalan (qala), Xankendi[1]
Etnoxoronim ázerbayjan(lar), ázerbayjanlı(lar)
Mámleketlik din dúnyalıq mámleket
Mámleketlik dúzilisi
Basqarıw forması Prezidentlik respublika
Prezident
Vice-prezident
Premyer-Ministr
Ilham Áliev
Mehriban Álieva
Áli Asadov
Geografiyası
Jer maydanı
• Ulıwma
• Suw beti (%)
Dúnya boyınsha 111-orın 
86 600 km²
1,6
Xalqı
• Esap (2019)
Tıǵızlıǵı

10,000,000[2] adam (91-orın)
115 adam/km²
Ekonomikası
JIÓ (SAM)
 • Ulıwma (2018)
 • Jan basına shaqqanda

178,470 mlrd.[3] doll. (73-orın)
17,954[3] doll.
JIÓ (nominal)
 • Ulıwma (2018)
 • Jan basına shaqqanda

45,592 mlrd.[3] doll. (88-orın)
4,586[3] doll.
IRI (2017) 0,757[4] (Joqarı) (80-orın)
Pul birligi Ázerbayjan manatı
Qosımsha maǵlıwmatlar
Internet domeni .az
ISO kodı AZE
XOK kodı AZE
Telefon kodı +994
Waqıt poyası UTC+4


Ázerbayjan - Aziya hám Evropada jaylasqan mámleket. Xalqınıń sanı shama menen 9 millionǵa shamalas. Paytaxtı - Baku qalası.

Ázerbayjan Kavkaz artında Káspiy teńizi (Ázerbayjanda Hazar teńizi delinedi) batıs qırǵaqlarında jaylasqan. ǴMDA, BMSh, Túrkiy Keńes kibi shólkemler aǵzası. Xalqınıń sanı 10,5 mln. adam bolıp jıldan-jılǵa ósip atır. Urbanizaciya 54%. Iri qalaları sıpatında Baku, Ganja, Naxichevan, Sumgait qalaların kórsetiw múmkin. Tawlı Qarabaǵda armyanlar, arqada kavkaz túrkiyleri jasaydı. Valyutası Ázerbayjan manatı.

Ekonomikası: Ázerbayjan ekonomikası rawajlanıp atırǵan industrial-agrar mámleket. Tábiyiy resurslardıń barlıq túrleri menen jeterli dárejede támiyinlengen. Kavkaz tawlarında : metal, kómir. Káspiy boyında : neft, gáz, as duzı, tas duzı qazıp alınadı. Aǵash penen de jeterli dárejede támiyinlengen. Káspiy boyında, Kavkaz tawlarında turizm rawajlanǵan. Awıl xojalıǵında sharwashılıq (qaramal, qoy, jılqı, úy qusları), balıqshılıq, diyxanshılıq (Citrus miyweler, palız ónimleri, baǵshılıq (anar, ánjir), júzimshilik rawajlanǵan.

Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]

  1. Bul qala tán alınbaǵan Tawlı Qarabaǵ Respublikasınıń qadaǵalawındaǵı aymaqta jaylasqan bolıp, TQR aymaqlıq bóliniwine bola Stepanakert dep ataladı.
  2. „Azərbaycan əhalisinin sayı 10 milyon nəfərə çatıb“ (Azerbaijani). The New Azerbaijan Party (6-aprel 2019-jıl).
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 „World Economic Outlook Database, October 2018“. IMF.org. International Monetary Fund. Qaraldı: 5-mart 2019-jıl.
  4. „Human Development Report 2016 – "Human Development for everyone"“. United Nations Development Programme (2016). Qaraldı: 21-mart 2017-jıl.


Evropadaǵı mámleketler

 Albaniya ·  Andorra ·  Armeniya2 ·  Arqa Makedoniya ·  Avstriya ·  Ázerbayjan2 ·  Belgiya ·  Belorussiya ·  Bolgariya ·  Bosniya hám Gercegovina ·  Chernogoriya ·  Chexiya ·  Daniya ·  Estoniya ·  Finlyandiya ·  Franciya ·  Germaniya ·  Greciya ·  Gruziya2 ·  Irlandiya ·  Islandiya ·  Ispaniya ·  Italiya ·  Kipr2 ·  Latviya ·  Litva ·  Lixtenshteyn ·  Lyuksemburg ·  Malta ·  Moldaviya ·  Monako ·  Norvegiya ·  Polsha ·  Portugaliya ·  Qazaqstan1 ·  Rossiya1 ·  Rumıniya ·  San-Marino ·  Serbiya ·  Shveciya ·  Shveycariya ·  Slovakiya ·  Sloveniya ·  Túrkiya1 ·  Ukraina ·  Ullı Britaniya ·  Vatikan ·  Vengriya  Xorvatiya ·


Aziyadaǵı mámleketler

Awǵanstan · Ázerbayjan · Bangladesh · Baxreyn · Birlesken Arab Ámirlikleri · Bruney · Butan · Qubla Koreya · Qıtay · Armeniya · Filippin · Gruziya · Iraq · Hindistan · Indoneziya · Iran · Izrail · Kambodja · Kuveyt · Laos · Livan · Malayziya · Maldiv · Mısır1 · Mongoliya · Myanma · Nepal · Oman · Ózbekstan · Pakistan · Qazaqstan2 · Qatar · Kipr · Qırǵızstan · Rossiya2 · Saudiya Arabstanı · Singapur · Siriya · Shıǵıs Timor · Arqa Koreya · Shri-Lanka · Tájikstan · Tailand · Túrkiya2 · Túrkmenstan · Iordaniya · Vyetnam · Yaponiya · Yemen

Negizi ǵárezsiz, biraq tanılmaǵan yaki azǵantay tanılǵan mámleketler:

Abxaziya · Qubla Osetiya · Tayvan · Tawlı Qarabaǵ · Palestina · Arqa Kipr Túrk Respublikası

1. Transkontinental mámleket, bir bólegi Afrikada
2. Transkontinental mámleket, bir bólegi Evropada

Úlgi:Tashqi havolalar